Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Tomasz Jaremczak 24.08.2014

Ostrołęka: miasto na którym historia odcisnęła swoje piętno

Położona nad Narwią Ostrołęka nazywana jest stolicą Kurpi. W audycji "Lato z Radiem" goście Romana Czejarka i Karoliny Rożej opowiadali o jej atrakcjach.
Ekipa i goście Lata z Radiem na rynku w OstrołęceEkipa i goście Lata z Radiem na rynku w OstrołęceRedakcja Lata z Radiem
Galeria Posłuchaj
  • Prezydent miasta Janusz Kotowski o atrakcjach Ostrołęki (Jedynka/Lato z Radiem)
  • Ostrołęka i kultura kurpiowska. Mirosław Grzyb, prezes Stowarzyszenia Kurpie oraz etnomuzykolog prof. Henryk Gadomski (Lato z Radiem/Jedynka)
  • Trudna historia. Jacek Karczewski z Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Ostrołęce (Lato z Radiem/Jedynka)
Czytaj także

Niewątpliwie jedną z nich jest dzisiejszy koncert "Lata z Radiem". Na scenie usytuowanej na stadionie miejskim wystąpią zespoły Singin'Birds, De Mono oraz Maryla Rodowicz.

Najstarszy dokument źródłowy, który mówi o Ostrołęce jako o mieście, pochodzi z 1373 r. i wiąże się z nadaniem przez księcia mazowieckiego Siemowita III wójtostwa w Ostrołęce Świętosławowi Romie.

W 1526 r. miasto zostało włączone do Korony i oddane we władanie królowej Bonie. Od tego czasu rozpoczął się szybki gospodarczy rozwój miasta zwany „złotym wiekiem Ostrołęki”. Pożary, epidemie, wydarzenia wojenne („potop szwedzki”), które nastąpiły w kolejnych dziesięcioleciach spowodowały niemal całkowitą zagładę miasta. Ostrołęka została ponownie zniszczona w początkach XVIII w., w czasach „wojny północnej”.

Ożywienie gospodarcze nastąpiło pod koniec XVIII wieku dzięki osadnictwu w Puszczy Zielonej i potwierdzeniu przywilejów rzemieślniczych. Wybudowany niedługo po „potopie szwedzkim” przez posła ziemi nurskiej Tomasza Gocłowskiego klasztor i kościół bernardynów uzyskał wówczas wykończenie wewnętrzne, tj. organy, ołtarze i ambonę, a następnie krużganki, będąc do dziś jednym z najpiękniejszych zabytków Mazowsza.

Po upadku Rzeczypospolitej Ostrołęka znalazła się w zaborze pruskim, a jako największe miasto w tym rejonie została siedzibą obwodu składającego się z trzech dotychczasowych powiatów: ostrołęckiego, ostrowskiego i nurskiego.

W początkach 1807 r. w Ostrołęce miała miejsce bitwa kampanii napoleońskiej między wojskami francuskimi i rosyjskimi, wygrana przez wojska Napoleona. O jej znaczeniu świadczy fakt, że nazwa miasta została wyryta na Łuku Triumfalnym w Paryżu. Ostrołęka była też świadkiem jednej z największych i najkrwawszych bitew powstania listopadowego, która odbyła się 26 maja 1831 r. Walczyły w niej wojska polskie pod dowództwem gen. Jana Skrzyneckiego i carskie dowodzone przez feldmarszałka Iwana Dybicza. Szczególnym męstwem wykazali się żołnierze 4 pułku pieszego „Czwartacy” i lekkokonna artyleria dowodzona przez podpułkownika Józefa Bema, której szarża uchroniła Polaków od klęski.

Na początku XX wieku Rosjanie pobudowali w Wojciechowicach koszary, które w okresie międzywojennym były zajęte przez 5 pułk Ułanów Zasławskich i 12 Dywizjon Artylerii Konnej. W okres II Rzeczypospolitej wkroczyła Ostrołęka z olbrzymimi zniszczeniami wojennymi. Wysiłkiem władz miasta wspieranym powszechnie przez mieszkańców odgruzowano miasto, przeprowadzono remonty budynków, odbudowano ratusz, zbudowano łaźnię, uruchomiono kino. Otwarte zostały 4 szkoły powszechne oraz 8-klasowe państwowe Gimnazjum Męskie im. Króla Stanisława Leszczyńskiego, 8-klasowe Gimnazjum Żeńskie, a w 1921 r., głównie staraniem doktora Józefa Psarskiego, Szkoła Rzemieślniczo-Przemysłowa.

Podczas II wojny światowej Niemcy zajęli Ostrołękę 8 września 1939 r. W czasie okupacji zginęło około 1000 ostrołęczan. Nauczyciele Gimnazjum i Liceum utworzyli na terenach włączonych do Generalnej Guberni tajną szkołę pod kryptonimem „Golesin”. Równolegle rozwijała się działalność podziemna, a szczególnie aktywna była Armia Krajowa. Wyzwolenie miasta nastąpiło 6 września 1944 r.

/

W 1945 r. Ostrołęka została miastem powiatowym w województwie warszawskim. W latach 50. ubiegłego wieku powstały elektrociepłownia i Ostrołęckie Zakłady Celulozowo-Papiernicze, a w latach 1972-1975 kolejne zakłady: Elektrownia B, Zakłady Wapienno-Piaskowe, Zakłady Mięsne, Zakłady Betonów Komórkowych i proszkownia mleka. W tym czasie powstał również szpital, dworzec autobusowy, dom rzemiosła, międzyzakładowy dom kultury, dom sportowca i stadion. 1 czerwca 1975 Ostrołęka awansowała do rangi miasta wojewódzkiego, przestała nim być w roku 1999, wskutek wprowadzenia zmian w strukturze administracyjnej kraju. Obecnie ma status miasta na prawach powiatu grodzkiego.

Dzisiejsza Ostrołęka liczy ok. 54 tys. mieszkańców. Młode pokolenie ostrołęczan kształci się w siedmiu szkołach podstawowych, pięciu gimnazjach i siedmiu szkołach ponadgimnazjalnych, a także w szkołach niepublicznych. Na terenie miasta działają również Wyższa Szkoła Administracji Publicznej, Zespół Kolegiów Nauczycielskich i inne szkoły wyższe.

Wśród największych ostrołęckich przedsiębiorstw należy wymienić: Energa Elektrownie Ostrołęka SA, firmę Stora Enso - wiodącego obecnie w Polsce producenta celulozy oraz opakowań z papieru i tektury, a także Spółdzielnię Mleczarską Piątnica . Rozwojowi gospodarczemu miasta sprzyja fakt, że włączony od 2007 r. do Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej obszar o powierzchni 86,1 ha w Ostrołęce-Wojciechowicach został prawie w całości wykorzystany przez inwestorów (np. Kreisel ).

Ciekawostką może być fakt, iż współczesnym symbolem Ostrołęki stał się podwieszony na łuku most na rzece Narwi, wzorowany na moście w Sewilli, oddany do użytku w roku 1995.

mat.promocyjne, tj