Polskie Radio
Section05

zbrodnie sowieckie

Zbrodnia katyńska była zemstą za 1920 rok? "Sowieci nigdy nie zapomnieli, jak Armia Czerwona poległa"

Wiosną 1940 roku Sowieci zamordowali ok. 22 tys. przedstawicieli polskich elit osadzonych w obozach specjalnych i więzieniach. Oficjalnie uczynili to z powodu nienawiści, jaką polscy jeńcy żywili do Związku Sowieckiego. Czy innym powodem dokonania zbrodni katyńskiej mogła być chęć zemsty za porażkę, którą ponieśli w wojnie z Polską w 1920 roku?
Zobacz więcej na temat:  historia Polski zbrodnia katyńska bitwa warszawska Józef Stalin II wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II RP

Józef Czapski. Poszukiwania zaginionych polskich jeńców

Pytania o los jeńców wywiezionych z Kozielska, Ostaszkowa i Starobielska zaczęły się pojawiać już w pierwszej połowie 1940 roku. Zadawali je ci nieliczni ocaleli, którzy przebywali w obozie w Griazowcu. O zaginionych pytały w listach zaniepokojone rodziny. Ustanowionym przez gen. Władysława Andersa koordynatorem poszukiwań nieobecnych kolegów został Józef Czapski – ocalały ze Starobielska.
Zobacz więcej na temat:  Katyń zbrodnia katyńska Józef Stalin Władysław Anders armia Andersa Józef Czapski II wojna światowa Rosja Niemcy

Odpowiadał za los polskich jeńców. Posłuchaj jego zeznań

Gdy na początku lat 90. XX wieku wszczęto śledztwo w sprawie zbrodni katyńskiej, jedną z najważniejszych osób przesłuchiwanych w charakterze świadka był Piotr Soprunienko - naczelnik Zarządu ds. Jeńców Wojennych NKWD ZSRR. W Archiwum Polskiego Radia zachował się fragment zeznań, które złożył w kwietniu 1991 roku.
Zobacz więcej na temat:  historia Polski zbrodnia katyńska II wojna światowa ZSRR stalinizm Kozielsk Katyń Starobielsk Ostaszków

"Naszych kolegów nie ma". Wspomnienia ocalonych z Katynia

- Nadchodziły listy z kraju z zapytaniami o jeńców, którzy nie znajdowali się w naszym obozie. Gdy pytaliśmy enkawudzistów, dlaczego ci jeńcy nie piszą [listów], odpowiadali, że pewnie dlatego, że nie chcą pisać – wspominał na antenie Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa w 1963 roku gen. Jerzy Wołkowicki, jeden z nielicznych Polaków, którzy przeżyli zbrodnię katyńską. 
Zobacz więcej na temat:  zbrodnia katyńska Katyń Józef Czapski armia Andersa Władysław Anders

Niewygłoszone przemówienie prezydenta Lecha Kaczyńskiego

– Tych ludzi zgładzono bez procesów i wyroków. Zostali zamordowani z pogwałceniem praw i konwencji cywilizowanego świata. Czym jest śmierć dziesiątków tysięcy osób – obywateli Rzeczpospolitej – bez sądu? Jeśli to nie jest ludobójstwo, to co nim jest? – chciał zapytać 10 kwietnia 2010 roku prezydent Lech Kaczyński wbrew rosyjskiej narracji, która uznawała mord w Katyniu za zbrodnię wojenną.
Zobacz więcej na temat:  katastrofa w Smoleńsku Lech Kaczyński Katyń zbrodnia katyńska

Wojciech Ziembiński. Stróż pamięci ofiar Wschodu

– Dla nas, żołnierzy II Rzeczpospolitej, walka o niepodległość zaczęła się pierwszego i siedemnastego września 1939. Naszym obowiązkiem było wykonać ten imperatyw zawarty w przykazaniach żołnierzy dawnej Rzeczpospolitej: nie spoczniesz, dopóki kraj twój wolny nie będzie – mówił opozycjonista.
Zobacz więcej na temat:  Katyń Komitet Obrony Robotników opozycja demokratyczna Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela Ruch Odbudowy Polski Wojciech Ziembiński historia Polski historia PRL stan wojenny Solidarność

Nagranie z procesu z 1950 roku! "Łupaszka" skazany na śmierć

Jesienią 1950 roku mjr Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka" i jego towarzysze broni, oskarżeni przez komunistów o współpracę z niemieckim okupantem i szpiegostwo na rzecz "anglosaskich imperialistów", zostali skazani na karę śmierci. Wyrok wykonano 8 lutego 1951 roku. W Archiwum Polskiego Radia zachowały się nagrania z ich pokazowego procesu.
Zobacz więcej na temat:  stalinizm procesy polityczne Żołnierze Wyklęci II wojna światowa Armia Czerwona Niemcy zbrodnie wojenne Armia Krajowa Wileńszczyzna komunizm

Drobnomieszczański rewolucjonista, żądny krwi urzędnik. Sto jeden lat temu zmarł Włodzimierz Lenin

– Tak jak jakobini, radykałowie rewolucji francuskiej, wywodzili się ze środowisk adwokackich i notariuszy, tak w warunkach rosyjskich Lenin, niewątpliwie wychowany w rodzinie drobnomieszczańskiej, stał się rewolucjonistą zawodowym, rosyjskim jakobinem – mówił w Polskim Radiu historyk prof. Leszek Jaśkiewicz.
Zobacz więcej na temat:  Włodzimierz Lenin Rosja ZSRR socjalizm komunizm marksizm HISTORIA

Wojciech Ziembiński. Stróż pamięci ofiar Wschodu

– Dla nas, żołnierzy II Rzeczpospolitej, walka o niepodległość zaczęła się pierwszego i siedemnastego września 1939. Naszym obowiązkiem było wykonać ten imperatyw zawarty w przykazaniach żołnierzy dawnej Rzeczpospolitej: nie spoczniesz, dopóki kraj twój wolny nie będzie – mówił opozycjonista.
Zobacz więcej na temat:  Katyń Komitet Obrony Robotników opozycja demokratyczna Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela Ruch Odbudowy Polski Wojciech Ziembiński historia Polski historia PRL stan wojenny Solidarność

80. rocznica Tragedii Górnośląskiej. Gwałty, mordy, tortury Armii Czerwonej

9 stycznia 2025 roku Sejm podjął uchwałę w sprawie upamiętnienia 80. rocznicy Tragedii Górnośląskiej. "Pierwszym jej aktem były zbrodnie popełnione na ludności cywilnej. Wkraczające do górnośląskich miejscowości oddziały czerwonoarmistów dopuszczały się masowych mordów, gwałtów i tortur" - podkreślono. Za uchwałą zagłosowało 406 posłów, 2 było przeciw, 22 wstrzymało się od głosu.
Zobacz więcej na temat:  II wojna światowa Armia Czerwona zbrodnie wojenne Górny Śląsk

Czym jest nekrodziedzictwo?

Kameralne cmentarze przykościelne, małe wiejskie cmentarzyki, ogromne nekropolie. Można zaryzykować tezę, że większość spoczywających na nich osób w momencie śmierci otoczona była troską i miłością. Ich szczątki zaś pochowane zostały z szacunkiem i zgodnie z pożądanym przez zmarłego rytuałem. Są jednak i takie miejsca, w których ludzkie zwłoki zakopywane były pospiesznie i z pogardą.
Zobacz więcej na temat:  Wszystkich Świętych wspomnienie groby Michał Nowak Ewa Domańska etyka cmentarz zbrodnia katyńska zbrodnie wojenne człowiek Dwójka