Jamestown - Smith, Pocahontas i … Polacy

Osada, której imię nadano na cześć panującego wówczas w Anglii Jakuba I (ang. James I), nie była pierwszą próbą kolonizacji Nowego Świata, podjętą przez mieszkańców Wysp Brytyjskich. Przedtem podjętych zostało 17 angielskich wypraw w tym celu. Jednak wszystkie skończyły się niepowodzeniem: kolonistów pokonywały ciężkie warunki panujące na dziewiczym kontynencie, choroby, głód i rdzenni mieszkańcy.

John Smith - najemnik i przywódca

Jednak dopiero misja trzech statków Wirginijskiej Kompanii Londyńskiej okazała się sukcesem. 14 maja 1607 założone zostało Jamestown. Początkowo dowódcą wyprawy był Christopher Newport, jednak z historią Jamestown kojarzony jest przede wszystkim John Smith.

- John Smith był zawadiaką szukającym przygód, zjeździł pół świata (…). Smith był kiedyś zaciężnym wojakiem we Francji, Holandii, na Węgrzech. Dowojował się rangi kapitana, zawsze gotów był do każdej eskapady - słyszymy w audycji Władysława Wantuły (pseud. Karol Witt) z Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.

Pierwsi polscy koloniści

Smith, goniony żądzą przygody, sławy i zarobków nie został w osadzie, zajął się badaniem okolicznych rzek i wybrzeża. Do Jamestown powrócił w 1608 roku i został przywódcą miasteczka. To on posłał po nowych osadników, którzy przybyli do kolonii w październiku. - W zapiskach Towarzystwa Wirginii czytamy, że na statku "Mary & Margareth" płynęło po ośmiu Polaków i Holendrów - słyszymy w audycji RWE.

Romantyczna historia Pocahontas

Od początku osadnicy narażeni byli na ataki ze strony rdzennych mieszkańców Nowego Świata. Podczas jednej z wypraw eksploracyjnych ujęty przez Indian został sam John Smith. Jego oddział został wybity, a on sam został pojmany i miał zginąć z ręki wodza Powhatana. Od śmierci wybawiła go Pocahontas - córka wodza.

Pierwszy amerykański strajk o równość praw

Jamestown rozwijało się ze zmiennym szczęściem. Jego znaczenie jednak rosło do tego stopnia, że angielski król postanowił nadać Wirginii pewną autonomię samorządową.

- Każde osiedle mogło wybierać po dwóch przedstawicieli do Zgromadzenia Wirginii, które miało powoływać urzędników i ustalać prawa. Ale do głosowania dopuszczono tylko Anglików i wtedy Polacy ogłosili strajk. Pierwszy strajk na ziemi amerykańskiej - słyszymy w audycji z 1969 roku.

Czym zajmowali się Polacy w pierwszej stałej osadzie w Ameryce Północnej? Posłuchaj audycji.

31 lipca 1619 roku udało im się wywalczyć przez Zgromadzeniem równość praw wyborczych.

bm