- Tymczasem Strasburg zrobił to, co mógł: wydał stwierdzenie, że nie jesteśmy w stanie - my jako Europejczycy, wyznawcy pewnego zespołu wartości, pewnego typu rozumienia prawa - oceniać śledztwa katyńskiego. Proszę pamiętać, że nie chodzi o ocenę zbrodni katyńskiej, tylko o ocenę śledztwa katyńskiego i prawną bezradność Europy ze względu na kwestię czasu i fakt, że Rosja podpisała konwencję praw człowieka w takim, a nie innym momencie - mówi Sariusz-Skąpska.
KATYŃ: serwis specjalny portalu PolskieRadio.pl >>>
-Dla mnie bardzo istotne jest jedno "tak", silniejsze niż dwa pozostałe "nie". Trybunał strasburski mówi: "nie możemy ocenić wszystkiego głównie dlatego, że Rosjanie nie współpracują. Nie możemy dlatego, że nie przedstawiają całej dokumentacji". Innymi słowy Rosja nie zachowuje się jak państwo europejskie. Tu mamy problem, w jakimś sensie Europa przyznaje tu rację Polakom: "To nie jest wasza sprawa wewnętrzna, faktycznie Rosja zachowuje się tak, jak się zachowuje, i tego powinna się wstydzić" -dodała Izabella Sariusz-Skąpska.
"Kreml nie ma zbyt wielu powodów do świętowania"
- Nie można mówić, że bardzo szeroko rozumiana sprawa katyńska poniosła dziś bardzo spektakularną klęskę, choć na pewno zawiedziona jest grupa osób, która zaszła aż do Strasburga. Kwestia prawdy o Katyniu rozgrywa się jednak na zupełnie innej płaszczyźnie. Myślę, że dzisiaj Kreml nie ma zbyt wielu powodów do świętowania. Bo umówmy się, że nawet gdyby wyrok brzmiał: "śledztwo było prowadzone źle i jesteśmy to w stanie ocenić" - to jaka była szansa, że ktoś ze strony rosyjskiej wysłucha takiej europejskiej reprymendy i że śledztwo zostałoby wznowione? -zastanawia się Sariusz-Skąpska.
-Na początku lat 90. dokumentacja katyńska ujrzała światło dzienne tylko dlatego, że o tym procesie zadecydował Michaił Gorbaczow. Jeśli mamy się dopatrywać pozytywów w trzecim elemencie wyroku Trybunału - to znaczy, że Rosja usłyszy gdzieś tę reprymendę, a to znaczy, że wyda dokumentację. Nie chodzi o dokumentację czysto historyczną, interesującą wąskie grono badaczy, ale też np. o imiona i nazwiska ponad 3 tys. ofiar tzw. akcji białoruskiej, o miejsce, gdzie ci ludzie zginęli. Żebyśmy wiedzieli, gdzie szukać ich grobów - dodała prezes Federacji Rodzin Katyńskich.
"Orzeczenie Trybunału jeszcze bardziej niekorzystne"
Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł w poniedziałek, że nie ma uprawnień do oceny rzetelności rosyjskiego śledztwa w sprawie mordu na Polakach w 1940 roku. Sędziowie odrzucili tym samym skargę krewnych ofiar.
Zobacz uzasadnienie odrzucenia skargi katyńskiej>>>
Poniedziałkowe orzeczenie Trybunału jest jeszcze bardziej niekorzystne niż wyrok niższej instancji z kwietnia ubiegłego roku. Bo wtedy sędziowie - choć nie ocenili rzetelności śledztwa tłumacząc, że nie mają uprawnień - to jednak orzekli, że Rosja nieludzko i poniżająco traktowała rodziny ofiar zbrodni katyńskiej. W poniedziałek Wielka Izba uznała, że nie doszło do złamania artykułu 3. Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.
Zobacz galerię Dzień na Zdjęciach >>>
IAR,PAP,kh