135 lat temu, 12 marca 1889 roku, urodził się w Kijowie Wacław Niżyński, rosyjski tancerz i choreograf polskiego pochodzenia, prekursor nowoczesnego baletu.
Taniec miał we krwi
Nim przestał tańczyć, zdążył złotymi zgłoskami zapisać się w historii baletu. Taniec towarzyszył mu przez całe życie. W pewnym sensie, miał go we krwi. Niżyński przyszedł na świat jako syn wędrownych polskich tancerzy. - Jego ojciec, Tomasz Niżyński, był wychowankiem Warszawskiej Szkoły Baletowej - słyszymy w audycji poświęconej sylwetce mistrza tańca.
- Po urodzeniu Bronisławy (siostry Wacława - przyp. red.) zjechali całą czwórką do Warszawy w jednym zasadniczym celu: żeby ochrzcić swoje dzieci w Warszawie. Chrzest odbył się w kościele św. Krzyża - słyszymy w audycji. - Jeśli chodzi o Niżyńskiego, była to jedyna jego bytność w naszym kraju.
Tancerz miał podobno ubolewać nad tym, że nie znał języka polskiego.
Kariera na rosyjskich i paryskich scenach
Małżeństwo Niżyńskich nie przetrwało długo. Tomasz opuścił rodzinę. Samotna Eleonora z dziećmi przeniosła się do Petersburga. Tam Wacław i Bronisława zaczęli uczęszczać do carskiej szkoły baletowej. W latach 1905-1911 Wacław Niżyński był głównym tancerzem Teatru Maryjskiego w Petersburgu, 1909–13 i 1916–17 w Les Ballets Russes. - Wydaje się, że ten człowiek miało w sobie to, co się zwykło określać osobowością sceniczną, która sprawia, że na scenie może być tłum, a oko widza wyłuska z tego tłumu właśnie tę jedną osobę - słyszymy w audycji.
Przełomowe "Święto Wiosny"
Niżyńskiego okrzyknięto mistrzem formy baletowej. Choć podziwiano go za kunszt taneczny, to jednym z jego największych osiągnięć jest opracowanie choreografii do baletu "Święto Wiosny". Awangardowe dzieło było zupełnym zaskoczeniem dla ówczesnej publiczności i wywołało skandal. Niżyński zaprzeczył w nim dotychczasowym kanonom estetyki baletu. "Święto Wiosny" było pierwotne, inspirowane słowiańskimi ludowymi obrzędami.
- Badacze doszli do wniosku, że był prekursorem, że wyprzedził o kilkanaście lat wszystko to, co później działo się w balecie - słyszymy w audycji.
29:52 wacław-niżyński____236_98_iv_tr_0-0_115912563be0852200.mp3.mp3 Audycja poświęcona życiu i twórczości Wacława Niżyńskiego. (PR, 1998)
Zmarł na zapalenie nerek 8 kwietnia 1950, ale karierę przerwał już znacznie szybciej, w 1919 roku, z powodu pogłębiającej się choroby psychicznej.
Posłuchaj i dowiedz się więcej o legendzie baletu.
bm