Logo Polskiego Radia
Polskie Radio
migrator migrator 13.05.2008

Artysta angażujący

"Najbardziej zależy mi jednak na tym, żeby oni po prostu zareagowali i chcieli się chwilę zastanowić.”

Tajemniczy paryski artysta JR tworzy prace z pogranicza fotografii i streetartu. 10 maja wykonał specjalny projekt dla Miesiąca Fotografii w Krakowie.

JR nie ujawnia swojej tożsamości, przykleja swoje prace i znika. Wiele swoich projektów wykonywał w zakątkach globu, dotkniętych rozmaitymi konfliktami (Bliski Wschód, Angola, Sierra Leone, Birma).

Ale jak sam mówi, „nie jest artystą zaangażowanym, ale angażującym”. Jego prace zmuszają do reakcji, zastanowienia, zrewidowania stereotypów i uprzedzeń. Jest najbardziej znany z kilkuczęściowego projektu „28 millimetres” (nazwa od zastosowanego do ujęć z bliskiej odległości obiektywu o ogniskowej 28 mm). Szczególnie duży oddźwięk miała akcja „Face2Face”, zrealizowana przez JR we współpracy ze szwajcarskim artywistą Marco, w 2007 roku w Izraelu i Palestynie. Sportretowali oni ludzi wykonujących te same zawody po obu stronach muru. Zestawili ich podobizny obok siebie na odbitce, a później wielkoformatowe zdjęcia rozwiesili na budynkach.

Fotografie były wykonywane w bardzo dużym zbliżeniu. Jak tłumaczy sam artysta, po to: „aby oglądający mieli złudzenie, że mogą poczuć ich oddech na policzku”. Akcja miała być próbą budowy emocjonalnego i artystycznego mostu, na przekór materialnemu murowi, oddzielającemu oba narody. JR mówi, że ludzie po obu stronach często nie dostrzegają, że „są jak bliźnięta, wychowywane w dwóch różnych rodzinach”.

Podobnie jak „Face2Face Project” powstawał „Portrait of a generation”. Zdjęcia młodych mieszkańców przedmieść Paryża w dużych powiększeniach zawisły wtedy na budynkach w centrum miasta. O trudnej sytuacji kobiet mówi z kolei projekt „Women are heroes”, zrealizowany w Afryce.

JR wykonał ostatnio specjalny projekt dla Miesiąca Fotografii w Krakowie. 10 maja 2008 roku okleił jedną ze ścian Centrum Kultury Żydowskiej w dzielnicy Kazimierz. Na murze pojawiła się intrygująca fotografia twarzy starszego człowieka. Jak zawsze, JR pozostawia interpretację samym widzom. „Zazwyczaj część widzów skupia się na wybranym detalu fotografii, inni szukają symboliki w wyborze miejsca realizacji projektu. Najbardziej zależy mi jednak na tym, żeby oni po prostu zareagowali i chcieli się chwilę zastanowić.”

Krakowski projekt fotograficzny JR jest znacznie skromniejszy niż te, które artysta przygotowywał dla innych europejskich miast, m.in. Berlina, Brukseli i Genewy. Pewien niedosyt pozostaje, ale być może to nie ostatni jego projekt w Polsce.

Zapraszamy do oglądania wystaw w ramach krakowskiego Miesiąca Fotografii do końca maja 2008 roku (więcej informacji na oficjalnej stronie festiwalu: http://www.photomonth.com)
Specjalny projekt paryskiego artysty JR dla Miesiąca Fotografii w Krakowie: CKŻ/Mleczarnia (ściana), ul. Meiselsa 20, można oglądać przez całą dobę do 31 maja 2008 r.

Agnieszka Labisko

Film, dokumentujący projekt JR „Face2Face” w Palestynie i Izraelu: