Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Polskie Radio
Maciej Machcewicz 08.03.2016

Kazimierz Brodziński - poeta przełomu

Swoją słynną rozprawą "O klasyczności i romantyczności tudzież o duchu poezji polskiej" rozpoczął wielką polemikę literacką, która zakończyła się ostatecznym zwycięstwem romantyzmu i przyjęciem go na stałe do tradycji polskiej poezji, aż po dzień dzisiejszy.
Kazimierz Brodziński, fot. Wikimedia Commonsdomena publicznaKazimierz Brodziński, fot. Wikimedia Commons/domena publiczna
Posłuchaj
  • Kazimierz Brodziński - audycja Tomasza Ostromęckiego z cyklu "Szkic do portretu". (PR, 23.07.1981)
Czytaj także

225 lat temu, 8 marca 1791 urodził się Kazimierz Brodziński, poeta i krytyk literacki.

Bez wątpienia był poetą przełomu. W swojej twórczości Brodziński łączył tradycyjne zainteresowanie klasycyzmem z dociekaniem tematycznie nowym – romantyzmem, który dopiero kilkanaście lat później zdominował cały nurt polskiej poezji.

Brodziński tworzył w latach, gdy naród utracił już swą niepodległość. Wpisywał się w nurt typowy dla wielu działaczy Królestwa Kongresowego, wyrażający się w minimalizacji żądań, równości między rozumem a sercem, utrzymaniu za wszelką cenę tych zdobyczy realnej sytuacji, które uzyskano po 1815 roku.

Brodziński uporczywie forsował ten program od chwili objęcia katedry literatury Uniwersytetu Warszawskiego w 1822 roku. Notabene jako pierwszy profesor literatury polskiej na tej uczelni.

Pisał utwory o różnej tonacji. Na ckliwy charakter poezji Brodzińskiego miały niewątpliwie wpływ jego własne upodobania literackie oraz oddziaływanie niemieckich sentymentalistów. Fraszki i krótkie aforyzmy świadczą o umiejętności refleksji filozoficznej i jej zręcznego przełożenia na język poetycki. Z kolei melancholijne i pełne zadumy wiersze elegijne były pisane po upadku powstania listopadowego.

Nie ograniczał się do poezji. Działał także jako krytyk literacki. Zawsze rozpatrywał literaturę w szerokim kontekście kulturowym. Swoją słynną rozprawą "O klasyczności i romantyczności tudzież o duchu poezji polskiej" rozpoczął wielką polemikę literacką, która zakończyła się ostatecznym zwycięstwem romantyzmu i przyjęciem go na stałe do tradycji polskiej poezji, aż po dzień dzisiejszy.