Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Dwójka
Michał Czyżewski 07.07.2014

Czego wstydzi się Haruki Murakami?

– Na początku pisarz nie nadawał żadnych imion bohaterom. Tłumaczył, że się wstydził. Imiona zaczynają pojawiać się dopiero potem. W ostatnich powieściach już wszyscy mają imiona i nazwiska, niektóre bardzo sugestywne – mówili goście audycji "Miasta pisarzy".
Haruki MurakamiHaruki MurakamiPAP/EPA/JORDI BEDMAR / POOL

"Kto chce zrozumieć poetę, musi pojechać do kraju poety" – pisał Goethe. Haruki Murakami, najbardziej chyba euroamerykański z dalekowschodnich pisarzy, to autor powieści pełnych odniesień do literatury, muzyki i filmu zachodniego świata. Bez wątpienia jednak jest zarazem twórcą bardzo japońskim, który miłość do rodzimej kultury wyniósł z domu - jego rodzice wykładali japońską literaturę.

Dwie rzeczy, które ukształtowały młodego Murakamiego to amerykański jazz oraz... mecz bejsbolowy w 1978 r., który miał stać się dla niego impulsem do zajęcia się pisarstwem. Można przyjąć te dwa źródła jako trop do całej późniejszej twórczości. "Słuchaj pieśni wiatru", jego pierwsza powieść, która ukazała się niedawno w Polsce, nawiązuje do tradycji czarnego kryminału amerykańskiego i stylu Vonneguta.

Dzięki tej publikacji niemal 20 latach od przekładu "Przygody z owcą" polski czytelnik może poznać początek cyklu znanego jako "Trylogia Szczura". Dlaczego tak późno? Goście audycji "Miasta pisarzy" tłumaczyli, że Murakami nie chciał się zgodzić na sprzedaż praw autorskich i tłumaczenie tych wczesnych powieści. Uważał, że są za mało dojrzałe. Ukazały się tylko w Azji i w Rosji. Angielski przekład opublikowano tylko w Japonii w późnych latach 80. Było to kieszonkowe wydanie ze słowniczkiem, przeznaczone do nauki języka angielskiego.

O twórczości Harukiego Murakamiego rozmawiały w Dwójce Anna Zielińska-Elliot, japonistka, której niemal w całości zawdzięczamy obecność Murakamiego w Polsce, autorka książki "Murakami i jego Tokio", dr Iga Rutkowska, japonistka i antropolog kultury z UW, oraz Beata Kowalczyk, japonistka i socjolog.

Audycję prowadziła Anna Lisiecka.

mc/bch