Logo Polskiego Radia
PAP
Jakub Wesołowski 15.05.2013

Zaginęły w trakcie wojny. Mamy szanse je odzyskać

Polskie Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego stara się o odzyskanie 31 obiektów utraconych w wyniku II wojny światowej. Najwięcej, 18, znajduje się obecnie w Rosji.
Żydówka z pomarańczami - obraz Aleksandra Gierymskiego odzyskany przez Muzeum Narodowe w WarszawieŻydówka z pomarańczami - obraz Aleksandra Gierymskiego odzyskany przez Muzeum Narodowe w WarszawieSzczebrzeszynski/ Wikicommons, lic. CC

Cztery dzieła znajdują się w Stanach Zjednoczonych, a trzy w Niemczech. Dwa obiekty są w Polsce. - Te dwa postępowania w Polsce na pewno zakończą się sukcesem, w ciągu najbliższych kilku tygodni będę mógł opowiedzieć o pierwszym z nich - powiedział w środę minister kultury, Bogdan Zdrojewski.

Zdaniem ministra problem z odzyskiwaniem dzieł związany jest z ich skomplikowanymi losami w trakcie i po wojnie. Przykładem może być XVI-wieczne płótno "Madonna z Dzieciątkiem i papugą na tle krajobrazu” ze zbiorów Miejskiego Muzeum Historii Sztuki im. J. K. Bartoszewiczów w Łodzi. Obraz zakupił łódzki przemysłowiec w 1937 roku. Dwa lata później trafił do muzeum. W 1945 roku został zabrany przez Niemców do Saksonii, gdzie z kolei przejęły go wojska radzieckie.

W zeszłym roku Polska wystąpiła do Rosji o zwrot kilku dóbr kultury, m.in. rękopisu Juliusza Słowackiego, miniaturę Hansa Holbeina Młodszego, czy dwa skrzydła ołtarzowe ze Śląskiego Muzeum Rzemiosła Artystycznego i Starożytności we Wrocławiu.

Zdrojewski przyznał, że nastąpił przełom w kwestii odzyskiwania dzieł - Rosjanie przestali kwestionować polskie wnioski roszczeniowe. Obecnie polska strona proszona jest o uzupełnienie lub uszczegółowienie wniosku.

O problemach związanych z rewindykacją polskich obiektów z krajów dawnego ZSRR można przeczytać w specjalnym numerze pisma "Mówią Wieki”. W ostatnich latach udało nam się odnieć kilka sukcesów. Polska odzyskała m.in. "Żydówkę z pomarańczami” Aleksandra Gierymskiego i "Murzynkę” Anny Bilińskiej.

PAP, kw