Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, różnica w średnim wynagrodzeniu kobiet i mężczyzn wynosi 8 proc. Z kolei według Eurostatu jedynie 6 proc., co daje nam dobre trzecie miejsce wśród krajów Unii Europejskiej pod względem równości wynagrodzeń. Te dane nie oddają jednak rzeczywistości, mówi Naczelnej Redakcji Gospodarczej Polskiego Radia Iga Magda z Instytutu Badań Strukturalnych i Szkoły Głównej Handlowej.
- Sam Eurostat ma świadomość tego, że różnica w średnich płacach niewiele pokazuje. Wystarczy, że mamy niektóre kraje, gdzie tak naprawdę pracują głównie lepiej wykształcone kobiety, a pozostałe są poza rynkiem pracy. Wówczas porównujemy średnie wynagrodzenia dobrze wykształconych kobiet, które są relatywnie wysokie z wynagrodzeniami wszystkich mężczyzn, w tym także tych pracujących na nisko płatnych stanowiskach. Wtedy ta różnica jest oczywiście dużo mniejsza – zauważa ekspertka.
Polki lepiej wykształcone od Polaków
W Polsce kobiety są dużo lepiej wykształcone niż mężczyźni. Dlatego zupełnie inne dane otrzymamy, gdy porównamy zarobki dobrze wykształconej kobiety i dobrze wykształconego mężczyzny na podobnym stanowisku i z podobnym stażem pracy.
- W momencie, kiedy spróbujemy porównać na tyle, na ile jest to możliwe, wynagrodzenia na podobnych stanowiskach mężczyzn i kobiet, pracujących w podobnych firmach, ta luka staje się dużo wyższa, sięga przeciętnie 15 – ponad 20 proc. – podkreśla Iga Magda.
Problem dostrzegają same kobiety
Nierówności płacowe dostrzegają też same kobiety, dodaje Paulina Łukaszuk z firmy Hays Poland.
Paulina Łukaszuk Tylko 42 proc. kobiet i aż 76 proc. mężczyzn uważa, że pracownicy o podobnych kwalifikacjach są tak samo wynagradzani, niezależnie od płci.
- Przeprowadziliśmy badanie na pracownikach zatrudnionych w organizacjach w Polsce z którego wynika, że tylko 42 proc. kobiet i aż 76 proc. mężczyzn uważa, że pracownicy o podobnych kwalifikacjach są tak samo wynagradzani, niezależnie od płci – wyjaśnia rozmówczyni Naczelnej Redakcji Gospodarczej Polskiego Radia.
To nie tylko wina pracodawców
Niższe zarobki kobiet to wynik nie tylko dyskryminacji przez pracodawców.
- Kobiety niżej mierzą, zajmują niższe stanowiska niż mężczyźni. To również wynika z naszych badań. Godzą rolę pracownika i rodzica. I w ich przypadku wyższe wynagrodzenie, awanse wynikają z zauważonego przez przełożonych zaangażowania w pracę. Natomiast mężczyźni częściej aspirują do zajmowania wyższych stanowisk od razu, chętniej aplikują na wyższe stanowiska – wyjaśnia ekspertka.
Mają też wyższe oczekiwania płacowe.
Firma sama może sprawdzić, czy ma problem
To, czy problem istnieje w konkretnej firmie czy jednostce administracji publicznej, można sprawdzić dzięki stworzonej przez IBS i Fundację Adeptów i Miłośników Ekonomii aplikacji.
Iga Magda Aplikacja pokazuje, jaka jest faktyczna wysokość tej luki płacowej.
- Wystarczy wgrać do niej informacje o wynagrodzeniach pracowników i pewne ich cechy, takie jak rok urodzenia i wiek, wykształcenie – odpersonalizowane oczywiście – i wówczas aplikacja liczy, jaka jest średnia różnica w płacach, a jaka jest faktyczna różnica skorygowana o te indywidualne cechy pracowników, mężczyzn i kobiet, i pokazuje, jaka jest faktyczna wysokość tej luki płacowej – tłumaczy Iga Magda.
To, co z tą wiedzą zrobi firma i czy zweryfikuje płace kobiet i mężczyzn, zależy już od niej.
Aplikacja jest też dostępna na stronie ibs.org.pl. Została stworzona z myślą o organizacjach zatrudniających powyżej 100 pracowników. Narzędzie ma być testowane w administracji publicznej.
Karolina Mózgowiec, awi