Logo Polskiego Radia
PolskieRadio 24
Adam Koniecki 07.07.2017

Polscy naukowcy odkryli nową klasę gwiazd

Nową klasę gwiazd pulsujących (BLAP) odkrył zespół astronomów z Uniwersytetu Warszawskiego. Co pół godziny gwiazdy te zmieniają swój promień o kilkanaście procent, a więc szybko puchną, a następnie się kurczą. O ich dokonaniu donosi prestiżowe czasopismo „Nature Astronomy”. O odkryciu mówili w audycji Zdziwienie Tygodnia dr hab. Paweł Pietrukowicz,  pierwszy autor pracy w „Nature Astronomy” i prof.  Andrzej Udalski,  kierownik projektu OGLE  i współautor tej pracy.

Polscy badacze zaobserwowali niebieskie gwiazdy pulsujące, które co około pół godziny (20-40 minut) zmieniają swój promień aż o kilkanaście procent – a więc ze sporą częstotliwością puchną i się kurczą. W skrócie otrzymały one nazwę BLAP (Blue Large-Amplitude Pulsators). Badaczom udało się rozpoznać 14 takich gwiazd nowego typu. Wszystkie są zlokalizowane w naszej Galaktyce. Jak podkreślał Paweł Pietrukowicz, są to gwiazdy zbliżone do Słońca.

- Gwiazdy zmienne, pulsujące to takie, które regularnie, szybko puchną i kurczą się. Zmieniają się ich parametry jak wielkość i temperatura powierzchni. Rodzajów tych gwiazd jest sporo, ponieważ na pewnym etapie ewolucji gwiazdy są niestabilne. O obserwowanym przez nas rodzaju gwiazdy nikt wcześniej nie wiedział. Wśród miliarda gwiazd, których przeglądamy każdej nocy, odkryliśmy kilkanaście nietypowych – mówił gość Polskiego Radia 24.

Według Andrzeja Udalskiego od razu widać, że są to gwiazdy unikalne. – Typowa dla badacza ciekawość spowodowała, że dr Paweł Pietrukowicz spróbował scharakteryzować część gwiazd z obszaru, który obserwowaliśmy. Okazało się, że jedna z gwiazd jest perełką, która nie pasuje do wszystkich wzorców. Była dramatycznie gorąca, z temperaturą dużo wyższą od innych gwiazd. Kolejnym krokiem było poszukiwaniem czy w innych rejonach Drogi Mlecznej nie ma podobnych gwiazd – mówił profesor.

Badania zrealizowano w ramach projektu The Optical Gravitational Lensing Experiment (OGLE), którego kierownikiem jest prof. Andrzej Udalski z Obserwatorium Astronomicznego UW. Astronomowie z projektu OGLE w ciągu 25 lat działalności odkryli i sklasyfikowali około miliona gwiazd zmiennych okresowych, z czego prawie połowa to gwiazdy pulsujące. To największa kolekcja w dziejach całej światowej astronomii.

Więcej w całej audycji.

Gospodarzem programu była Anna Piotrowska.

Polskie Radio 24/kk/PAP

Więcej audycji z cyklu Zdziwienie Tygodnia

____________________ 

Data emisji: 06.07.2017

Godzina emisji: 22:10