Logo Polskiego Radia
PR dla Zagranicy
Przemysław Pawełek 01.02.2022

10 lat temu zmarła Wisława Szymborska, wybitna poetka, eseistka, laureatka literackiej Nagrody Nobla

10 lat temu, 1 lutego 2012 roku, zmarła Wisława Szymborska. Wydała ponad 20 książek, wśród nich wiele tomików wierszy, jak: "Pytania zadawane sobie", "Wołanie do Yeti", "Wszelki wypadek", "Dwukropek" oraz "Tutaj". Jej utwory, przetłumaczone na kilkadziesiąt języków, cieszą się popularnością na całym świecie. Była wybitną poetką, eseistką, laureatką literackiej Nagrody Nobla. Nazywano ją "pierwszą damą polskiej poezji".

Mistrzyni słowa, lakoniczności i subtelnego humoru, była także krytykiem, felietonistką i tłumaczką. W 1996 roku otrzymała literacką Nagrodę Nobla, przyznaną "za poezję, która z ironiczną precyzją odsłania prawa biologii i działania historii we fragmentach ludzkiej rzeczywistości".

Twórczość Szymborskiej cechuje precyzja i oszczędność słowa, posługiwanie się ironią i paradoksem, a także treści filozoficzne. Wiersze poetki często ukazują świat z perspektywy codziennych zdarzeń i zwykłych, nawet błahych rzeczy. Obserwacje życia łączą się z głęboką refleksją o egzystencji człowieka.

Poetka, związana przez całe życie z Krakowem, zmarła 1 lutego 2012 roku. W dniu jej pogrzebu, 9 lutego punktualnie w południe, z krakowskiej Wieży Mariackiej zamiast tradycyjnego hejnału odegrana została melodia do wiersza Wisławy Szymborskiej "Nic dwa razy". Utwór wykonał muzyk Capelli Cracoviensis Marian Magiera. Sekretarz i przyjaciel Wisławy Szymborskiej Michał Rusinek powiedział podczas pogrzebu poetki, że noblistka zostanie z nami w swoich wierszach.

W 2011 roku Wisława Szymborska została uhonorowana najwyższym polskim odznaczeniem - Orderem Orła Białego. Była także laureatką wielu prestiżowych wyróżnień, między innymi Nagrody Polskiego PEN Clubu, a także nagród - Herdera, Goethego oraz Kościelskich. W 2001 roku otrzymała dyplom honorowego członka Amerykańskiej Akademii Sztuki i Literatury.

Po śmierci noblistki, zgodnie z jej testamentem, została założona Fundacja Wisławy Szymborskiej. Jej głównym celem jest opieka nad literacką spuścizną patronki. Od 2013 roku instytucja przyznaje międzynarodową nagrodę poetycką jej imienia. W 2016 roku fundacja, we współpracy z wydawnictwem "Znak", wydała dwie książki biograficzne o Wisławie Szymborskiej. W 2019 roku w Bibliotece Jagiellońskiej została utworzona wystawa rękopisów poetki zatytułowana "Radość Pisania".

IAR/PP