Polskie Radio
Section05

Katyń

Zygmunt Łotocki. Drużynowy mistrz świata w łucznictwie, ofiara zbrodni katyńskiej

Zygmunt Łotocki - drużynowy mistrz świata i indywidualny mistrz Polski w łucznictwie, poeta i podporucznik rezerwy Wojska Polskiego, zamordowany przez NKWD w 1940 roku w Katyniu - urodził się 121 lat temu, 16 stycznia 1904 roku. W Archiwum Polskiego Radia zachowało się niezwykłe świadectwo próby zachowania pamięci o tej skazanej na zapomnienie postaci.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA SPORT łucznictwo zbrodnia katyńska II Rzeczpospolita

Wojciech Ziembiński. Stróż pamięci ofiar Wschodu

– Dla nas, żołnierzy II Rzeczpospolitej, walka o niepodległość zaczęła się pierwszego i siedemnastego września 1939. Naszym obowiązkiem było wykonać ten imperatyw zawarty w przykazaniach żołnierzy dawnej Rzeczpospolitej: nie spoczniesz, dopóki kraj twój wolny nie będzie – mówił opozycjonista.
Zobacz więcej na temat:  Komitet Obrony Robotników opozycja demokratyczna Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela Ruch Odbudowy Polski Wojciech Ziembiński zbrodnie sowieckie historia Polski historia PRL stan wojenny Solidarność

Józef Czapski. Pisał prawdę o "nieludzkiej ziemi", malował nieuchwytne życie

Był wielkim malarzem. Świetnym eseistą, znawcą literatury i sztuki. Współtworzył paryską "Kulturę". Więziony w Starobielsku i cudem ocalony świadczył swoim życiem –  i takimi książkami jak "Wspomnienia starobielskie" oraz "Na nieludzkiej ziemi" – o sowieckich zbrodniach. Józef Czapski zmarł 12 stycznia 1993 roku.
Zobacz więcej na temat:  Józef Czapski Jerzy Giedroyc literatura Francja Paryska "Kultura" Starobielsk filozofia

Porozumienie Sikorskiego ze Stalinem – podanie ręki wrogowi

4 grudnia 1941 roku gen. Władysław Sikorski i Józef Stalin podpisali deklarację, w której Polska zobowiązała się stanąć po stronie aliantów i prowadzić wojnę z Niemcami. W zamian liczyła na wsparcie ZSRR podczas ustalania po wojnie nowego porządku w Europie. Jak się później okazało i Sikorski, i Stalin treść porozumienia rozumieli zdecydowanie inaczej.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA III Rzesza Józef Stalin pakt Ribbentrop-Mołotow Winston Churchill Władysław Sikorski ZSRR

Dzieci sybiraków na antypodach. Pahiatua, czyli "Mała Polska" w Nowej Zelandii

31 października 1944 roku do portu Wellington w Nowej Zelandii wpłynął okręt z grupą polskich dzieci, głównie sierot i półsierot, doświadczonych sowieckimi wywózkami. Było ich 733. Na antypodach miały mieszkać do końca wojny. Większość została na całe życie.
Zobacz więcej na temat:  Nowa Zelandia Syberia wywózka ZSRR dzieci represje Iran II wojna światowa 1944 armia Andersa Związek Radziecki Związek Sowiecki Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich komunizm Australia

Stanisław Swianiewicz. Cudem ocalały świadek Katynia

"Ten pobyt w pobliżu lasku katyńskiego zaciążył na całym moim późniejszym życiu. Od czasu, gdy w 1943 roku prawda o Katyniu stała się jasna, miałem ciągle poczucie, że jeżeli Opatrzność wyratowała mnie jedynego z czterech z górą tysięcy oficerów kozielskich więzionych na stracenie i pozwoliła osiągnąć świat ludzi wolnych, to wynika stąd, że ciąży na mnie jakiś obowiązek" - pisał Stanisław Swianiewicz w książce "W cieniu Katynia", uważanej za jeden z najważniejszych dokumentów na temat rosyjskiej zbrodni.
Zobacz więcej na temat:  zbrodnia katyńska zbrodnie sowieckie zbrodnie wojenne ZSRR Związek Sowiecki Związek Radziecki Rosja Stanisław Swianiewicz Katyń 2022 HISTORIA

Leon Kozłowski. Od premiera II RP do narzędzia niemieckiej propagandy

80 lat temu, 11 maja 1944, w Berlinie, podczas alianckiego bombardowania, umarł prof. Leon Kozłowski, archeolog, premier II Rzeczpospolitej w latach 1934-1935, w czasie II wojny światowej więzień NKWD, który opuścił Armię Andersa, a następnie przekroczył niemiecko-sowiecką linię frontu. Powody tej decyzji i dalsze działania Kozłowskiego do dziś wzbudzają kontrowersje.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA II wojna światowa Leon Kozłowski II Rzeczpospolita Bartłomiej Makowski

Ukraińska lista katyńska. Dowód sowieckiej zbrodni, która miała zostać zapomniana

5 maja 1994 roku zastępca szefa Służby Bezpieczeństwa w Kijowie Andrej Chomicz przekazał zastępcy Prokuratora Generalnego RP Stefanowi Śnieżko dokument nazywany ukraińską listą katyńską. Jest to spis 3435 nazwisk polskich obywateli, którzy w 1940 roku zostali zamordowani w Kijowie, Charkowie i Chersoniu, zgodnie z decyzją rosyjskiego Biura Politycznego KC WKP(b). 
Zobacz więcej na temat:  Józef Stalin ZSRR zbrodnia katyńska II wojna światowa Józef Czapski