Śród takich pól przed laty, nad brzegiem ruczaju,
Na pagórku niewielkim, we brzozowym gaju,
Stał dwór szlachecki...
Dwór to coś więcej niż dom. W Polsce utożsamiany z wartościami narodowymi, patriotycznymi, z utrzymywaniem tradycji i kultury. W literaturze symbolizuje często samą Polskę – nazywany bywał małą ojczyzną. Ale bywał także symbolem zacofania i szlacheckich wad: dewocji, lęku przed "obcymi" i ukochania złotej wolności.
Gośćmi "Sezonu na Dwójkę" byli autorzy książki "W ziemiańskim dworze. Codzienność, obyczaje, święta, zabawy" – Maja i Jan Łozińscy, którzy od blisko dwudziestu lat zajmują się historią życia codziennego i obyczaju w dawnej Polsce, przede wszystkim w XIX wieku i okresie międzywojennym.
Wraz z rozmówcami Hanny Marii Gizy zwiedziliśmy wnętrze dawnych dworów, dowiedzieliśmy się również, z jakiego powodu budowniczym ziemiańskich domostw zależało na zabudowie parterowej i dlaczego najprzyjemniej było na ganku o godzinie jedenastej…
Maja i Jan Łozińscy opowiadali o takich aspektach życia codziennego w ziemiańskim dworze jak choćby radzenie sobie z zimnem. W listopadzie uszczelniano okna oraz ocieplano ściany i podłogi poprzez kładzenie i wieszanie dywanów magazynowanych podczas wiosny i lata. Jednak pomimo palenia w piecach i kominkach temperatura zimą we dworze osiągała najwyżej 12 stopni! (Kaloryfery pojawiły się na dworach w połowie XIX wieku, były jednak rzadkością). W trosce o zdrowie zagrożonych licznymi chorobami dzieci wykształcono pewne ciekawe sposoby radzenia sobie z tym problemem.
W audycji usłyszeliśmy także o kłopotach mieszkańców dworów z higieną (niedostatek środków czystości) czy też o pięknym zwyczaju wspólnego czytania – nie tylko w długie zimowe wieczory – wyczekiwanych listów i literackich nowości.
***
Książka "W ziemiańskim dworze. Codzienność, obyczaje, święta, zabawy" opowiada o życiu codziennym polskiego ziemiaństwa, które niezmiennie związane było z przyrodą i cyklem zmieniających się pór roku. Toczyło się wokół prac rolnych, podlegało rytmowi dorocznych świąt. Niczym gospodarski kalendarz podzielona na cztery części – Zimę, Wiosnę, Lato i Jesień – opowiada o zajęciach mieszkańców dworu: o dbałości o dom, sprzęty, ziemię i zwierzęta, o przygotowywaniu posiłków i zapasów na zimę, o obyczajach świątecznych, rozrywkach, wizytach gości, zjazdach familijnych i polowaniach. Tekstowi towarzyszy bogaty wybór archiwalnych zdjęć oraz malarstwo z epoki.
Audycję przygotowała Hanna Maria Giza.
Aby wysłuchać audycji, wystarczy kliknąć ikonę dźwięku "Maja i Jan Łozińscy o dworskich obyczajach" w boksie "Posłuchaj" po prawej stronie.