Jednak powierzchnia upraw ziemniaka w Polsce drastycznie spada. Na początku lat 90. rosły na 1,8 mln hektarów, dzisiaj zajmują niewiele ponad 350 tys. hektarów.
Mniejszy areał, ale lepsza jakość
Zwiększa się jednak efektywność upraw, są odporniejsze na choroby i wydajniejsze. Nad tym właśnie, już od wielu lat, pracują spółki hodowli roślin Agencji Nieruchomości Rolnych – a przede wszystkim Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka.
– Mamy cały pakiet odmian ziemniaków, które są bardzo popularne w Polsce: i te stare typu Bryza, i te nowe typu Tajfun, które zapewniają jakość i odporność na wirusy oraz jakość smakową – podkreśla prezes Pomorsko-Mazurskiej Hodowli Ziemniaka w Strzekęcinie Franciszek Klim.
Za mało produkcji nasiennej
Zajmujemy 1. miejsce w produkcji ziemniaków w Unii Europejskiej. Natomiast zdecydowanie odstajemy, jeżeli chodzi o plantacje nasienne. Te 4 tys. hektarów plantacji, które mamy, to jest wyjątkowo mało.
– Obecnie największą bolączką w dziedzinie produkcji nasiennej, czyli produkcji zdrowego materiału do sadzenia są przepisy fitosanitarne, które ograniczyły drastycznie producentów, zajmujących się produkcją zdrowego materiału do sadzenia. Konkretnie chodzi o chorobę bakteriozę pierścieniową (Clavibacter michiganensis), która wyeliminowała z rynku większość dobrych producentów sadzeniaka – wyjaśnia Mariola Siewierska, główny hodowca Spółki.
Restrykcje przy stwierdzeniu tej choroby kwarantannowej są tak bolesne, łącznie z długoletnią kwarantanną i wyeliminowaniem z rynku, że w tej chwili Spółka szuka dobrych, profesjonalnych specjalistów, którzy zajęliby się produkcja nasienną różnych odmian.
– Zwłaszcza, że to pierwsze miejsce w Unii mobilizuje i zobowiązuje. Polska jest bowiem największym producentem i tym samym największym konkurentem na rynku – dodaje ekspertka.
Ziemniaki tylko z paszportem
– Ziemniak jest jedyną rośliną w UE, która jest przemieszczana z tzw. paszportami. Każdy worek ma paszport, każde przemieszczanie w Polsce czy poza Polską odbywa się z paszportem – zauważa prezes Franciszek Klim.
Hodowla trwa 10 lat. Wyhodowanie nowej odmiany to jest koszt rzędu 2,5 mln zł, a nie ma żadnych dotacji, ani pomocy ze strony państwa.
– Całe koszty hodowli nowych odmian powinny być pokrywane z opłat licencyjnych i z opłat od samozaopatrzenia, czyli odmiany które już są na rynku, powinny zarabiać na hodowlę nowych odmian. To jest trudne. W Polsce prowadzi to Agencja Nasienna w Lesznie. My z kolei uzyskujemy te opłaty na podstawie umów licencyjnych podpisanych z rolnikami, ale w zasadzie całe koszty ponosi Spółka. Tylko dzięki polityce Zarządu, który cały czas daje zielone światło dla hodowli. Gdyby tego nie było – hodowla w Polsce nie miałaby racji bytu – tłumaczy Siewierska.
Brakuje systemu finansowania
Jedynie z własnych środków, z zysku z produkcji Spółka finansuje hodowlę.
– W innych krajach jest tak, że np. odpowiednik naszego urzędu marszałkowskiego dotuje hodowlę nowych odmian. W Polsce nie ma tej dotacji i my to robimy z produkcji. I to jest ten ból, który mamy – uważa prezes Pomorsko-Mazurskiej Hodowli Ziemniaka w Strzekęcinie Franciszek Klim.
Justyna Golonko/mb
Audycja powstała we współpracy z Agencją Nieruchomości Rolnych.