Szef kontrwywiadu poinformował, że objęci wymianą Litwini to skazani w 2016 r. Jewgienij Mataitis i Aristidas Tamosaitis, a Norweg to skazany na 14 lat więzienia za szpiegostwo Frode Berg.
Premier Norwegii Erna Solberg poinformowała, że Berg został przekazany norweskim władzom na Litwie. - Cieszymy się, że Frode Berg wraca do domu, do Norwegii jako wolny człowiek. Chciałabym podziękować litewskim władzom za współpracę i działania podjęte na rzecz jego uwolnienia - podkreśliła norweska premier w oświadczeniu. Władze litewskie przekazały, że Berg został przewieziony do ambasady Norwegii w Wilnie.
Berg, emerytowany funkcjonariusz norweskiej straży granicznej, został zatrzymany pod koniec 2017 roku, gdy otrzymywał dokumenty dotyczące rosyjskiej marynarki wojennej. Według prokuratury zbierał on informacje o rosyjskich atomowych okrętach podwodnych. Został oskarżony o współpracę z wywiadem norweskim i skazany na 14 lat więzienia. Berg potwierdził, że jeździł do Rosji na prośbę pracowników służb norweskich, pełniąc rolę kuriera, ale nie miał rozeznania, czym dokładnie się zajmował i jakie grożą mu konsekwencje.
Fot. PAP/EPA/ROBERTAS DACKUS
Trójstronna wymiana
Media w Rosji i na Litwie od października spekulowały, że Rosja, Norwegia i Litwa przygotowują trójstronną wymianę osób skazanych za działalność szpiegowską. Berg powinien być wymieniony na obywatela rosyjskiego zatrzymanego w Norwegii o podobnym statusie, jednak takich osób nie ma, stąd w sprawę włączyła się Litwa, przygotowując prawną możliwość ułaskawienia skazanych Rosjan.
Wcześniej w piątek media na Litwie poinformowały, że prezydent tego kraju Gitanas Nauseda ułaskawił tego dnia dwóch obywateli rosyjskich - Nikołaja Filipczenkę i Siergieja Moisiejenkę, skazanych w 2017 r. za szpiegostwo.
Według przedstawicieli władz w Wilnie Filipczenko pracował dla rosyjskiej Federalnej Służby Bezpieczeństwa (FSB) i próbował rekrutować ważnych litewskich urzędników. Został skazany na 10 lat więzienia i nie odwołał się od wyroku. Z kolei Moisiejenko został skazany na 10,5 roku więzienia za zwerbowanie litewskiego kapitana służącego w głównej bazie lotniczej w Szawlach na północy Litwy. Moisiejenko nie przyznał się do winy.
Wymiany szpiegów
W czasie zimnej wojny wymieniano szpiegów na Moście Glienicke łączącym Poczdam i Berlin. Dawniej przebiegała na nim granica pomiędzy Berlinem Zachodnim, a Wschodnimi Niemcami. Potem do wymiany szpiegów dochodziło bardzo rzadko. Największa taka wymiana miała miejsce w 2010 roku na lotnisku w Wiedniu, kiedy przyleciało tu ze Stanów Zjednoczonych dziesięciu rosyjskich szpiegów, którzy zostali wymienieni na czterech Amerykanów skazanych za szpiegostwo w Rosji.
Wymiany na mniejszą skalę przeprowadzono m.in. między Rosją i Estonią. W 2015 roku estoński przedstawiciel służby bezpieczeństwa był wymieniony na mężczyznę uwięzionego w Estonii za szpiegostwo na rzecz Moskwy.
Uwolniona w paździeniku przez Stany Zjednoczone rosyjska agentka Maria Butina, została deportowana prosto do Moskwy.
PAP/IAR/agkm