Świat zza krat

Zbudować państwo na gruzach trzech zaborów

10 listopada 1918 rok, godz. 7.30. Na Dworzec Wiedeński w Warszawie przyjechał pociąg specjalny z Berlina. Z pociągu wysiedli Józef Piłsudski i Kazimierz Sosnkowski, byli  więźniowie twierdzy w Magdeburgu. 
Józef Piłsudski (1918)
Józef Piłsudski (1918)Foto: Biblioteka Narodowa/polona.pl
O Audycji

Dzień później, 11 listopada, alianci podpisali rozejm z Niemcami w Lasku Compiegne w Rethondes. Formalnie to był koniec Wielkiej Wojny. Ale francuski premier Georges Clemenceau stwierdził: "zakończył się dramat wojny-rozpoczął się dramat pokoju".

Jednak to nie był dramat dla Polski. Polska wracała na mapę Europy. W Warszawie Rada Regencyjna przekazała władzę wojskową i naczelne dowództwo brygadierowi Józefowi Piłsudskiemu. Choć już w końcu października powstała Komisja Likwidacyjna w Krakowie, a od początku listopada Rząd Ludowy w Lublinie. Ośrodki polskiej władzy na ziemiach objętych wojenną pożogą. 

Nowa władza w Warszawie stanęła wobec gigantycznego wyzwania: zbudowania państwa, jak to napisał Stefan Żeromski z "trzech połówek", na gruzach trzech zaborów, po 123 latach  niewoli. Także tam, gdzie Lwów, Wilno, Wielkopolska, Mazury, Gdańsk, Śląsk. Czy to było oczywiste dla zwycięzców i pokonanych w Wielkiej Wojnie? Jedno jest pewne: Sylwester 1918 roku był na pewno inny niż ten sprzed 12 miesięcy.

Zapraszamy do wysłuchania całej audycji, w której o wydarzeniach 1918 roku mówią Dorota Truszczak i prof. Andrzej Nowak. 

***

Tytuł audycji: "Historia żywa"

Prowadzi: Dorota Truszczak

Gość: prof. Andrzej Nowak (historyk)

Data emisji: 13.10.2018

Godzina emisji: 14.

kh

Playlista