W latach 2001-2003 docierały do mnie jedynie informacje, że porwanie Krzysztofa Olewnika zostało sfingowane - zeznał w piątek przed komisją śledczą badającą porwanie i morderstwo Olewnika gen. Antoni Kowalczyk, były szef policji.
Kowalczyk dodał, że pierwszy raz o sprawie Olewnika dowiedział się od polityka SLD Andrzeja Piłata, znajomego tej rodziny, który prosił o zainteresowanie się sprawą. "Zapytałem o to mojego zastępcę gen. Adama Rapackiego, który potwierdził, że wie o sprawie. Według jego ówczesnych informacji, policja traktowała całą sprawę jako samouprowadzenie, a radomscy policjanci próbowali ustalić miejsce pobytu Krzysztofa Olewnika. Były informacje, że przebywa na terenie Niemiec. Taką wiadomość przekazałem posłowi Piłatowi" - dodał.
Były poszlaki o samouprowadzeniu
Adam Rapacki, w latach 2000-2003 wiceszef policji, a obecnie wiceminister SWiA, ocenił, że po porwaniu Krzysztofa Olewnika były poszlaki, by uważać, że jest to samouprowadzenie w celu wyciągnięcia od ojca pieniędzy potrzebnych do rozliczenia "nie zawsze przejrzystych interesów".
Jak zeznał przed komisją śledczą badającą porwanie i morderstwo Olewnika, o sprawie dowiedział się kilka dni po porwaniu, w listopadzie 2001 r. Iinformacje miał z biura kryminalnego Komendy Głównej Policji. "Pierwsze relacje wskazywały, że może to być klasyczne porwanie młodego człowieka prowadzącego +rozrywkowy+ tryb życia, nie zawsze przejrzyste interesy, może się ono wiązać z egzekwowaniem długów w związku z niejasnymi sprawami dotyczącymi handlu stalą. Wiedziałem, że powołano grupę śledczą" - mówił Rapacki. Według niego, w tamtym czasie analizowano, czy za sprawą może stać np. zazdrosny mąż.
Rapacki, który był twórcą CBŚ, powiedział, że w tamtym czasie ogniwo CBŚ w regionie Płocka było - mówiąc delikatnie - "nie za mocne". "Wydawało się, że prowadzący sprawę zespół Komendy Wojewódzkiej Policji dobrze sobie ze sprawą poradzi" - dodał.
Rapacki skrytykował udział zatrudnionych przez rodzinę prywatnych detektywów, których - jak podkreślił - wykreowały media. "Powinno się w ogóle zakazać udziału detektywów w sprawach porwań, bo oni i tak nie mają żadnych uprawnień w takich sprawach" - mówił.
Kolejny kontakt ze sprawą Rapacki miał w 2004 r. już jako oficer łącznikowy polskiej policji w Wilnie, gdzie spotkał się z rodziną Olewników. Tam na ich prośbę zainterweniował u swego kolegi, ówczesnego wiceszefa policji gen. Eugeniusza Szczerbaka, którego poprosił o przyjrzenie się sprawie, bo policja działa w niej źle. Według Rapackiego, gen. Szczerbak podzielił tę opinię i doprowadzono do zmiany grupy policyjnej na oficerów CBŚ.
Działali po interwencji rodziny
To determinacja rodziny Krzysztofa Olewnika doprowadziła do tak szerokich działań, a ostatecznie - do ujęcia sprawców porwania i zabójstwa - przyznał Adam Rapacki.
Twierdzi, że gdyby wiedział, że w tej sprawie policja popełniła tyle błędów, o których mówi się dziś, na pewno wcześniej zmieniłby policyjną grupę. "Nie żyje Krzysztof Olewnik. To jest porażka" - dodał.
Rapacki zeznał, że nie wiedział o krytycznej analizie działań policji i prokuratury, jaką na przełomie 2002 i 2003 r. wykonała stołeczna prokuratura, która przejęła sprawę. W analizie wskazywano, że w śledztwie uczestniczą policjanci, którzy brali udział w towarzyskiej imprezie poprzedzającej porwanie. "Myślę, że powinienem być wtedy o tym poinformowany" - ocenił.
Proszony o komentarz do nieudanej policyjnej operacji zabezpieczenia przekazania porywaczom okupu przez rodzinę (24 lipca 2003 r.), Rapacki podkreślił, że "policja zawsze liczy się z możliwością utracenia okupu, priorytetem jest uwolnienie porwanego".
Były wiceszef policji nie znał szczegółów, o które pytał go członek komisji Grzegorz Karpiński (PO): że wiozącej okup Danucie Olewnik nie towarzyszył policjant, że "koordynujący" operację policjant Remigiusz M. robił to ze swego domu przez telefon oraz że te działania radomskiej policji na terenie Warszawy nie odbywały się w uzgodnieniu z komendą stołeczną.
Rapacki przyznał, że swoją wiedzę czerpał od szefów biur w KGP, ci zaś z mazowieckiej komendy wojewódzkiej, która z kolei przekazywała informacje w oparciu o twierdzenia policjantów, którzy dziś są podejrzani o nieprawidłowości. "Czy mając sygnały o nieprawidłowościach od rodziny, od ich pełnomocnika, od prokuratury, nie mógł pan zlecić kontroli?" - pytał wiceszef komisji Andrzej Dera (PiS). "Jeśli były pisma, powinna była nastąpić reakcja, odpowiedź" - przyznał Rapacki.
Wezwali ludzi z czasów SLD
Przed komisję w piątek wezwani zostali komendanci główni policji z czasów rządów SLD: Antoni Kowalczyk i Leszek Szreder oraz ich ówcześni zastępcy: Adam Rapacki i Eugeniusz Szczerbak.
Przełom w sprawie porwania Krzysztofa Olewnika dokonjał się w 2004 roku. Powołana została wówczas grupa funkcjonariuszy CBŚ, która wykryła sprawców porwania oraz - jak się okazało - także zabójstwa Krzysztofa Olewnika, uprowadzonego w październiku 2001 r. z Drobina i zabitego dwa lata później.
mch, Informacyjna Agencja Radiowa (IAR), PAP