Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
PAP
Daniel Czyżewski 11.01.2017

Szef KE liczy na sukces rozmów ws. zjednoczenia Cypru. Wyspa jest podzielona od 40 lat

Szef Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker wyraził nadzieję, że w czwartek uda się uzgodnić porozumienie w sprawie zjednoczenia Cypru. Poinformował w środę, że udaje się do Genewy, gdzie trwają negocjacje na temat zakończenia podziału Cypru.

- Nadszedł czas na zjednoczenie wyspy - powiedział Juncker na konferencji prasowej w Valletcie na Malcie z okazji przejęcia przez ten kraj przewodnictwa w UE. - Mam nadzieję, że jutro (w czwartek - PAP) zakończymy rozmowy w Genewie z pozytywnym rezultatem - dodał.

Ostatnia szansa na zjednoczenie Cypru

Juncker poinformował, że w środę rano rozmawiał na ten temat z premierem Grecji Aleksisem Ciprasem, a wieczorem ma rozmawiać z prezydentem Francji Francois Hollande'em.

Zdaniem szefa Komisji rozmowy w Genewie mogą okazać się ostatnią szansą na zjednoczenie Cypru, dlatego - jak mówił - był w stałym kontakcie z prezydentem Cypru Nikosem Anastasiadesem i przywódcą nieuznawanej przez społeczność międzynarodową Republiki Tureckiej Cypru Północnego Mustafą Akincim, a teraz chce pomóc w osiągnięciu porozumienia.

- Nie byłbym z siebie zadowolony, gdybym teraz usunął się na bok. To ryzykowne, ale gdy chodzi o pokój, trzeba podjąć ryzyko. Ci, którzy nie podejmują ryzyka, w efekcie ryzykują więcej - powiedział Juncker.

Podzielony od 40 lat

Kolejna runda rozmów w sprawie zjednoczenia podzielonego od ponad 40 lat Cypru rozpoczęła się w poniedziałek. Do środy włącznie trwają rozmowy z udziałem przywódców Greków i Turków cypryjskich oraz doradcy ONZ ds. konfliktu cypryjskiego Espena Bartha Eide.

Jeśli negocjacje te przyniosą postępy, na czwartek zaplanowano pięciostronną konferencję z dodatkowym udziałem państw gwarantów niepodległości Cypru - Grecji, Turcji i byłej potęgi kolonialnej, Wielkiej Brytanii - oraz szefa Komisji Europejskiej. 

W środę pojawiły się nieoficjalne doniesienia, że przywódcy Turcji i Wielkiej Brytanii wahają się, czy udać się do Genewy, bo negocjacje nie przynoszą przełomu.

Konflikt cypryjski sięga 1974 roku, gdy Cypr Północny oderwał się od Republiki Cypryjskiej w wyniku interwencji armii tureckiej. Greccy nacjonaliści w porozumieniu z juntą wojskową w Atenach obalili wówczas pierwszego prezydenta niezależnej Republiki Cypryjskiej arcybiskupa Makariosa.

Tymczasowe zawieszenie broni

Między Republiką Cypryjską a Turcją panuje tymczasowe zawieszenie broni. Państwa te po dziś dzień nie utrzymują stosunków dyplomatycznych.

Kiedy w 2004 r. Republika Cypryjska weszła do Unii Europejskiej, traktat akcesyjny objął całą wyspę, ale w jej północnej części zawieszony został porządek prawny UE (tzw. acquis communautaire).

Republika Turecka Cypru Północnego jest prawie w całości sponsorowana przez Turcję, która co roku wspiera tę część wyspy kwotą ok. 400 mln dolarów.

Ze względu na napięcie wokół Cypru Grecja i Turcja, dwa kraje NATO, niejednokrotnie znajdowały się o krok od wojny. Spór jest również jedną z przeszkód dla tureckich aspiracji do członkostwa w UE.