Dyrektor Muzeum Historii Polski Robert Kostro wyjaśnił, że na wystawie można zobaczyć unikatowy eksponat, czyli kopię Enigmy - niemieckiej maszyny szyfrującej, którą zbudowali polscy kryptolodzy i polscy inżynierowie. Udało się ją pozyskać kilka tygodni temu. Maszyn szyfrujących Enigma zachowało się do dziś do kilku tysięcy. Z maszyn służących do łamania szyfrów tworzonych przez Niemców zachowała się tylko jedna.
Maszyna przez kilkadziesiąt lat znajdowała się w zbiorach Instytutu Piłsudskiego w Londynie, a dzięki staraniom Muzeum i Ministerstwa Kultury została sprowadzona do Polski.
Podczas uroczystego otwarcia wystawy wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński mówił, że prezentacja repliki Enigmy to wyjątkowe wydarzenie. - W przeddzień Święta Niepodległości możemy zaprezentować unikalny eksponat, który odnosi się do wielkiego wysiłku i wielkiego osiągnięcia Polski - zauważył wicepremier. Dodał, że Polacy stworzyli system, który pozwalał bronić interesu nie tylko Polski, ale i całej wspólnoty światowej.
Jeden z kuratorów wystawy Grzegorz Rutkowski z Muzeum Historii Polski wyjaśnił, że złamanie szyfru Enigmy miało gigantyczne znacznie dla losów wojny. - Najtajniejsze informacje III rzeszy niemieckiej były szyfrowane przy pomocy Enigmy. Dzięki jej złamaniu alianci mogli przechwytywać depesze i przechwytywać informacje, które przekazywali sobie Niemcy. Dawało to ogromną przewagę - tłumaczył Grzegorz Rutkowski. Kurator dodał, że były okresy, w których Polacy byli w stanie przeczytać około 75 procent niemieckich depesz.
Złamanie kodu
Do złamania kodu Enigmy doszło w grudniu 1932 roku. Dokonali tego trzej matematycy z Uniwersytetu Poznańskiego - Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski. Po wybuchu drugiej wojny polscy kryptolodzy przekazali swoją wiedzę Aliantom, dla których cały czas pracowali.
Prezentowane na wystawie urządzenie zostało skonstruowane we Francji na początku wojny. Obok maszyny wykonanej przez Polaków eksponowana jest również Enigma wykorzystywana przez niemieckie siły lądowe od początku lat 30. XX wieku.
Ponadto na wystawie można obejrzeć krótkometrażowy film "Enigma. Mamy nowiny" - dokument prezentujący nowe fakty dotyczące złamania Enigmy, który powstał na podstawie akt udostępnionych przez francuski wywiad w 2016 roku. Wystawie towarzyszą premiery dwóch podcastów oraz filmu na kanale YouTube.
Wystawę można oglądać do 28 listopada.
IAR/dad