Za nami 8. odcinek serialu, który oglądamy sumiennie. A im bardziej jest on krytykowany, tym bardziej mamy ochotę o nim rozmawiać, poszerzając konteksty. Po raz pierwszy w historii MBK stało się tak, że sam jest serialem: o Agnieszce Osieckiej – której imienia Studio przy Myśliwieckiej chwilowo (jak długo jeszcze?) jest uśpione – o tamtych czasach, o nas wreszcie i o naszym pojmowaniu tekstów piosenek. Po prostu ta produkcja, w czasie, gdy wokół zapanowała kultura "online", dostarcza nam tematów, czyli jest pretekstem do niekończących się rozmów.
I tak, przed tygodniem – na przykład – pojawił się w "Magazynie" wątek ówczesnej polskiej cyganerii. Zasługuje on na rozwinięcie, na przypomnienie fenomenu, jakim było życie kulturalne, artystyczne w latach 60. w Polsce, jaki wpływ na nie miała polityka. Nie zapominamy, przy okazji, o "lecie miłości" w Ameryce, o "praskiej wiośnie", o narodzinach kontrkultury.
W serialu dostrzegliśmy, występującą często w epizodach (ostatnio – w kluczowym), rudowłosą młodą kobietę, zasłaniającą się ogromnymi okularami. Czyżby to była Pani, Pani Olgo? Zapraszamy do nas. W końcu adres: Myśliwiecka 3/5/7 jest Pani bardzo dobrze znany…
Kadr z serialu "Osiecka", mat. prasowe
Będąc już w – tak "obecnej" dziś szczęśliwie w dyskursie publicznym – grupie seniorów, mamy prawo do nieukrywania łezki w oku na wspomnienie STS-u, Piwnicy Pod Baranami, filmów "Do widzenia, do jutra" czy wcześniejszego "Popiołu i diamentu". W wydaniu poprzednim MBK nasi goście – Robert Gliński i Maciej Wojtyszko – zwracali uwagę na poumieszczane w filmie cytaty z klasycznych tekstów kultury. Owe "linki", odniesienia, do tego, co kształtowało nasze myślenie, gusty, definiowało naszą tożsamość – to jest to! – czyli zarazem ulubione tropy MBK.
48:23 2021_01_17 17_09_51_PR3_Magazyn_Bardzo_Kulturalny.mp3 O serialu "Osiecka" raz jeszcze (Magazyn Bardzo Kulturalny/Trójka)
Gość specjalny wydania, niestety z powodu sytuacji "pogodowej" poprosił o inny termin spotkania, ale temat pozostaje. Dołączyliśmy do niego wspomnienie Czesława Niemena, którego rocznica śmierci mija dzisiaj (odszedł 17 stycznia 2004 roku). Nasze zaproszenie "last minute" przyjęli: Paweł Brodowski oraz Wojciech Fułek. Obaj panowie mogliby razem napisać encyklopedię polskiej muzyki popularnej, u której źródeł byli zarówno Agnieszka Osiecka, jak i Czesław Niemen. To wspomniana "cyganeria" współtworzyła kulturę czasu, o którym opowiada na tym etapie serial: STS, narodziny polskiego jazzu oraz big-beatu.
Kadr z serialu "Osiecka". Magdalena Popławska jako Agnieszka Osiecka oraz Grzegorz Małecki jako Jeremi Przybora Foto: mat. promocyjne
– Kiedy wracam do tamtych lat, mam nieodparte wrażenie, że młodemu widzowi serialu "Osiecka" należy przypomnieć jedną instytucję, która w kontekście – ogólnym i szczególnym – jest bardzo istotna. Mam na myśli Główny Urząd Publikacji i Widowisk, czyli krótko mówiąc: cenzurę. I myślę, że młody widz nie ma zielonego pojęcia, jaka to była gra z tą instytucją. Bo każda, chociażby najbardziej niewinna, piosenka, każdy tekst, każda książka i program w telewizji musiały uzyskać pieczątkę cenzury – mówi Wojciech Fułek, dziennikarz muzyczny, publicysta, autor kilku filmów dokumentalnych, m.in. "Czy mnie jeszcze pamiętasz" o Czesławie Niemenie.
– Teksty, które Czesław śpiewał, szczególnie te najważniejsze, były na tyle uniwersalne, ponadczasowe, że, jak mi się wydaje, nie miał problemów z cenzurą. Kiedy śpiewał "Dziwny jest ten świat" nie było wiadomo, o czym on śpiewa, można było się jedynie domyślać. Ale na tym polega siła tych tekstów, że każdy może znaleźć w nich coś dla siebie – dodaje kontrabasista i basista jazzowy Paweł Brodowski, który jako członek zespołu "Akwarele" nagrywał z Niemenem słynny album "Dziwny jest ten świat". Od ponad 40 lat jest redaktorem naczelnym "Jazz Forum".
Nie podjęliśmy – przynajmniej na tym etapie – dyskusji z recenzentami serialu. Czerpiemy natomiast z niego inspiracje, czekając zarazem na czas "dehibernacji" życia kulturalnego.
Jest jednak dziedzina kultury, która nie zmieniła swojej istoty w sytuacji, w jakiej się znaleźliśmy (w marcu minie rok): radiowy teatr. W finale wydania zaprosimy na "Scenę teatralna Trójki", na której przedstawimy słuchowisko, premierowo nadane w Programie 2 Polskiego Radia przed siedmioma laty. Reżyser tamtej premiery – Anna Wieczur-Bluszcz – zgodziła się opowiedzieć nam o pracy nad pięknym tekstem sztuki Moniki Milewskiej, zatytułowanej "Podróż na Księżyc" (patrz: strona STT). Wstęp do słuchowiska jesteśmy zmuszeni zaprezentować na dwie godziny przed jego emisją, gdyż czas nagrania jest – jak na nasze antenowe zwyczaje – za długi.
VP VOD/"Osiecka" – Zwiastun długi
***
Tytuł audycji: Magazyn Bardzo Kulturalny
Autorzy: Barbara Marcinik, Piotr Majewski, Katarzyna Cygler
Wydawca: Kuba Sadowski
Data emisji: 10.01.2021
Godzina emisji: 17.09
Barbara Marcinik