Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
polskieradio.pl
Piotr Kowalczyk 28.09.2011

Pozajazzowe wycieczki Milesa Davisa

Z okazji 20. rocznicy śmierci Milesa Davisa, prezentujemy dziesiątkę utworów mistrza, wykorzystanych w muzyce hip-hopowej i rockowej oraz jego własne interpretacje popowych szlagierów.
Miles Davis w studio, przełom lat 40. i 50.Miles Davis w studio, przełom lat 40. i 50.źr. Wikipedia/William P. Gottlieb

Oto 10 utworów, które zawdzięczają życie Milesowi i odwzajemniają miłość Milesa do każdej muzyki

Chaka Khan, "Be Bop Medley"
Materiał oryginalny: "Yarbird Suite"

Młody Miles, świeżo po ukończeniu liceum, wyjechał do Nowego Jorku by uczyć się od swoich idoli. Najważniejszą dlań postacią był wtedy Charlie Parker, z którym udało mu się grywać w klubach Harlemu. To właśnie z repertuaru Parkera pochodzi nagrany z Davisem fragment, według którego Chaka zaśpiewała ostatni pasaż swojego słynnego utworu, kilka segmentów wokalnych piruetów, godnych przyznanej piosenkarce i jej producentowi nagrody Grammy.

Fisz, "Polepiony"
Materiał oryginalny: "Blue in Green"


Ci, którzy piosence niejakiego Fisza sprzed dekady rozpoznali fortepian Billa Evansa z trzeciego utworu na "Kind Of Blue", bodaj najważniejszej płyty w historii jazzu, mogą czuć się wyróżnieni. Dla większości był to po prostu kawałek syna Wojciecha Waglewskiego. A szkoda, bo duetowi Davis-Evans należy się złoty medal za stworzenie utworu kształtującego wrażliwość rytmiczną każdego pokolenia, które się na niego natknie.

Nas, "Purple"
Materiał oryginalny: "Blue in Green"

Z sampli użytych w utworach rapera Nasira Jonesa można utworzyć wyczerpującą biblioteczkę historii czarnej muzyki. Tym razem motywem przewodnim jest nieco mniej oczywisty niż u Fisza temat fortepianu.

Jeru the Damaja, "Wrath of the Math"
Materiał oryginalny: "Will O' the Wisp"


Z zainspirowanego muzyką hiszpańską "Sketches of Spain", DJ Premier, producent Jeru, wybrał najbardziej charakterystyczny motyw, zapętlił go i stworzył minutową miniaturkę, o jakiej Manuel de Falla, pierwotny kompozytor "Will O' the Wisp", nie mógł nawet marzyć. I wcale nie dlatego, że zmarł zaraz po wojnie.

Radiohead, "Kinetic"
Materiał oryginalny: "Miles Runs The Voodoo Down"

Miles Davis to oprócz Krzysztofa Pendereckiego najważniejsza poza-rockowa inspiracja Radiohead. O jego plycie "Bitches Brew" można opowiadać tygodniami, natomiast w kontekście utworu Radiohead ważne jest, że koncept tej płyty – rozbudowana do gigantycznych rozmiarów sekcja rytmiczna budująca szeroki stelaż dla popisów solistów – został idealnie przeszczepiony na potrzeby tej mało znanej strony B singla "Pyramid Song".

Notorious BIG feat. Puff Daddy, "Suicidal Thoughts"
Materiał oryginalny: "Lonely Fire"

Złowieszcze kilka sekund wstępu do utworu z jednej z najważniejszych dla rocka i jazzu sesji nagraniowych – do wspomnianej wyżej płyty "Bitches Brew" – ustawia cały nastrój mrocznej opowieści tragicznie zmarłego rapera nagrywającego z byłym współpracownikiem Davisa, Easy Mo Bee. Słowo kluczowe: charyzma.

„Yesternow”
Materiał oryginalny: James Brown, "Say it Loud – I'm Black and I'm Proud”

Tym razem to Miles korzysta z dorobku innych. Temat basu z utworu Browna był jednym z kilku zapożyczeń, na podstawie których zbudował całkiem nowe kompozycje. "Say it Loud" pasowała nie tylko ze względów muzycznych, ale i politycznych, bowiem znana była jako sztandarowy utwór antyrasistowski, a "Yesternow" to kompozycja z albumu poświęconego Jackowi Johnsonowi, czarnemu bokserowi, o którym film dokumentalny – eksplorujący wątki rasowe – zawierał właśnie ścieżkę dźwiękową Davisa.

"Human Nature"
Materiał oryginalny: Michael Jackson, "Human Nature"

Hip-hop był już dobrze usytuowaną na rynku muzycznym nową siłą, kiedy Miles zaczął się nim zajmować na poważnie. Zanim jednak doszło do hip-hopowej współpracy z Quincy'm Jonesem, Davis nosił się z zamiarem wydania płyty zawierającej covery utworów z list przebojów. W końcu wydane zostały tylko dwa: napisane dla Jacksona przez Steve'a Porcaro z Toto "Human Nature" oraz "Time After Time" Cyndi Lauper.

"Perfect Way"
Materiał oryginalny: Scritti Politti, "Perfect Way"

W latach 80. Davis żywo interesował się także rozwojem muzyki gitarowej, współpracując z niektórymi postaciami wyrosłymi na zgliszczach punk rocka. Co prawda partie trąbki nagrane na piątą płytę Public Image Ltd, zespołu niegdysiejszego frontmana Sex Pistols, ostatecznie nie znalazły się na albumie, ale te powstałe ze współpracy Davisa z nowofalowym Scritti Politti już ujrzały światło dzienne – w postaci singla "Oh Patti" z trzeciej płyty zespołu, "Provision". Na tym zresztą kontakty trębacza z autorami "Oh Patti" się nie kończą. Cover jednego z ich najsłynniejszych utworów znalazł się na wydawnictwie "Tutu" z 1986 roku, pierwszym w dyskografii Davisa w pełni korzystającym ze zdobyczy techniki studyjnej – syntezatorów czy maszyn perkusyjnych.

"The Doo Bop Song"
Materiał oryginalny: Doug E. Fresh & Slick Rick, "La Di Da Di"

Chciałoby się powiedzieć "znowu ten rap", ale trudno się dziwić. Zainteresowanie Davisa muzyką powstałą na fundamentach, które sam współtworzył, można chyba uznać za oczywiste. Jego ostatni album studyjny, "Doo-Bop" z 1992, powstał przy współpracy z hip-hopowym producentem Easy Mo Bee. Historia zatacza tu krąg – dotąd artyści hip-hopowi samplowali Milesa; teraz to Miles sampluje artystów hip-hopowych, i to nie byle kogo – zaczynający wtedy karierę Slick Rick miał się wkrótce okazać jednym z najbardziej znanych narratorów świata rapu, a Doug E. Fresh przecierał szlaki współczesnym beatboxerom.