Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
IAR / PAP
Michał Chodurski 16.05.2014

"Marek Nowakowski to jeden z najwybitniejszych polskich prozaików"

Tak zmarłego pisarza wspomina Adam Pomorski, prezes polskiego PEN Clubu. Marek Nowakowski, pisarz, scenarzysta i publicysta zmarł po długiej chorobie w wieku 79 lat.
Marek NowakowskiMarek NowakowskiPR

Adam Pomorski uważa, że Marek Nowakowski był jednym z najwybitniejszych polskich autorów w XX wieku. Ma trwałe miejsce w historii polskiej prozy i literatury. Jego droga literacka jest charakterystyczna dla pisarzy, którzy wypłynęli w 1956 roku na fali odwilży - wspomina Pomorski.

Zmarł Marek Nowakowski>>>

Prezes PEN Clubu przypomina, że Marek Nowakowski miał bardzo wyraziste poglądy i nigdy ich specjalnie nie ukrywał. Nie bał się być stronniczy i nie jest to ani komplement, ani uwaga krytyczna - zastrzega Adam Pomorski. Nie krył się ze swoimi sądami oraz sympatiami i antypatiami i takiego go zapamiętajmy.

O Marku Nowakowskim - tu czytaj więcej>>>

Pisarz i publicysta Marcin Wolski wspomina Marka Nowakowskiego jako mistrza słowa, wymagającego krytyka i jedną z ostatnich postaci, o której nie waha się mówić - "autorytet". Marcin Wolski przypomniał również o związku Marka Nowakowskiego z Polskim Radiem i jego współpracy podczas audycji "Kwadrat", która podejmowała problemy polskiej kultury i literatury.

- To człowiek, który miał niezwykle dobrze ustawiony system wartości – wspominał Marka Nowakowskiego krytyk literacki Leszek Szaruga. - Gdy opisywał w okresie komunizmu środowiska tzw. marginesu społecznego, to dlatego, że tam jedynie przetrwały jakieś resztki etyki, wzajemnego poszanowania. Później opisywał w stanie wojennym społeczeństwo, jako przestępców wobec prawa stanu wojennego. Myślę tutaj o cyklu opowiadań "Raporcie o stanie wojennym", w którym znowu opowiedział się po stronie przestępców i tzw. marginesu, oczywiście, dość wówczas dużego – podkreślał Leszek Szaruga. Krytyk literaki zwracał uwagę, że Marek Nowakowski po 1989 r. krytycznie śledził przemiany świadomości i postaw ludzkich, czego jednym z pierwszych sygnałów była jego książka „Homo Polonicus”.

Marek Nowakowski mówi o Januszu Szpotańskim>>>

Pisarz i dziennikarz Jacek Moskwa, który kieruje pracami warszawskiego oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, mówi o zmarłym pisarzu Marku Nowakowskim: - Był nie tylko dla wielu z nas przyjacielem i mistrzem, ale także członkiem-założycielem naszej organizacji, która powstała jako wyraz sprzeciwu przeciwko próbom podporządkowania środowiska literackiego rygorom stanu wojennego w latach 80.
Był mistrzem krótkiej formy, świetnym portrecistą środowisk często lumpenproletariatu, małych uliczek Pragi, Woli czy Włoch, z których się wywodził. Ale przede wszystkim był przykładem bardzo konsekwentnej i nieugiętej postawy wobec komunizmu. Wielu pisarzy z komunizmem miało swoje porachunki, ale Marek Nowakowski w tej postawie był od samego początku szczególnie konsekwentny.  W 1984 roku za publikacje w podziemiu i za publikacje za granicą był nawet aresztowany - przypomina Jacek Moskwa.

Marek Nowakowski wydał między innymi zbiory opowiadań "Ten stary złodziej", "Benek Kwiaciarz", "Silna gorączka", "Zapis", "Mizerykordia", "Książę Nocy". Był również autorem "Raportu o stanie wojennym". W latach 90. opublikował kilka książek satyrycznych, między innymi "Homo Polonicus" oraz "Grecki bożek". W ostatnich latach ukazały się dwie jego książki "Nekropolis" oraz "Syjoniści do Syjamu".

W drugiej połowie lat 70. Marek Nowakowski był w gronie osób protestujących przeciwko zmianom w konstytucji PRL, które formalnie uzależniały Polskę od ZSRR. W tym okresie był współzałożycielem podziemnego pisma literackiego "Zapis". Był też członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

W 2006 roku Marek Nowakowski został odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Marek Nowakowski w Radiach Wolności>>>

mc