Podczas, gdy państwa Zachodu świętowały pokonanie nazistów, w Polsce rozpoczął się okres kolejnej okupacji - sowieckiej. Wielu żołnierzy Armii Krajowej nie pogodziło się z nową władzą i podporządkowaniem Rzeczpospolitej Związkowi Radzieckiemu - to oni stworzyli partyzanckie podziemie antykomunistyczne.
Ich zbrojne akcje w większości wymierzone były w oddziały Urzędu Bezpieczeństwa, Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Milicji Obywatelskiej. Największą zorganizowaną jednostką prowadzącą regularne walki z siłami bezpieczeństwa była 6. Wileńska Brygada działająca w strukturze Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość.
W czasach PRL kwestia antykomunistycznego podziemia nie była oficjalnie poruszana, temat pojawił się w debacie publicznej dopiero po 1989 roku. Określenie "Żołnierze Wyklęci" po raz pierwszy zostało użyte w kontekście wystawy, którą w 1993 roku zorganizowała na Uniwersytecie Warszawskim Liga Republikańska. Spopularyzował je Jerzy Ślaski w książce pod takim tytułem wydanej w 1996 roku.
Z inicjatywą ustanowienia Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych wystąpił w 2010 roku prezydent Lech Kaczyński. Po jego śmierci projekt podtrzymał Bronisław Komorowski, a święto zostało niemal jednogłośnie ustanowione przez Sejm w 2011 roku.
***
Na nagrania z okolicznościowego cyklu poświęconego Żołnierzom Wyklętym zapraszamy do radiowej Jedynki w środę (1.03) w godzinach: 5.50, 6.50, 7.50, 8.50, 9.50, 10.50, 11.50, 13.50, 14.50, 15.50, 16.50 i 20.50.
mg/pg