"Widok Delft". Archetyp miasta idealnego
Ambicją impresjonistów było szybkie uchwycenie przemijającego świata, chociaż subtelności japońskiej estetyki nie były im gruntownie znane. Wyrażali jednak w swych obrazach ulotność światła, kapryśność refleksów, wzajemne oddziaływania kolorów. Nowoczesność grupy polegała jednak głównie na skupieniu się na scenach z codziennego życia – miejskiego, podmiejskiego i na wielokrotnym podejmowaniu tych samych, zwyczajnych motywów, po to, aby studiować zmieniające się warunki atmosferyczne i ich wpływ na odbiór rzeczywistości przez ludzkie oko.
Działania malarzy miały jednak niewiele wspólnego z nauką o kolorze i optyce, były oparte raczej na wnikliwiej obserwacji. Większe ambicje miał Georges Seurat, który w 1886 roku na wspólnej z impresjonistami wystawie pokazał obraz "Niedzielne popołudnie na wyspie La Grande Jatte" i otworzył tym samym nowy rozdział impresjonizmu, nazwany neoimpresjonizmem.
Wielkoformatowy obraz o wymiarach 2 x 3 metry Seurat malował dwa lata, z krótkimi przerwami. Bynajmniej nie dlatego, że kompozycja pokazująca paryżan na podmiejskiej wysepce była taka duża. Po wykonaniu wielu szkiców i nawet już po rozpoczęciu obrazu, malarz zmienił koncepcje jego malowania. Szerokie gesty pędzlem zastąpił żmudnym kropkowaniem, co nazwane zostało puentylizmem. Ponadto zastosował zasadę dywizjonistyczną, która polegała na ograniczeniu palety do podstawowych barw widma słonecznego.
Nakładane małymi plamkami czyste kolory, obserwowane z pewnej odległości, tworzyły kolory uzupełniające. Dzięki tej technice obrazy nabierały również świetlistości i wibracji kolorów, niemożliwej do osiągnięcia przy tradycyjnym mieszaniu kolorów.
W związku ze sposobem, w jaki obraz został namalowany, kompozycja nabrała statyczności i pewnej solenności, jeden z krytyków porównał ją nawet do partenońskiego fryzu. Co dokładnie ona przedstawia? O tym w nagraniu audycji.
***
Tytuł audycji: Jest taki obraz
Prowadził: Michał Montowski
Gość: dr Grażyna Bastek (historyk sztuki)
Data emisji: 14.10.2018
Godzina emisji: 11.00
mko/pg