7 maja 1977 roku w bramie niedaleko Rynku Głównego w Krakowie znaleziono zmasakrowane ciało Stanisława Pyjasa - studenta filologii polskiej UJ, działacza opozycji, współpracownika Komitetu Obrony Robotników.
31:13 Ślady pamięci Dwójka 7 czerwiec 2021 17_30_00.mp3 Rozmowa o okolicznościach i motywach zabójstwa Stanisława Pyjasa (Ślady pamięci/Dwójka)
O wydarzeniach z maja 1977, o późniejszych i współczesnych reperkusjach tej zbrodni – rozmawiali w Programie 2 Polskiego Radia Andrzej Mietkowski i prof. Rafał Habielski.
- Śledztwo podjęte przez milicję natychmiast przejęła bezpieka - podkreślił Andrzej Mietkowski. - Próbowano opisać zdarzenie jako wypadek, ale w środowisku przyjaciół nikt nie miał wątpliwości, gdzie należy szukać sprawców.
W Warszawie KOR wydał w tej sprawie oświadczanie, które zachowało się w londyńskich archiwach Radia Wolna Europa. Niektórzy spośród członków KOR-u trafili do więzienia na Rakowiecką w Warszawie. W Krakowie doszło do demonstracji ulicznych liczących nawet 10 tysięcy osób.
Czytaj także:
- Ta śmierć była odbierana w sposób jednoznaczny - zaznaczył prof. Rafał Habielski. - Jeśli ginie młody człowiek w niewyjaśnionych, tajemniczych okolicznościach, który jest współpracownikiem opozycji, osobą znaczącą w swoim środowisku, to wszystko wskazuje, że mamy do czynienia raczej z zabójstwem niż ze śmiercią naturalną czy nieszczęśliwym wypadkiem.
Kilka tygodni później w ponurych okolicznościach zginął inny student UJ Stanisław Pietraszko, ostatni który widział Pyjasa, prowadzonego – eskortowanego? – przez tajemniczego mężczyznę.
Te wydarzenia skonsolidowały opozycję studencką, w Krakowie odbył się wielotysięczny Czarny Marsz, powstał Studencki Komitet Solidarności.
Andrzej Mietkowski. Student kontra ubecy
Poszlaki twardo wskazują na dwa morderstwa, zlecone przez Służbę Bezpieczeństwa. Ostatnio, po niemal pół wieku, pojawiają się zaskakujące materiały i publikacje, przywołujące ubecka wersję tych wydarzeń, instrumentalnie mieszające prawdę i fałsz, bohaterów i łotrów, budujące karkołomne manipulacje.
***
Tytuł audycji: Ślady pamięci
Prowadzili: prof. Rafał Habielski i Andrzej Mietkowski
Data emisji: 7.06.2021
Godzina emisji: 17.30