W czwartek Polska Grupa Zbrojeniowa oraz firmy Raytheon Missiles & Defense – producent zestawów Patriot – i Northrop Grumman – wytwórca systemu zarządzania walką w obronie powietrznej IBCS – zawarły umowy wykonawcze do umowy offsetowej związanej z zakupem systemu przeciwlotniczego i przeciwrakietowego Patriot w programie Wisła.
- Kontynuujemy starania, by wykorzystać wszelkie możliwości, które dawały nam umowy offsetowe zawarte między państwem polskim a firmami amerykańskimi na potrzeby systemu obrony powietrznej Wisła - powiedział prezes Polskiej Grupy Zbrojeniowej. Offset oznacza, że część pieniędzy z naszego budżetu wydanych na zakup nowoczesnego uzbrojenia trafi do Polski jako rekompensata w formie transferu technologii i nawiązania kooperacji pomiędzy firmami z Polski i USA.
Maszyny do produkcji części do rakiet Patriot trafiły do Polski. To część umowy offsetowej
Gdzie trafią amerykańskie technologie?
W ramach umów wykonawczych PGZ przyjęła zobowiązania od firmy Lockheed Martin.
- Wszystkie te zobowiązania razem to prawie 90 procent wartości offsetu Wisła, których uzyskanie w pierwszym etapie programu zakładaliśmy jako PGZ. Pozostałe 10 procent przypadnie na jednostki MON, np. instytuty badawcze i ośrodki zajmujące się remontami - poinformował prezes PGZ Sebastian Chwałek.
Spółki, do których trafią zdolności przekazywane przez firmy Raytheon i Northrop Grumman, to przede wszystkim Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Centrum Techniki Morskiej, Wojskowe Zakłady Uzbrojenia, Wojskowe Zakłady Elektroniczne, PIT-Radwar i PGZ.
- PGZ jako spółka matka pozyska prawa do korzystania z licencji, a także udzielania sublicencji swoim spółkom. Nie mogliśmy ograniczać się do przekazywania licencji konkretnym, wskazywanym z nazwy spółkom. Jako PGZ chcieliśmy zapewnić sobie prawo dystrybucji licencji do większej liczby spółek z naszej Grupy - powiedział prezes Chwałek.
Jakie elementy będą pochodzić z Polski?
- Podpisane umowy dają PGZ prawo do wykorzystywania kompetencji w zakresie integracji polskich radarów, pocisków i innych elementów, które możemy wykorzystać w systemie Wisła, z systemem kierowania walką IBCS. Będziemy mogli w naszych spółkach prowadzić zarówno integrację systemową, jak i produkować sprzęt i oprogramowanie konieczne do łączenia polskich urządzeń z IBCS - zapowiedział Chwałek.
- Będą to zarówno twarde umiejętności produkcyjne, jak i know-how, gdzie nasi inżynierowie zdobędą wiedzę potrzebną do rozwijania tych systemów w przyszłości - dodał prezes PGZ.
Offset obejmie przekazanie dokumentacji, szkolenia pracowników, przekazanie elementów linii produkcyjnych i schematów funkcjonowania produkcji. Chwałek przypomniał, że w ramach już zawartych umów komercyjnych spółki należące do PGZ produkują elementy zestawów Patriot lub przygotowują się do uruchomienia produkcji.
Umiejętności nabyte dzięki umowom dotyczącym wykonania programu Wisła będą mogły znaleźć zastosowanie np. przy programie obrony powietrznej krótkiego zasięgu Narew.
Dostawy systemu Patriot dla polskich sił zbrojnych zaczną się już w tym roku. "Szybciej niż planowano"
Rakiety Patriot
Umowę na zakup baterii Patriot, wartą 4,75 mld dolarów, podpisano pod koniec marca 2018 r. To pierwsza z zapowiedzianych dwóch faz, na które podzielono program Wisła. Wartość offsetu towarzyszącego zakupowi wyniosła 950 mln zł, z tego ponad 224 mln zł przypadły na umowę offsetową z korporacją Raytheon. Rozmowy w tej sprawie przedłużały się.
Na początku 2020 r. powołano zespół, który miał przygotować zmiany dotyczące zakresu i przedmiotu offsetu oraz niektórych offsetodawców; przed rokiem rozmowy znalazły się w impasie. Firma Raytheon zapewniła, że negocjacje offsetowe nie mają wpływu na współpracę ze spółkami wchodzącymi w skład polskiego konsorcjum uczestniczącego w produkcji elementów systemu dla Polski.
Czym jest system Patriot?
Program Wisła dotyczy pozyskania zestawów rakietowych obrony powietrznej średniego zasięgu wraz z sieciocentrycznym systemem łączności i dowodzenia. Polska zakupi dwie baterie (16 wyrzutni) systemu Patriot z pociskami PAC-3 MSE oraz systemem IBCS.
Komponenty baterii, w tym wyrzutnie, są obecnie produkowane w przedsiębiorstwach wchodzących w skład PGZ. Pierwsze wyrzutnie wyprodukowane w HSW mają być gotowe jesienią; w tym roku lub na początku przyszłego Raytheon zapowiada przekazanie rządowi USA pierwszej baterii Patriot dla Polski.
PR24/PAP/sw