Proces ppłk. Łukasza Cieplińskiego i IV Zarządu Głównego WiN
Dr Renata Dziechciarz z IPN przyznaje, że dokumenty w ostatniej wręcz chwili uniknęły zniszczenia. Teraz odzyskują życie w rękach archiwistów i służą historykom do odtwarzania przeszłości. - Prokuratorom z Biura Lustracyjnego służbą do porządkowania przeszłości w prowadzonych procesach - mówi.
24:03 Jedynka-27-10-2021-przystanek-historia.mp3 Odzyskiwanie przez IPN zniszczonych dokumentów (Przystanek historia/Jedynka)
IPN z cyfrowym przekazem o historii. Powstało Biuro Nowych Technologii
Gość Programu 1 Polskiego Radia podkreśla, że do tej pory udało się odzyskać już połowę dokumentów. Zaznacza, że niszczenie dokumentów to nie była specyfika jedynie Katowic. Jesienią 1989 roku Służba Bezpieczeństwa w całej Polsce niszczyła dokumenty, pakowała je do worków i wywoziła na zniszczenie do papierni. - Natomiast specyfiką Katowic jest to, że kiedy w styczniu wydano rozkaz zaniechania niszczenie dokumentów, te pokawałkowane już kartki papieru włożono do worków i przekazano za protokołem najpierw Urzędowi Ochrony Państwa, a kiedy powstał Instytut Pamięci Narodowej przekazano je tej instytucji - wyjaśnia.
Dr Renata Dziechciarz opisuje, że odzyskiwanie dokumentów to ręczna, żmudna praca przypominająca układanie puzzli. Zaznacza też, że materiały były w różnym stopniu zniszczenia. Czasami była to wydarta z czegoś i pognieciona kartka, i trzeba było dojść, skąd pochodziła. Czasem były to kartki przedarte na dwie lub cztery części. - Ale przed nami trudniejsza część pracy, bo są kartki często podarte na kilkadziesiąt kawałków - mówi. A dodatkowo są przemieszane i trzeba z tych fragmentów stworzyć jednorodny obraz, a nie ma, jak w puzzlach, przykładowego obrazka, więc nie wiadomo, jak kartka wyglądała przed zniszczeniem.
Dokumenty są bardzo różne. Część pochodzi z czasów tuż po II wojnie światowej i dotyczy niepodległościowego podziemia czy osób wpisanych na niemiecką listę narodowościową. Ale są też dokumenty z lat 70. i 80., dotyczące solidarnościowej opozycji, a więc członków KOR, NZS czy Solidarności. Są też Teczki Operacyjne na Księdza, zakładane osobom, które wstąpiły do seminarium duchownego. Takie teczki niszczono w pierwszej kolejności w 1989 roku. - Znaleziono też 60 rolek mikrofilmów akt operacyjnych, ale też negatywy zdjęć robionych osobom inwigilowanym - wyjaśnia pani naczelnik.
Czytaj także:
Poza tym w audycji:
- Armia Wyzwolenia. Antykomunistyczna organizacja młodzieżowa działająca w Krakowie w latach 1967-1970. Gość: Maria Konieczna (Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Krakowie).
- Książka Michała Zichlarza "Stefan Żywotko. Ze Lwowa po mistrzostwo Afryki". Kim sir Alex Ferguson jest dla Manchesteru United czy Arsène Wenger dla Arsenalu, tym Stefan Żywotko dla JS Kabylie, klubu Kabylów z Algierii, gdzie z powodzeniem i z wielkimi sukcesami pracował przez prawie 14 lat, sięgając po kolejne mistrzostwa i triumfy na kontynencie afrykańskim, na długo przed tym, zanim sukcesy świętował tam Henryk Kasperczak. Do dziś wiele osób, nie tylko w Algierii, pamięta o polskim trenerze, który w styczniu 2020 roku skończył 100 lat! Historia tego pochodzącego z Kresów szkoleniowca to historia nie tylko polskiego futbolu.
- Było/Będzie i artykuły z portalu przystanekhistoria.pl.
Audycja powstaje przy współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej i portalem IPN PrzystanekHistoria.pl.
***
Tytuł audycji: Przystanek Historia
Prowadzi: Paweł Lekki
Goście: dr Renata Dziechciarz (naczelnik pionu archiwalnego IPN w Katowicach), Maria Konieczna (Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Krakowie)
Data emisji: 27.10.2021 r.
Godzina emisji: 19.29
ag