Dlatego warto przypomnieć: każda ubezpieczona mama ma prawo do zasiłku macierzyńskiego. Taki zasiłek, z tytułu urodzenia dziecka, co do zasady trwa 20 tygodni chyba, że przy jednym porodzie kobieta urodziła więcej dzieci niż jedno.
– W przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie długość urlopu macierzyńskiego wzrasta i wynosi od 31 tygodni do 37 tygodni – tłumaczy Krystyna Padzik z Centrali ZUS.
Zasiłek zależy też od rodzaju urlopu
Generalnie zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego wynosi 100 proc. podstawy wymiaru.
– Kobieta, która urodziła dziecko, oprócz podstawowego urlopu macierzyńskiego, może skorzystać jeszcze z dodatkowych rozwiązań wydłużających ten okres, i w związku z tym różne wysokości zasiłku macierzyńskiego mogą tutaj przysługiwać – dodaje ekspertka ZUS.
Co ważne zasiłek macierzyński przysługuje również z tytułu przyjęcia dziecka na wychowanie.
Dodatkowe urlopy też z zasiłkami
Kobieta, która wykorzystała już okres urlopu macierzyńskiego może skorzystać z dodatkowych możliwości.
– Czyli poprosić pracodawcę o udzielenie dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Taki urlop z tytułu urodzenia jednego dziecka wynosi 6 tygodni. Za okres urlopu dodatkowego przysługuje 100-proc. zasiłek macierzyński. Bezpośrednio po tym urlopie kobieta może skorzystać z urlopu rodzicielskiego – i również za ten okres pobierać zasiłek macierzyński. Ten zasiłek za okres urlopu rodzicielskiego wynosi 60 proc. podstawy wymiaru – tłumaczy Krystyna Padzik.
Wysokość zasiłku może być wyższa
Ale wysokość tego zasiłku może być zwiększona. – W przypadku, gdy ubezpieczona nie później niż 14 dni po porodzie wystąpi z wnioskiem o udzielenie wszystkich rodzajów urlopów i zasiłków przysługujących za te okresy, wówczas zasiłek wynosi 80 proc. podstawy wymiaru – podkreśla ekspertka ZUS.
Ojciec dziecka też z uprawnieniami
Urlop rodzicielski trwa 26 tygodni. Z tych rozwiązań może skorzystać także ojciec, który sprawuje opiekę nad dzieckiem. Nasza słuchaczka, młoda mama, ma w tej właśnie sprawie pytanie.
– Kilkanaście dni temu urodziłam i teraz jestem na zasiłku macierzyńskim, ale czuję się dobrze i myślę o tym, aby wrócić do pracy, a opiekę nad maluchem przekazać mężowi. Czy wobec tego ojciec dziecka też może skorzystać z tego dodatkowego urlopu macierzyńskiego i z urlopu rodzicielskiego?
Ojciec dziecka może skorzystać już z części urlopu macierzyńskiego.
– Po 14 tygodniach korzystania przez ubezpieczoną matkę dziecka z urlopu macierzyńskiego, z pozostałej części tego urlopu może skorzystać ubezpieczony ojciec dziecka. Z urlopu dodatkowego macierzyńskiego oraz z urlopu rodzicielskiego również rodzice dziecka mogą korzystać wymiennie. Ważne jest, żeby okresy tego urlopu przypadały bezpośrednio po sobie – tłumaczy Krystyna Padzik z Centrali ZUS.
Justyna Golonko, mb
Na pytania Słuchaczy Jedynki, dotyczące zasiłków i urlopów macierzyńskich, odpowiadała Zofia Chartlińskia, ekspert z Centrali Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
W trakcie dyżuru telefonicznego słuchacze pytali m.in. o to, czy można skorzystać z zasiłku macierzyńskiego jeszcze przed porodem. Odpowiedź brzmi – tak. Jednak należy pamiętać, że nie może to być więcej niż 6 tygodni przed przewidywaną datą porodu. Wówczas po porodzie przysługuje urlop (i zasiłek) macierzyński, który nie był wcześniej wykorzystany, aż do wyczerpania pełnego należnego okresu. Jeśli kobieta wcześniej z niego nie korzystała, pierwszym dniem urlopu macierzyńskiego jest zawsze dzień porodu.
Do eksperta z pytaniami dzwonili także przedsiębiorcy. Jedno z nich dotyczyło tego, czy należy wyrównać zasiłek macierzyński do 100 proc. jeżeli pracownica w ciągu 14 dni po porodzie złożyła wniosek o udzielenie, bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, dodatkowego macierzyńskiego oraz rodzicielskiego. Zasiłek macierzyński był wypłacany w wysokości 80 proc. Kobieta złożyła wniosek o rezygnację z urlopu macierzyńskiego po 8 tygodniach. Według prawa, zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego przysługuje kobiecie w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru, natomiast za okres urlopu rodzicielskiego – 60 proc. Pracownica, która w ciągu 14 dni po porodzie złoży pisemny wniosek o udzielenie bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, dodatkowego urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze oraz urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, ma prawo do zasiłku macierzyńskiego w wysokości 80 proc. za cały okres udzielonych urlopów. A więc przedsiębiorca nie musi niczego wyrównywać.
Wśród wątpliwości słuchaczy pojawiły się również te związane z zasiłkiem za okres odpowiadający urlopowi ojcowskiemu. Jak tłumaczyła Zofia Chartlińska, ojciec wychowujący dziecko ma prawo do zasiłku macierzyńskiego przez okres 2 tygodni, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 12 miesięcy. Aby wypłacić zasiłek nie ma znaczenia, czy ojciec dziecka pozostaje z matką dziecka w związku małżeńskim, czy też nie. Nie jest również istotne, czy matka podlega ubezpieczeniu chorobowemu i pobiera z tego tytułu zasiłek macierzyński.
Oprac. Błażej Prośniewski
Audycja powstała przy współpracy z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych.