W środę podczas nieformalnego posiedzenia Rady Ministrów Rolnictwa UE, która odbyła się w formie wideokonferencji, ministrowie rozmawiali na temat sytuacji kryzysowej w rolnictwie, wywołanej pandemią COVID-19 i wdrożenia niezbędnych działań, by pomóc sektorowi rolnemu w utrzymaniu produkcji i płynności finansowej.
Premier Mateusz Morawiecki proponuje większy budżet na Wspólną Politykę Rolną. Skierował list do przywódców UE
Minister Ardanowski uważa, że pomoc UE dla producentów mleka i mięsa jest niewystarczająca
Polski minister rolnictwa podkreślił w swoim wystąpieniu, że przygotowane przez KE wsparcie niektórych rynków (mleka i mięsa) są niewystarczające. Pomoc - w jego opinii - jest zbyt mała co do kwoty i zakresu. Potrzebne są dalsze działania w innych sektorach oraz większe środki budżetowe.
Polski minister proponuje większe wsparcie finansowe oraz objęcie nim innych sektorów rolniczych
"Jest potrzebna wielka aktywność i skuteczna współpraca krajów członkowskich i Brukseli. Dziękuję Komisji za szybkie uruchomienie pomocy rynkowej. Chciałbym przedstawić propozycje Polski, które należy podjąć w celu przeciwdziałania tej trudnej sytuacji, w której znalazła się cała Unia Europejska. Uważam, że trzeba wesprzeć rynki zarówno poprzez ujęcie finansowe, jak i poprzez rozszerzenie o nowe sektory" - mówił cytowany w komunikacie minister.
Polska proponuje wsparcie dla sektora drobiarskiego oraz wieprzowego
Minister podkreślił, że KE nie uwzględniła wielokrotnie postulowanej przez Polskę potrzeby wsparcia sektora drobiarskiego, np. w formie dopłat do prywatnego przechowywania.
Zaznaczył, że inne sektory, nieobjęte unijną pomocą, są w Polsce w coraz trudniejszej sytuacji. Przede wszystkim chodzi o drób , ale także o wieprzowinę.
W Polsce duży spadek cen skupu brojlerów oraz żywca wieprzowego
Od połowy marca do końca kwietnia br. cena skupu kurcząt brojlerów spadła o około 14 proc., a w porównaniu do ceny sprzed roku o 16 proc. Na przełomie kwietnia i maja br. odnotowano również gwałtowny spadek cen skupu żywca wieprzowego – w relacji tygodniowej o 7,4 proc., miesięcznej o 12,5 proc. Obecnie ceny są jeszcze niższe. "Należy niezwłocznie uruchomić dopłaty do prywatnego przechowywania mięsa drobiowego i wieprzowiny" - podkreślił minister.
Polski minister proponuje uruchomienia rezerwy kryzysowej z budżetu UE
Zdaniem Ardanowskiego, w obecnej sytuacji uruchomienie rezerwy kryzysowej z budżetu UE jest uzasadnione. Da to rolnikom możliwość przetrwania trudnego okresu i pomoże zahamować upadek gospodarstw rolnych w UE.
"Uważam, że konieczne jest uruchomienie rezerwy kryzysowej Unii Europejskiej. Jeżeli w obecnej sytuacji nie mamy do czynienia z kryzysem, to po co ta rezerwa w ogóle funkcjonuje, jeżeli nie teraz, to kiedy?" - pytał minister.
Podobne opinie prezentowali także ministrowie rolnictwa innych krajów UE m.in. Francji.
Rezerwa kryzysowa została utworzona w budżecie Europejskiego Funduszu Gwarancji Rolnych (EFRG) na wypadek poważnych kryzysów mających wpływ na produkcję lub dystrybucję produktów rolnych. Bez wątpienia skutki pandemii COVID-19 spełniają warunki do jej uruchomienia.
Wsparcie dla producentów w formie dotacji do spłat kredytów
Minister zauważył, że zmniejszenie strat producentów rolnych, grup producentów rolnych oraz podmiotów skupujących i przetwarzającym produkty rolne może nastąpić poprzez wsparcie finansowe w formie dotacji. Dotacja taka mogłaby zostać wykorzystana na bieżącą obsługę zobowiązań finansowych z tytułu kredytów zaciągniętych na inwestycje w rozwój oraz na częściowe rekompensaty utraconych przychodów w związku z brakiem możliwości realizacji kontraktów w okresie ograniczeń w handlu międzynarodowym.
W sytuacji spowolnienia gospodarczego, te podmioty w pierwszej kolejności odczują skutki ograniczeń i mogą być zagrożone upadłością. Dotyczy to rynku wołowiny, mleka, roślin ozdobnych oraz producentów grzybów na eksport, a w szczególności rynku drobiu, który to nie został uwzględniony w pakiecie pomocy w zakresie prywatnego przechowywania mięsa.
Minister wskazuje, gdzie znaleźć środki finansowe na wsparcie
W ramach poszukiwania środków finansowych, Ardanowski poparł propozycje, by 1 proc. alokacji obecnego PROW 2014-2020 przeznaczyć w formie ryczałtu dla sektorów znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej. Zaapelował, by podnieść ten budżet do 2 proc. środków PROW, gdyż straty w sektorze żywnościowym w Polsce obejmują dużą grupę podmiotów z całego łańcucha żywnościowego, w tym m.in. małych gospodarstw. Argumentował, iż odpowiednia wielkość budżetu, umożliwi utrzymanie płynności finansowej rolników i przedsiębiorstw na obszarach wiejskich.
Pandemia COVID-19. Trump zapowiada interwencyjny skup płodów rolnych od rolników i hodowców
Potrzebne jest podniesienie limitów pomocy de minimis
Według Ardanowskiego, potrzebne jest także podniesienie limitów pomocy de minimis tak, by w przyszłości można było uruchomić pomoc stosownie do występującej skali potrzeb w danym kraju.
Poszukując dalszych źródeł sfinansowania pomocy rolnikom, szef polskiego resortu zaproponował zwiększenie wsparcia sektorów w trudnej sytuacji (np. jagnięciny, wołowiny) poprzez podniesienie kwoty pomocy w ramach płatności związanych z produkcją (np. dopłaty do krów).
"W tym celu powinniśmy wzmocnić ten instrument i umożliwić państwom członkowskim zwiększenie puli środków dostępnych na ten cel, już w roku 2020. Takie rozwiązanie nie wiąże się z żadnymi dodatkowymi środkami finansowymi z budżetu UE, a daje szansę na pomoc w sektorach najbardziej dotkniętych kryzysem" — powiedział Ardanowski.
PAP, jk