- Mieszkańcy Kazachstanu wyszli na ulice na początku stycznia, aby zaprotestować przeciwko podwyżce cen paliw i utrzymywaniu się przy władzy osób związanych z byłem prezydentem Nursułtanem Nazarbajewem
- Do kraju przebyły jednostki wojskowe m.in. z Rosji i Białorusi
- - Mamy do czynienia z wielopiętrową, złożoną intrygą, która jest realizowana przy okazji z udziałem rosyjskich wojsk w Kazachstanie - twierdzi dr Adam Eberhardt
Prezydent Kazachstanu Kasym-Żomart Tokajew oświadczył w przemówieniu do narodu, że dał kazachskim służbom bezpieczeństwa i armii rozkaz strzelania, jak to ujął, do terrorystów bez ostrzeżenia i tak, by zabić.
Od czwartku (6.01) w Kazachstanie pojawiają się już wojska m.in. z Rosji, Białorusi i Tadżykistanu, które w ramach misji Organizacji Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym, mają stacjonować w tym państwie. Prezes działającego w Polsce Stowarzyszenia Wspólnota Kazachska Balli Marzec przekonuje jednak, że to interwencja poza mandatem tego wojskowego paktu.
- Pan prezydent powinien powiedzieć, z kim to konsultował, na jak długo są te wojska i co one tam będą robić. Umowa przewiduje, że interwencja państw może być tylko w tym przypadku, jeżeli Kazachstan zaatakuje obce państwo. Na dzisiaj tego nie ma. To są protesty Kazachów, zwykłych obywateli, na ulicach całego Kazachstanu. Uważamy, że te wojska nie powinny dzisiaj znajdować się w Kazachstanie - informuje Balli Marzec.
Stowarzyszenie Wspólnota Kazachska złożyło swój protest, w związku z tą interwencją, na ręce ambasadora Kazachstanu w Warszawie.
18:31 Jedynka/Więcej świata - 7.01.2022 Zamieszki w Kazachstanie, telekonferencja szefów dyplomacji państw NATO, Novak Djoković, Korea Północna (Jedynka/Więcej świata)
Okazja czy kłopot?
Czy interwencja w Kazachstanie jest dla Rosjan czymś, co będą mogli rozegrać na swoją korzyść czy jednak stanowi pewnego rodzaju kłopot i utrudnia w działaniach na granicach z Ukrainą?
- Wydarzenia ostatnich dni w Kazachstanie to z jednej strony kłopot, a z drugiej pewna okazja. Kłopot, ponieważ każdy bunt społeczny na obszarze posowieckim traktowany i postrzegany jest w Moskwie jako pewna przestroga i zły sygnał, który idzie do obywateli rosyjskich, również mających dość stagnacji i jedynowładztwa w Moskwie. Oczywiście problemy Kazachstanu to także możliwość zwiększenia oddziaływania na to państwo, też poprzez obecność wojskową. Z punktu widzenia rosyjskiej strategii wobec Kazachstanu, jest to możliwość - twierdzi dr Adam Eberhardt.
Dr Adam Eberhardt zauważa, że Organizacja Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym powstała na gruzach Związku Sowieckiego. - Do tej pory część państw posowieckich nie miało pomysłu, jak ją wykorzystywać. Teraz rysuje się pewien nowy pomysł, żeby była to organizacja, która broni nie tyle państwa, tylko reżimów przed własnymi społeczeństwami - dodaje.
Gość Jedynki wskazuje, że organizacja nawiązuje do logiki posowieckiej doktryny Breżniewa, która w latach 70. mówiła, że "nie może upaść żaden reżim komunistyczny i inne państwa bloku sowieckiego będą interweniowały w takim zagrożeniu". - Tutaj mamy pewną kopię tego zachowania i myślenie w kategoriach utrwalenia władzy tych, którzy u władzy już są - słyszymy.
Konkurencja o Kazachstan
Pod względem prawnym interwencja obcych wojsk jest możliwa, ponieważ prezydent Kazachstanu poprosił państwa sojusznicze o wsparcie w walce z zagrożeniem terrorystycznym. - Ogłasza to rządowa propaganda kazachska. Tych elementów jest jednak dużo więcej. To jest nie tylko wzmacnianie władzy Tokajewa i próba spacyfikowania buntu społecznego, ale jest to również pewna rozgrywka pomiędzy obecnym prezydentem, a pierwszym prezydentem Kazachstanu Nazarbajewem, który został odsunięty od reszty władzy, jaką sprawował. Mamy do czynienia z wielopiętrową, złożoną intrygą, która jest realizowana przy okazji z udziałem rosyjskich wojsk w Kazachstanie - wyjaśnia dr Adam Eberhardt.
- Czy wojska rosyjskie zostaną długo? Myślę, że w interesie rosyjskim jest rozgościć się w Kazachstanie i potraktować tę operację jako dodatkowy przyczółek zwiększający wpływy rosyjskie w Kazachstanie. Proszę pamiętać, że w tym najważniejszym państwie Azji Centralnej mamy nieodmiennie pewną konkurencję pomiędzy Rosją, a Chinami o obecność - dodaje.
Poza tym w audycji:
- Novak Djoković przebywa aktualnie w domu dla uchodźców, gdzie oczekuje na rozstrzygnięcie przybierającego międzynarodowe rozmiary sporu, dotyczącego jego potencjalnego udziału w Australian Open. Jego wiza została anulowana, a decyzja w sprawie jego ewentualnej deportacji - odroczona na poniedziałek. "Djoko" nie jest zaszczepiony przeciwko COVID-19. Felieton Magdaleny Skajewskiej.
- Szefowie dyplomacji państw NATO rozmawiali podczas telekonferencji w sprawie sytuacji na Wschodzie. Naradę dotyczącą eskalacji napięcia między Rosją a Ukrainą zwołał sekretarz generalny Sojusz Jens Stoltenberg. Rozmowa z dr. Wojciechem Lorenzem z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych.
- Północnokoreańska państwowa agencja prasowa KCNA poinformowała o drugim w tym tygodniu teście rakiety hipersonicznej. Pocisk miał trafić w cel. Korea Północna po raz pierwszy przetestowała pocisk hipersoniczny we wrześniu, dołączając do wyścigu, na którego czele stoją największe potęgi militarne, o wprowadzenie tego zaawansowanego systemu broni. Felieton Tomasza Sajewicza.
Czytaj także:
***
Tytuł audycji: Więcej świata
Prowadził: Michał Strzałkowski
Goście: dr Adam Eberhardt (dyrektor Ośrodka Studiów Wschodnich), dr Wojciech Lorenz (Polski Instytut Spraw Międzynarodowych)
Data emisji: 7.01.2022
Godzina emisji: 17.32
DS