Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Tomasz Owsiński 06.08.2014

Święta Lipka - barokowa perła Europy

7 sierpnia 1814 roku papież Pius VII dokonał kanonicznego przywrócenia zakonu Towarzystwa Jezusowego. Burzliwe losy zakonu jezuitów, po 200-stu latach, najlepiej przechowały cierpliwe kamienie - kościoły, na których losy zakonu odciskały swoje piętno. Jednym z takich niemych świadków jest barokowa bazylika na pograniczu Warmii i Mazur, styku kultury protestanckiej i katolickiej, stylu niemieckiego i wileńskiego. To Święta Lipka.
Święta LipkaŚwięta Lipka(fot. Marek & Ewa Wojciechowscy/Wikimedia Commons)

W XIV wieku na pograniczu Warmii i Mazur toczyły się wojny między zakonem krzyżackim a Litwą. Przypuszczamy, że początki Świętej Lipki to połowa XV wieku. Tutaj znajdowała się granica między dominium biskupa warmińskiego a zakonem krzyżackim - powiedział jezuita, ojciec Marek Szafran.

Ciekawostką kościoła świętolipskiego jest to, że w jego samym centrum znajduje się coś w rodzaju bramy triumfalnej. Świątynia w czasach baroku była takim miejscem, przez które wchodziło się do chwały bożej, tak jak przez bramę triumfalną - powiedział radiowei Jedynce ks. Grzegorz Wąsowski, historyk sztuki.

Jak podkreślił jest to pierwsza manifestacja baroku na tych ziemiach, czyli stylu sztuki, ale także idei. To jest kwintesencją tej świątyni - dodał.

Budowę kościoła zakończono w 1730 roku. - Freski i wystrój można czytać, jak powieść z kluczem. Jest malowidło przedstawiające scenę narodzenia Matki Bożej. Wokół, w takich owalach, są sceny związane z historią Świętej Lipki. Pokazuje to historię tego miejsca, a jednocześnie historię zbawienia - podkreślił ojciec Rafał Sztejka.

Brat Karol Zwiorek wspominał dzieje kościoła podczas II wojny światowej. - Hitler kazał zdjąć blachę miedzianą, a jeńcy francuscy kryli kościół zwykłą blachą. Bolszewicy natomiast postawili łóżka w kościele i tam spali. Ławki porąbali i palili, a od kościoła aż do jeziora usłany był chodnik z szat liturgicznych - powiedział.

Ojciec Rafał Sztejka powiedział, że głównym celem pielgrzymek jest obraz Matki Bożej Świętolipskiej. - Obraz został namalowany w 1640 roku i jest jakby dwuwarstwowy. Okazało się, że jest za mały, żeby mógł być w ołtarzu głównym, dlatego postanowiono przykryć go srebrną sukienką. Tak powstał wizerunek Matki Bożej Świętolipskiej - zaznaczył.

Audycję "Ślady na piasku" przygotowała Agnieszka Trzeciakiewicz.

to/ag