Logo Polskiego Radia
Jedynka
Tomasz Jaremczak 17.02.2014

Czesław Niemen: przetrwałem dzięki polskości

– Szkoła była rosyjska. O języku białoruskim nie było mowy, a o polskim tym bardziej – wspominał artysta swoje dzieciństwo. Gdyby żył, 16 lutego obchodziłby 75. rocznicę urodzin. Natomiast 17 stycznia minęło dziesięć lat od jego śmierci. Miesiącowi, jaki łączy te daty, patronował w "Muzycznej Jedynce" Czesław Niemen, jeden z największych współczesnych polskich muzyków i kompozytorów.
Czesław NiemenCzesław NiemenPAP/Maciej Belina Brzozowski
Posłuchaj
  • Czesław Niemen o początkach swojej kariery muzycznej (Bez Tajemnic/Jedynka)
  • Czesław Niemen o przesłaniu piosenki "Dziwny jest ten świat" (Bez Tajemnic/Jedynka)
  • Czesław Niemen o muzyce teatralnej (Bez Tajemnic/Jedynka)
  • Czesław Niemen o dzieciństwie na Białorusi (Bez Tajemnic/Jedynka)
  • Czesław Niemen o ulubionych poetach (Bez Tajemnic/Jedynka)
  • Czesław Niemen o swoich pierwszych kompozycjach (Bez Tajemnic/Jedynka)
  • Czesław Niemen o swojej obecności na muzycznych festiwalach (Bez Tajemnic/Jedynka)
Czytaj także

Na antenie radiowej Jedynki przypominaliśmy jego niezapomniane przeboje, ale także prezentowaliśmy tę mniej znaną twórczość, rzadziej prezentowaną w mediach. W naszym studiu gościli muzycy, którzy z Niemenem współpracowali, jego córka i żona, dziennikarze oraz organizatorzy festiwalu muzycznego dedykowanego jego twórczości - Niemen Non Stop.

W finale Jedynkowego miesiąca, w weekendowym cyklu "Bez tajemnic" (sobota i niedziela 15-16 lutego), prezentujemy archiwalne wypowiedzi artysty dla Polskiego Radia.

Miesiąc Czesława Niemena - wszystkie audycje >>>

Czesław Niemen urodził się jako Czesław Juliusz Wydrzycki 16 lutego 1939 w Starych Wasiliszkach w województwie nowogródzkim. Śpiewał już w szkole podstawowej. - Ojciec mówił o mnie, że rośnie nowy Kiepura - uśmiechał się Niemen. Później, już jako dziewięciolatek, występował razem z matką i siostrą w kościelnym chórze. - Nie trwało to jednak długo, bo przyszły ciężkie czasy stalinowskie. Odbierano ludziom ziemię i zamykano kościoły. Po śmierci naszego księdza kościół zamarł - tłumaczył muzyk.

Języka polskiego Niemen uczył się z podręczników, które były w rodzinnym domu. Zostawił je jego stryj - nauczyciel, który zaraz po wojnie wyjechał do Polski. Niemen razem z rodziną został przesiedlony do powojennej Polski w 1958 w ramach ostatniej fali masowych wysiedleń Polaków z Kresów Wschodnich.

Bez tajemnic - Ray Manzarek, Alicja Majewska, Krzysztof Krawczyk o sobie >>>

Niemen mówił, że w jego rodzinnym domu zawsze były książki. Fascynował go przede wszystkim świat Michaiła Lermontowa, a w szkole zetknął się z twórczością Aleksandra Puszkina. Dopiero w Polsce poznał poezję Cypriana Kamila Norwida i Adama Mickiewicza. - Chociaż u nas w domu na półce był "Pan Tadeusz", wtedy mogłem podziwiać tylko piękne ilustracje - powiedział.

Czesław Niemen, Ray Charles i Elvis Presley >>>

Jednak to Zbigniew Herbert stał się jego ulubionym poetą . - Na moich koncertach w latach 70. było tak, że przy rozszalałym tłumie młodzieży brałem do ręki tomik "Pana Cogito", zaczynałem czytać i śpiewać. Zapadała konsternacja, ale tak właśnie było - wspominał artysta.

Zapraszamy do wysłuchania wszystkich archiwalnych wspomnień Czesława Niemena.

tj