Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
IAR / PAP
Stanisław Brzeg-Wieluński 05.06.2020

Tarcza 4.0 bez tajemnic. Wyjaśniamy jej założenia

Tarcza antykryzysowa 4.0 wprowadza wiele nowych elementów ochronnych. Są w niej zarówno osłonowe rozwiązania przeznaczone dla samorządów, ochrona polskich spółek przed wrogimi przejęciami, ułatwienia związane z realizacją przetargów, rozwiązania poprawiające sytuację wykonawców zamówień publicznych, jak i zmiany w zasadach udzielania wakacji kredytowych.
  • Czasowe przepisy antyprzejęciowe dla ochrony polskich firm przed wykupem przez inwestorów spoza UE
  • Podwojenie w okresie czerwiec-grudzień 2020 r. udziału powiatów, w tym miast prezydenckich, w dochodach z gospodarki nieruchomościami Skarbu Państwa
  • Wprowadzenie możliwości przesunięcia na kolejne miesiące wpłat do budżetu państwa dokonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego o ponadprzeciętnych dochodach podatkowych
  • Zniesienie obowiązku żądania wadium w postępowaniach o szacunkowej wartości powyżej progów unijnych
  • Łatwiejszy dostęp do wakacji kredytowych dla tych, którzy po 13 marca stracili źródło utrzymania oraz zawieszenie obowiązku spłacania kredytów konsumenckich, hipotecznych i kredytów w rozumieniu ustawy Prawo bankowe

 

W czwartek wieczorem Sejm uchwalił tzw. tarczę antykryzysową 4.0. Teraz nową ustawą zajmie się Senat.

Osłona dla samorządów

Nowe regulacje zakładają wprowadzenie osłonowych rozwiązań dla samorządów, które w związku z pandemią COVID-19 odnotowują obecnie spadek wpływów m.in. z tytułu podatków. Pakiet przewiduje m.in. podwojenie w okresie czerwiec-grudzień 2020 r. udziału powiatów, w tym miast prezydenckich, w dochodach z gospodarki nieruchomościami Skarbu Państwa. Teraz będzie trafiała do nich co druga, a nie co czwarta złotówka.

Paweł Borys 1200.jpg
Prezes PFR: jeśli otrzymamy zgodę KE na pomoc dla dużych firm, subwencje będą wypłacane w końcu maja

Ustawa wprowadza także w 2020 r. "możliwości nierównowagi strony bieżącej budżetu Jednostek Samorządu Terytorialnego dodatkowo o wartość faktycznego ubytku w dochodach podatkowych (z PIT, CIT, podatków lokalnych: od nieruchomości, rolnego, leśnego, od środków transportowych, opłaty skarbowej, PCC, opłaty uzdrowiskowej i miejscowej) będącego skutkiem wystąpienia COVID-19".

Łagodzi także w bieżącym roku regułę fiskalną ograniczającą zadłużenie o kwotę faktycznego ubytku w dochodach podatkowych jednostki oraz wprowadza możliwości przesunięcia na kolejne miesiące wpłat do budżetu państwa dokonywanych przez jednostki o ponadprzeciętnych dochodach podatkowych.

Raty janosikowego, przypadające w czerwcu i lipcu 2020 r., miasta będą mogły zapłacić w równych częściach od sierpnia do grudnia 2020 r. Przykładowo Wrocław równowartość dwóch rat z tego tytułu (za czerwiec i lipiec), tj. 15,5 mln zł czy Warszawa równowartość dwóch rat (za czerwiec i lipiec), tj. 201,5 mln zł będą mogły zapłacić w równych częściach od sierpnia do grudnia 2020 r. - tłumaczy Ministerstwo Rozwoju.

Ustawa wprowadza również możliwości wcześniejszego przekazywania w 2020 r. rat części oświatowej, wyrównawczej, równoważącej i regionalnej subwencji ogólnej, co poprawi płynność jednostek samorządu terytorialnego. Jak podał resort, z subwencji ogólnej za czerwiec miasta otrzymają, przykładowo: Kraków - 80,1 mln zł, Gdynia: 21,9 mln zł, a Komorniki: 2,4 mln zł.

Ochrona spółek przed przejęciem

Polskie firmy mogą liczyć na zwiększoną ochronę – w momencie, w którym spadły ich wyceny - przed wrogim przejęciem przez inwestorów spoza UE. Resort rozwoju podkreśla, że nie chodzi o odstraszanie inwestorów, tylko ochronę polskich spółek przed wrogimi przejęciami z powodu gorszej sytuacji gospodarczej wywołanej epidemią, z powodu której ta wycena może być szczególnie niska.

Według ustawodawców w czasie kryzysu wiele firm może popaść w okresowe trudności i przez to stać się łatwym łupem dla inwestorów spoza Europy. Nowa regulacja prawna ma temu zapobiec. Dlatego - jak czytamy w komunikacie Ministerstwa - resort wprowadza rozwiązania, wzorowane m.in. na przepisach przyjętych niedawno w innych krajach europejskich dla ochrony krajowych spółek w interesie publicznym.

