Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
PolskieRadio 24
Kamil Starczyk 14.09.2019

Cenne skarby z okresu konspiracji nadal czekają na odkrycie

We framudze drzwi, w oknie, pod parapetem. Tysiące dokumentów nadal czeka na odnalezienie. - Najczęściej są to przypadkowe odkrycia. Mamy całą bazę adresów konspiracyjnych. W niektórych miejscach mamy nawet wskazania, co i gdzie zostało ukryte, ale to praca na wiele lata - mówił w PR24 Mariusz Olczak z Archiwum Akt Nowych.

Westerplatte kampania wrześniowa 1200.jpg
"Nos Kleopatry" o pamięci września 1939. Jak interesująco mówić o polskiej historii?

Kilkaset stron oryginalnych dokumentów i prasy z okresu konspiracji, odnalezionych niedawno w skrytce konspiracyjnej, trafiło właśnie do Muzeum Pamięci Powstania Warszawskiego w Reducie Bank Polski. Nadzór merytoryczny nad dokumentami ma Archiwum Akt Nowych, którego wicedyrektor był gościem Agnieszki Kamińskiej. 

Pięć stron "Kamieni na szaniec"

Mariusz Olczak mówił w PR24, że jak na dzisiejsze czasy, jest to bardzo osobliwy zbiór. - To kilkaset dokumentów. Przede wszystkim prasa konspiracyjna oraz oryginalne dokumenty z okresu akcji "Wawer". Bardzo zaskakujący zbiór, z takimi perełkami jak np. rękopiśmienne meldunki czy teksty przysięg - opowiadał.

Jan Ołdakowski MPW FREE 1200_660.jpg
Jan Ołdakowski o Powstaniu Warszawskim: Polacy zawsze biją się o swoją wolność

Gość Polskiego Radia 24 zdradził, że odnaleziono również fragment tekstu opowiadania "Kamienie na szaniec". - Nadal to analizujemy. Jest to pięciostronicowy tekst rękopiśmienny, napisany na kanwie "Kamieni na szaniec", bo datowany na listopad 1943 roku, podpisany pseudonimem, którego jeszcze nie rozszyfrowaliśmy - mówił.

- Ale na pewno nie jest on pióra Aleksandra Kamińskiego. Czytałem ten tekst i wydaje mi się, że został napisany przez kilkunastoletniego chłopca, językiem prostym i banalnym, jak na tamten okres - dodał.

Skarby pod... parapetem

Zastępca dyrektora Archiwum Akt Nowych opowiadał, że skrytki wychodzą przypadkiem, np. podczas remontów. - W lokalu konspiracyjnym komendanta okręgu warszawskiego Antoniego Chruściela "Montera" przy ul. Filtrowej, jeden z właścicieli remontując parapet i okno, wyciągnął skrytkę, tzw. głębokie archiwum komendy okręgu warszawskiergo spod parapetu - mówił.

- Kilkaset niezwykłych dokumentów z okresu '40-'43, które wydaliśmy w dwóch tomach w całości w wydawnictwie źródłowym - dodał gość.

Zapraszamy do wysłuchania audycji.

Polskie Radio 24 / kstar

* * *

Audycja: "Nos Kleopatry"

Prowadząca: Agnieszka Kamińska

Goście: Mariusz Olczak (Archiwum Akt Nowych), Tomasz Karasiński (historyk)

Data emisji: 13.09.2019

Godzina emisji: 22:06