W poniedziałek wieczorem setki osób przeszły kilkukilometrową trasę sprzed pomnika upamiętniającego ofiary ludobójstwa na Woli na Cmentarz Powstańców Warszawy, gdzie spoczywa ponad 100 tys. osób. Przy słupach pamięci, na których umieszczono nazwiska prawie 60 tys. cywilnych ofiar okresu Powstania, zapalono znicze.
Prezydent: niech towarzyszy nam pamięć o ofiarach sierpnia 1944 roku
Burmistrz prosił o przebaczenie
- Przyszliśmy w smutku i w rozpaczy oddać hołd tym, którzy są tu wymienieni z imienia i nazwiska oraz tym bezimiennym, których nazwisk do dziś nie udało się odnaleźć. Przyszliśmy symbolicznie zaopiekować się grobami, ale przyszliśmy też tutaj powiedzieć, że ta pamięć będzie trwała na przyszłe pokolenia - zapewniał Jan Ołdakowski, dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego.
W Marszu Pamięci uczestniczył też burmistrz niemieckiej wyspy Sylt Nikolas Häckel, którego poprzednikiem w latach 50. i 60. był Heinz Reinefarth, odpowiedzialny za ludobójstwo na Woli. - Pochylam głowę przed ofiarami Powstania Warszawskiego i przed tymi, którzy dzielnie sprzeciwiali się reżimowi niemieckiemu - powiedział Nikolas Häckel.
>>>[CZYTAJ WIĘCEJ] Upamiętniono wyzwolenie Żydów z obozu "Gęsiówka"
Podczas uroczystości przed Pomnikiem Ofiar Rzezi Woli niemiecki burmistrz poprosił o przebaczenie niemieckiej zbrodni na Woli. Za te słowa dziękowała uczestniczka Powstania i przewodnicząca Społecznego Komitetu do spraw Cmentarza Powstańców Warszawy Wanda Traczyk-Stawska, ps. "Pączek".
Mord na ok. 180 tys. cywili
Powstańcy warszawscy wspominali Rzeź Woli. "Rzucanie granatów do mieszkań, serie z automatów"
- Kiedy przychodzę tu po to, żeby zobaczyć dowód rzeczowy tego, co zrobiła hitlerowska niemiecka organizacja faszystowska, to jestem bardzo szczęśliwa, że mogę - zanim umrę - spotkać, tu na tym cmentarzu delegację niemiecką, która mówi "przepraszam" - powiedziała weteranka. Zwróciła również uwagę na znaczenie chrześcijańskiego przebaczenia.
- W imię Boga trzeba im odpuścić, ale także w imię tego, że żałują, a ponadto w imię tego, że chcą poznać to, co zrobili, żeby na wieki zapamiętać, do czego prowadzi faszyzm - mówiła Wanda Traczyk-Stawska.
W sierpniu i wrześniu 1944 roku zginęło lub zostało zamordowanych ok. 180 tys. cywilnych mieszkańców stolicy. Ich wspomnieniem jest 2 października - rocznica upadku Powstania Warszawskiego. Wówczas obchodzony jest Dzień Pamięci o Cywilnej Ludności Powstańczej Warszawy
bb