Logo Polskiego Radia
IAR
Dariusz Adamski 31.12.2020

Polskie dobra kultury odnalezione i odzyskane w 2020 roku

W ostatnich latach liczba spraw restytucyjnych dotyczących dóbr kultury utraconych przez Polskę podczas II wojny światowej wzrosła prawie czterokrotnie. Obecnie prowadzonych jest około 90 takich spraw.

W mijającym roku do Bazyliki Mariackiej w Gdańsku po 78 latach i trzech latach negocjacji wrócił gotycki ołtarz Pietas Domini, jedna z najcenniejszych polskich strat wojennych - mówi naczelnik Wydziału Restytucji Dóbr Kultury w Ministerstwie Kultury Agata Modzelewska. Dodaje, że ołtarz powrócił z Berlina po kilkuletniej wymianie korespondencji i negocjacjach z MKiDN. Kościół ewangelicki podjął ostatecznie decyzję o zwrocie ołtarza bezpośrednio do parafii Bazyliki Mariackiej w Gdańsku, "w duchu ekumenicznego porozumienia między kościołami i pojednania między narodami".

Agata Modzelewska zaznacza, że do Polski wrócił także pierwszy odzyskany obraz Jacka Malczewskiego "Przy fortepianie", pochodzący z wczesnego okresu twórczości malarza. W listopadzie 2019 roku dzieło zostało wystawione na sprzedaż przez dom aukcyjny Roseberys w Londynie. - W wyniku negocjacji, prowadzonych przez ministerstwo bezpośrednio z dotychczasowym posiadaczem, Kevinem McCormackiem, właściciel dzieła podjął decyzję o dobrowolnym i bezwarunkowym zwrocie obrazu do Polski - dodaje Agata Modzelewska. Obraz wrócił do Muzeum Narodowego w Warszawie, z którego został zrabowany prawdopodobnie w czasie Powstania Warszawskiego.

Ponadto w tym roku po 81 latach do Muzeum Narodowego w Poznaniu wróciła "Chata w śniegu" Michała Gorstkina-Wywiórskiego. Był w rękach prywatnych na terenie kraju. W Polsce odnaleziono także dwukrotnie zrabowany obraz Stanisława Masłowskiego "Gryka", który wrócił po 74 latach do Muzeum Narodowego w Warszawie.

Rejestr zaginionych dzieł sztuki prowadzony przez Wydział Restytucji Dóbr Kultury liczy ponad 60 tys. rekordów. Najcenniejszym z nich jest "Portret Młodzieńca" Rafaela, którego od lat poszukuje rząd polski i wielu badaczy. W ostatnich 5 latach udało się odzyskać ponad 500 obiektów. Elektroniczną bazę strat wojennych można znaleźć na stronie www.dzielautracone.gov.pl.


IAR/dad