Logo Polskiego Radia
Jedynka
Marta Grzymkowska 15.04.2018

Oficjaliści - pomost pomiędzy szlachtą a chłopami

- Oficjaliści dworscy to ludzie z pogranicza dworu i wsi. Typowy oficjalista to zaufany menedżer majątku ziemskiego mieszkający w budynku dworskim nieopodal kresowego pałacu - mówi Marcin Niewalda. W audycji rozmawialiśmy o jego książce pt. "Święta - Nieświęta. Oficjaliści prywatni i ich świat".

Do obowiązków zarządcy dóbr należało zarządzanie zasiewami, doglądanie inwentarza, sadów, pasiek, kupowanie sprzętów, organizacja sprzedaży plonów. Pełne ręce roboty miały także żony zarządców. - Żona oficjalisty zajmuje się pracą społeczną, leczy ludzi, uczy w szkole, zachęca Rusinów do poznawania katechizmu prawosławnego, Polaków uczy "Ojcze nasz", wykłóca się z właścicielem majątku o finansowanie budynków szkolnych, dba o moralność we wsi i dworze - wyjaśnia Marcin Niewalda.

Autor książki podkreśla jednocześnie, że oficjaliści to nie tylko zarządcy majątków ziemskich. To także kasjerzy dworscy, ekonomowie, zarządcy stajni, guwernantki, a nawet kowale dworscy.

- Liczba tych oficjalistów jest bardzo szeroka, pod koniec XIX wieku stwierdzono, że w granicach dawnej Rzeczpospolitej mogłoby ich być nawet ok. pół miliona - mówi dr Piotr Strzetelski, badacz dziejów kresowych. Ekspert podkreśla też, że oficjaliści byli "spoiwem społecznym" między szlachtą a chłopstwem.

Z jakiego stanu społecznego wywodzili się oficjaliści? Ile zarabiali? Jaki był ich los po przejściu na emeryturę? O tym w audycji.

***

Tytuł audycji: Świat Kresów

Prowadzi: Krzysztof Renik 

Goście: Marcin Niewalda (autor książki "Święta - Nieświęta. Oficjaliści prywatni i ich świat", prezes Fundacji Odtworzeniowej Dóbr Kultury i Dziedzictwa Narodowego) i dr Piotr Strzetelski (badacz dziejów kresowych)

Data emisji: 14.04.2018

Godzina emisji: 18.10

mg/bch