Nowe reguły kontroli przejęć spółek mają obowiązywać przez 2 lata. Transakcje nabycia znaczącej liczby udziałów (tj. co najmniej 20 proc.) w takich spółkach będą podlegały kontroli Prezesa UOKiK. Ochrona ma dotyczyć przedsiębiorstw, których przychód na terytorium RP przekroczył równowartość 10 mln euro w którymkolwiek z dwóch lat obrotowych poprzedzających chęć przejęcia - informuje resort.

Regulacja obejmuje podmioty kluczowe dla zachowania bezpieczeństwa, porządku i zdrowia publicznego m.in.: prowadzące działalność gospodarczą związaną z: energią elektryczną, gazem, paliwami, telekomunikacją, przetwórstwem żywności, produkcją leków, chemikaliów i nawozów, materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami technologii o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym; tworzące oprogramowania wykorzystywane w usługach podstawowych dla społeczeństwa, takich jak: energia, paliwa, zaopatrzenie w wodę, zaopatrzenie w gotówkę, płatności kartą, szpitale, sprzedaż leków na receptę, transport oraz zaopatrywanie w żywność; spółki publiczne.

Ułatwienia związane z przetargami publicznymi

Ministerstwo podkreśla także, iż na ułatwienia mogą liczyć organizatorzy przetargów w warunkach COVID-19, a także wykonawcy zamówień publicznych. Stąd też w nowych regulacjach pojawiają się zmiany w obszarze zamówień publicznych, które pozwolą na obniżenie kosztów udziału wykonawców w procedurach przetargowych, a także poprawę ich płynności finansowej na etapie realizacji umowy o udzielenie zamówienia publicznego.

call center 1200.jpg
Wszystko co musisz wiedzieć o tarczy antykryzysowej. Zobacz, jak można skorzystać z porad ekspertów

Tarcza antykryzysowa 4.0 znosi obowiązek żądania wadium w postępowaniach o szacunkowej wartości powyżej progów unijnych. Ponadto, wprowadza obowiązek zapłaty wynagrodzenia w częściach lub udzielania zaliczek w przypadku dłuższych umów o udzielenie zamówienia publicznego; obniża dopuszczalną wysokość zabezpieczenia należytego wykonania umowy; ogranicza dopuszczalność dokonywana potrąceń kar umownych z wynagrodzenia wykonawcy lub innej wierzytelności, a także dochodzenie przez zamawiających zaspokojenia z zabezpieczenia należytego wykonania umowy.

Uchwalona ustawa uzupełnienia przepisy dotyczące możliwości zmiany umów z wykonawcami w odpowiedzi na zdarzenia wywołane epidemią COVID-19. Według Ministerstwa Rozwoju w sytuacji, w której COVID-19 wpłynął na prawidłowe wykonanie umowy, strony będą zobowiązane do dokonania odpowiednich zmian w umowach w sprawie zamówienia publicznego.

Chodzi m.in. o ograniczenie możliwości potrącania kar umownych, jeśli wykonawca - z powodu stanu epidemii - nie wykonał w terminie zamówienia publicznego, zmiany w wadium i zabezpieczeniu wykonania umowy.

Wakacje kredytowe

Tarcza 4.0 wprowadza możliwość zawieszenia do trzech miesięcy spłaty kredytu bez naliczania odsetek i innych opłat tym osobom, które straciły pracę lub inne główne źródło dochodu po 13 marca tego roku.

Resort podkreśla, że dzięki temu gospodarstwa domowe, które zostały szczególnie dotknięte gospodarczymi skutkami pandemii, będą mogły odczuć ulgę w zbilansowaniu bieżących wydatków z obniżonymi dochodami, bez obawy, że przełoży się to natychmiast na większe koszty obsługi ich zadłużenia w przyszłości.

Przewidziany w ustawie mechanizm zakłada m.in. zawieszenie obowiązku spłacania kredytów konsumenckich, hipotecznych i kredytów w rozumieniu art. 69 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe, zarówno w części kapitałowej, jak i odsetkowej.

szkolenie firma 1200.jpg
Ile procent firm działa mniej aktywnie niż przed epidemią? Nowe dane Ministerstwa Rozwoju

W tym okresie kredytodawca nie będzie mógł pobierać żadnych innych opłat, z wyjątkiem opłat z tytułu składek za umowy ubezpieczenia powiązane z umową kredytu - podkreśla resort.

Jednak w przypadku, gdy kredytobiorca ma kilka kredytów tego samego rodzaju (np. dwa kredyty waloryzowane do CHF) u danego kredytodawcy, będzie mógł skorzystać z wakacji kredytowych tylko wobec jednego z nich. Rozwiązanie wskazane w ustawie będzie dotyczyło umów kredytowych zawartych przed 13 marca 2020 r., jeśli termin zakończenia okresu kredytowania określony w tych umowach przypada po upływie 6 miesięcy od dnia 13 marca 2020 r.

 

PolskieRadio24.pl/IAR/PAP/DoS