"Bardzo się cieszę, bo dla mnie to pierwsze wybory, w których mogłem tak prawdziwie uczestniczyć, samodzielnie" - powiedział Marcin Patoczka, który jest osobą słabowidzącą. Podczas wcześniejszych wyborów musiał prosić o pomoc rodziców lub żonę. Na co dzień Patoczka pracuje w Fundacji Instytut Rozwoju Regionalnego, która od 2007 r. działa na rzecz praw wyborczych osób niepełnosprawnych i przygotowała ten eksperyment.
Akcję zorganizowano dzięki udostępnieniu przez PKW wzoru karty do głosowania. Na jej podstawie przygotowano 100 nakładek, które mogli otrzymać niewidomi i słabowidzący w Krakowie i w Warszawie.
Pomoc nadal potrzebna
Na nakładce formatu A-4 wycięto dziesięć okienek dokładnie w tych miejscach, w których na kartach do głosowania są kwadraty, w których trzeba postawić krzyżyk. Osoba niewidoma mogła zapoznać się z listą kandydatów zamieszczoną w internecie lub poprosić kogoś o odczytanie nazwisk. Po zapamiętaniu numeru kandydata i przyłożeniu nakładki do karty, trzeba odszukać właściwe okienko i postawić w nim krzyżyk.
Głosujący musiał też poprosić, by ktoś wiedzący powiedział mu, czy przykłada nakładkę po właściwej stronie karty do głosowania i czy nie ułożył jej do góry nogami. "Karta nie była oznaczona. Rozwiązaniem tego problemy byłoby ścięcie jednego z rogów karty lub jej oznakowanie dziurką, ale to wymaga już zmiany przepisów prawa wyborczego" - dodał.
Bez nazwisk kandydatów
Jak podkreślił Patoczka zaletą nakładek, poza zasadniczą czyli możliwością samodzielnego zaznaczenia nazwiska kandydata, a więc dochowania tajności głosowania, jest niski koszt ich przygotowania. Na nakładkach nie wydrukowano pismem braille'a nazwisk kandydatów ani numerów, by nie podnosić kosztów i dlatego, że nie każdy niewidzący zna alfabet braille'a.
Wzory z zagranicy
Podobne nakładki do głosowania są stosowane m.in. w Anglii i Albanii. Wprowadzenie takiego rozwiązania w Polsce przewiduje poselski projekt Ustawy o dostosowaniu organizacji wyborów do potrzeb osób niepełnosprawnych, którego pierwsze czytanie odbyło się na początku marca br. Projektem tym ma się zająć Komisja Nadzwyczajna do rozpatrzenia niektórych projektów ustaw z zakresu prawa wyborczego.