Wieczorem do Warszawy przyleci amerykański wiceprezydent Joe Biden. Zastępca Baracka Obamy rozpoczyna czterodniową wizytę w Europie Środkowej. Jej głównym tematem ma być nowy amerykański system obrony przeciwrakietowej.
W środę o nowym systemie Biden ma rozmawiać z prezydentem Lechem Kaczyńskim i premierem Donaldem Tuskiem. Wizyta Bidena w Polsce jest częścią jego podróży do Europy, obejmującej oprócz naszego kraju także Czechy i Rumunię.
Część strategii wobec Moskwy
Zdaniem Krzysztofa Michałka, amerykanisty z Uniwersyteu Warszawskiego, wizyta tak wysokiego rangą przedstawiciela amerykańskiej administracji ma złagodzić nastroje po nieprzyjemnym wrażeniu, jakie zrobiła rezygnacja Obamy z projektu tarczy antyrakietowej forsowanego przez administrację Busha.
W rozmowie z "Super Expressem" prof. Michałek przekonuje jednak, że nie powinno się traktować amerykańskich propozycji jako jakiegoś "prezentu". Według amerykanisty, ewentualna oferta USA to część amerykańskiej strategii wobec Rosji. Michałek podkreśla, że dla polskich władz ważnym zadaniem jest rozpoznanie szczegółów tej strategii po to, by móc "umiejscowić nasze relacje z USA i z Rosją w szerszym kontekście oraz pozbyć się iluzji, które nami kierowały".
Alternatywna tarcza
We wrześniu prezydent USA Barack Obama ogłosił decyzję o rezygnacji z dotychczasowych planów zbudowania stałych elementów tarczy antyrakietowej w Europie Środkowowschodniej - radaru wczesnego wykrywania w Czechach i silosów dla 10 pocisków przechwytujących GBI (Ground Based Interceptor) w Polsce oraz poinformował o pomyśle nowego systemu antyrakietowego.
Podsekretarz stanu USA ds. kontroli zbrojeń i bezpieczeństwa międzynarodowego Ellen Tauscher poinformowała na początku października, że rząd USA zaoferował Polsce umieszczenie na jej terytorium rakiet SM-3 1B. Mają one chronić Europę przed rakietami balistycznymi krótkiego i średniego zasięgu.
"Nowe podejście"
Łukasz Kulesa z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych mówi w rozmowie z Polskim Radiem, że to zupełna zmiana filozofii obronnej Stanów Zjednoczonych. System SM3 został opracowany do walki z samolotami i rakietami bliskiego zasięgu. Jego możliwości będą zwiększane, by mógł objąć rakiety średniego i dalekiego zasięgu.
"To inny rodzaj zagrożenia i inne podejście. Amerykanie mówią, że najpierw trzeba zapewnić bezpieczeństwo tym krajom, które są w bezpośrednim sąsiedztwie Iranu i tamtejszych rakiet" - dodaje Kulesa.
Według amerykańskich planów, nowy system ma zacząć działać w 2015 roku. Nieoficjalnie dyplomaci mówią, że Polska ma mieć prawo pierwszeństwa w decydowaniu, czy chce uczestniczyć w projekcie.
Doświadczony polityk
Wiceprezydent Joseph Biden jest uważany za polityka, który posiada cenne doświadczenie w sprawach międzynarodowych. W latach 90. Biden popierał rozszerzenie NATO na Wschód. W 2002 roku głosował za upoważnieniem prezydenta Busha do inwazji na Irak, jednak później należał do surowych krytyków sposobu prowadzenia wojny. W okresie największego zaostrzenia walk w Iraku popierał kontrowersyjną koncepcję podziału tego kraju według kryteriów etniczno-religijnych, argumentując, że jako scentralizowana federacja zostanie on rozsadzony przez siły separatystyczne.
W 1972 roku niespełna 30-letni Biden został senatorem Stanów Zjednoczonych, jednym z najmłodszych w historii kraju. Następnie był sześć razy wybierany do Senatu. Pracował w senackiej Komisji Spraw Zagranicznych, a w 1987 roku został przewodniczącym Komisji Wymiaru Sprawiedliwości.
Dwukrotnie kandydował w wyborach prezydenckich - w 1988 i 2008 roku. Rywalizował z Obamą, zrezygnował po przegranej w prawyborach. Jest członkiem Partii Demokratycznej.