Wzięli w niej udział polscy i węgierscy historycy oraz byli opozycjoniści. Prezes Polskiego Radia Andrzej Siezieniewski podkreślał, że uruchomienie portalu wegry1956.polskieradio.pl oraz dzisiejsza konferencja są oddaniem hołdu węgierskim bohaterom.
Przywróćmy pamięć o ich bohaterstwie i dramacie
- Najlepszym sposobem na oddanie hołdu bojownikom o wolność Węgier wydaje się przywrócenie pamięci ich bohaterstwa, ich dramatu, ich niezłomnej postawy co właśnie czynimy na antenach Polskiego Radia - podkreślał prezes Siezieniewski.
Dodał, że jednym z elementów uczczenia pamięci węgierskich bohaterów jest uruchomienie portalu, na którym zostały zamieszczone tak zwane taśmy z Koblencji, czyli zapis programów z nadajnika Wolnej Europy z 1956 roku. Jest to wyjątkowy dźwiękowy dokument węgierskiego powstania. Odnaleziono je kilkanaście lat temu w archiwach niemieckich w Koblencji, stąd ich nazwa. Dzięki niezwykłej pracy techników Radia Wolna Europa, naszego portalu oraz Archiwum Polskiego Radia możemy zaprezentować fascynujące, cudem uzyskane materiały, które z pewnością staną się początkiem pracy badawczej historyków - mówił prezes Polskiego Radia.
Unikat na skalę światową
Były dyrektor Radia Wolna Europa Ross Johnson podkreślał, że taśmy z Koblencji są niezwykle cenne, ponieważ niezwykle rzadko utrwalano nie audycje do wyemitowania, lecz bezpośrednio program. Ponadto, dodał dyrektor Johnson, zazwyczaj takie nagrania był po jakimś czasie kasowane, tymczasem te zostały przypadkowo zarchiwizowane i pokazują to, co RWE emitowało od 19 października do 13 listopada 1956 roku. Podkreślał, że jeżeli ktoś jest zainteresowany teorią spiskową, może być pewny, że nic nie zostało wycięte z tych taśm ponieważ jest tam właśnie oznaczenie czasu. Tak wiec wiemy na pewno, co zostało wyemitowane i to są jedyne zachowane nagrania. Taśmy z Koblencji ze 100 procentową pewnością pokazują co RWE nadawało przez przełomowe 3 tygodnie - zapewnił dyrektor Johnson.
Z kolei doradca prezydenta Jan Lityński podkreślił, że stworzenie portalu, jak i zorganizowanie konferencji pokazuje najlepiej, jak publiczne radio powinno pełnić misję publiczną. Były opozycjonista dodał przy okazji, że dla niego oraz jego rówieśników powstanie węgierskie bardzo mocno wpłynęło na ich późniejszą działalność opozycyjną, zaś wydarzenia z marca 1968 roku był konsekwencją zrywu z 1956 roku. Jan Lityński zaznaczył, że interwencja sowiecka na Węgrzech uświadomiła jego pokoleniu, do czego służą wojska sowieckie i czym jest system sowiecki.
Wszystkie oblicza solidarności
Ambasador Węgier w Polsce Robert Kiss dziękował Polskiemu Radiu za stworzenie i portalu. Podkreślił, że daje on pojęcie o współpracy i wspólnocie przeżyć w polskiej i węgierskiej drodze do wolności. Portal - podkreślał ambasador - daje nam pojęcie o atmosferze i o tym jak bliskie są nasze narody. Pokazuje, jak ludzie poszukiwali różnych sposobów okazania solidarności od zbierania pieniędzy do oddawania krwi. - Dla mnie jest to sposób obcowania z październikiem 1956 roku i poznania stosunków między naszymi narodami - mówił ambasador. Robert Kiss dodał, że ten portal będzie miał szczególne znaczenie dla młodzieży, ponieważ w nowoczesny i skuteczny sposób przekazuje te wszystkie informacje.
Podczas konferencji historycy i uczestnicy rewolucji analizowali wydarzenia z 1956 roku, eksperci z Radia Wolna Europa wyjaśniali tajemnice taśm z Koblencji oraz rolę jaka odegrało RWE w tamtych wydarzeniach. Polscy i Węgierscy historycy analizowali też polską i węgierską drogę do wolności.
gs