Logo Polskiego Radia
Polskie Radio
Magda Zaliwska 21.10.2010

Zapomniana i niedoceniona intelektualistka

Nie traktujmy Marii Konopnickiej jako zapracowanej kury domowej, która zostawiła po sobie tylko teksty literackie – mówi dr Iwona Węgrzyn.
Muzeum Marii Konopnickiej w ŻarnowcuMuzeum Marii Konopnickiej w ŻarnowcuWikipedia
Posłuchaj
  • Zapraszamy do wysłuchania całej audycji Witolda Malesy
  • Mało znane pola działalności Konopnckiej
  • Niezgoda na otaczającą rzeczywistość
  • Podróże Konopnickiej
Czytaj także

Marię Konopnicką kojarzymy głównie z poezją społecznie zaangażowaną, licznymi nowelami  czy baśniami adresowanymi głównie do dzieci. Spojrzenie na jej twórczość tylko z tej perspektywy, jest niezwykle krzywdzące.

Iwona Węgrzyn z Uniwersytetu Jagiellońskiego podkreśla, że nie możemy sprowadzać Konopnickiej do efemerydy literackiej. – Zacznijmy traktować ją jako ważną postać XIX wieku, intelektualistkę, zapomnianą i niedocenianą przez nas krytyczkę literatury, jedną z najważniejszych postaci zajmujących się recepcją romantyzmu polskiego – dodaje gość Witolda Malesy.

Olga Płaszczewska dodaje, że Konopnicka była także znakomitą tłumaczką, która literaturze polskiej odkryła najnowsze prądy literackie końca XIX wieku. Tłumaczyła m.in. poezję Ady Negri czy Heinricha Heinego.  

Życie osobiste Konopnickiej w znaczący sposób znalazło odbicie w jej utworach. We wrześniu 1862 roku wyszła za mąż za Jarosław Konopnickiego, właściciela ziemskiego. Zaraz po ślubie osiadła na wsi. W czasie dziesięciu lat małżeństwa urodziła ośmioro dzieci (dwoje z nich zmarło). W 1872 roku z szóstką dzieci przeprowadziła się do Warszawy, zaczęła utrzymywać się sama. Pisała, tłumaczyła teksty, udzielała korepetycji. Jej uczennice były zachwycone lekcjami literatury dawanymi przez panią Marię.

Bardzo ważne miejsce w życiu autorki "Roty" odgrywały także podróże. Odwiedziła m.in. Niemcy, Wenecję, Czechy, Francję, Szwajcarię.  

- Konopnicka podróżowała po Europie szukając natchnienia, inspiracji – wyjaśnia Olga Płaszczewska. -Interesowała ją kwestia przenikania kultur, fascynowały ją różnice zachodząca między duchem słowiańskim, a duchami innych narodów - podkreśla gość Witolda Malesy.

Iwona Węgrzyn dodaje, że liczne podróże Konopnickiej były jej niezgodą na Polskę, świat, sytuację, w której się wówczas znalazła. Bardzo wielu badaczy podróże Konopnickiej traktuje jako wielką ucieczkę od świata, w którym przyszło jej żyć. Te podróże mogły służyć także poszukiwaniu własnej tożsamości, inspiracji artystycznej czy odpowiedzi na pytanie – kim jestem?

Iwona Węgrzyn podsumowuje, że bohaterami wszystkich opowieści Konopnickiej w rzeczywistości nie są kraje, które odwiedziła czy ludzie których spotykała. Najważniejsza jest ona sama. -Jej ciekawość jest najcenniejszym elementem podróżniczego dziedzictwa - dodaje Węgrzyn.

(na podst. Zakładki Literackiej, Dwójka)