Logo Polskiego Radia
Dwójka
Anna Gluc 13.01.2021

Michał Radlicki: Pruszyński był obserwatorem

- Mówił o sobie: jestem liberałem, bo liberalizm to nie ideologia, a charakter - tak o Ksawerym Pruszyńskim opowiadał w Dwójce redaktor Michał Radlicki.

Posłuchaj

13:46 PR2_AAC 2021_01_14-09-30-35.mp3 Michał Radlicki o "13 opowieściach" Ksawerego Pruszyńskiego w nowym wydaniu

W tym roku mija równo 75 lat od daty pierwszego wydania 13 opowieści Ksawerego Pruszyńskiego, zaś dokładnie 13 stycznia miała miejsce premiera nowego wydania tej wyjątkowej publikacji, która opatrzona została wstępem wybitnego publicysty Józefa Hena.

Sekrety życia i twórczości Ksawerego Pruszyńskiego
książka_Pruszyński_1200.jpg
Sekrety życia i twórczości Ksawerego Pruszyńskiego

Narrator - gawędziarz - czujny obserwator

- Na bohaterów swoich opowiadań wybierał postacie z ranami na duszy i ciele, obarczone świadomością klęski - podkreśla Radlicki. Jak twierdzi gość audycji, proza Pruszyńskiego to opowieści mistyczne i prawdziwe. Łączące znamiona literatury faktu, baśni, legendy, a także dawnej gawędy szlacheckiej.

Ksawery Pruszyński – wybrańcy bogów umierają młodo
Ksawery Pruszyński_663_364.jpg
Ksawery Pruszyński – wybrańcy bogów umierają młodo

Rozdarcie

Ksawery Pruszyński, prawnik, reporter, literat. Krytyk II Rzeczpospolitej w latach trzydziestych. Osoba łącząca w sobie poglądy, które dziś wydają się nie do pogodzenia. - Jego rozdarcie dawało dzieła bliskie prawdy, bliskie rzeczywistości - mówi Michał Radlicki.

Urodził się i spędził dzieciństwo w Wolicy Kierekieszynie w rodzinnym majątku, który Pruszyńscy utracili na mocy traktatu ryskiego. Studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim. W czasach studenckich swoimi poglądami zyskał sympatię środowisk lewicowych. - Nie zatracił jednak swoich konserwatywnych korzeni - twierdzi Radlicki.

Baczna obserwacja rzeczywistości nałożona na źródła, z których się wywodził, otwierała mu bramy obiektywnego oglądu świata. W trakcie swojego życia podróżował po Polsce, ocierając się zarówno o środowiska chłopskie, mieszczańskie, jak i robotnicze.

Zdaniem Michała Radlickiego, Pruszyński spoglądał na świat co najmniej z dwóch stron i znajdował w nim znamiona rzeczywistości. Tej, która była nie tylko wielopoziomowa i mozaikowa, ale także milcząca i gorzka.

Według Radlickiego to właśnie ta ostatnia forma wypowiedzi dała mu możliwość nawiązania dialogu z czytelnikiem, wytworzenia swego rodzaju sąsiedzkiej, intymnej relacji.

Tytuł audycji: Poranek Dwójki

Rozmawiał: Paweł Siwek

Gość: Michał Radlicki (redaktor wydawnictwa MG)

Data emisji: 14.01.2021

Godzina emisji: 9.30