- Dla ludzi, którzy byli zmuszeni do wyjazdu z Polski z powodu żydowskiego pochodzenia, to wątek antysemicki jest w Marcu’68 najistotniejszy. Z kolei dla pokolenia ówczesnych studentów, którzy demonstrowali w obronie wolności słowa przeciwko polityce władz najistotniejsze są protesty studenckie. Jednak w tle tego wszystkiego toczyła się skomplikowana rozgrywka polityczna na szczeblach władzy, która miała na to wszystko wpływ, do tego dochodził jeszcze kontekst międzynarodowy. Ponadto, wszystko to zaczęło się i było konsekwencją 1956 roku i narastającego rozczarowania polityką Władysława Gomułki, jego ekipy i rosnącej opresyjności władz – tłumaczył dr Paweł Sasanka.
Dodał, że protest studencki w Marcu’68 był protestem pierwszego pokolenia, które w całości urodziło się i dorosło w Polsce powojennej. – Pokolenie to otaczała propaganda mówiąca o tym, że wszyscy ludzie są równi, mówiąca o wzniosłych ideałach socjalizmu. Ludzie ci w 1968 roku zderzyli się z rzeczywistością i poznali całe cyniczne oblicze tego systemu, zderzyli się z jego kłamstwami, z jego brutalnością i przeciwko temu protestowali – mówił.
O Marcu’68 ze współczesnego punktu widzenia mówił z kolei Piotr Legutko. - Marzec’68 jest bardzo ważnym argumentem na rzecz uznania PRL-u za państwo totalitarne. Za bardzo ulegliśmy magii czy urokowi PRL-u. Marzec’68 był momentem, w którym Polacy przekonali się gdzie są granice ucisku cenzury, momentem, w którym okazało się, że nie ma żadnych ścieżek kariery, że drogą do otwarcia stanowisk jest czystka antysemicka w partii. To wszystko pokazuje, że absolutnie nie był to normalny kraj – stwierdził Legutko.
Jan Żaryn zaznaczył z kolei, że Marzec’68 jest dziś z polskiej perspektywy wpisywany w ciąg dat, które wiążą się ze zbiorowym oporem wobec narzuconego Polsce i Polakom ustroju komunistycznego. - To lata 1956, 1966, 1968, 1970, 1976 i rok 1978, a potem - 1980. Za tymi datami kryją się wydarzenia na ogół bardzo krwawe z perspektywy wówczas istniejącego na Zachodzie porządku narodowego. To daty, które wiążą się z naszą trudną drogą prowadzącą ku niepodległości - mówił.
Więcej w całej rozmowie.
Gospodarzem audycji był Jakub Kukla.
Polskie Radio 24/pr
____________________
Data emisji: 8.03.18
Godzina emisji: 10:06, 10:35, 11:40