Kolejność czasowników, które definiują tę ekologiczną regułę, nie jest przypadkowa. Największe korzyści dla środowiska niesie bowiem ograniczanie nadmiernego kupowania oraz wielokrotne używanie przedmiotów, by jak najpóźniej uznać je za odpad. Ostatnim elementem jest zaś racjonalne przetwarzanie, mające pomóc w łatwym i przyjaznym dla otoczenia odzyskiwaniu surowców, z których zostały wykonane konkretne rzeczy.
Reduce, czyli unikaj
Wiadomo, kupować każdy musi. Chodzi o to, by robić to z głową. Warto przede wszystkim przygotować się do zakupów i zrobić listę potrzebnych produktów – tych naprawdę potrzebnych, a nie oferowanych w promocjach. To ułatwi i znacznie przyspieszy poruszanie się między sklepowymi półkami.
Wybierając konkretne artykuły, zwracajmy uwagę na to, w jaki sposób są zapakowane. I postępujmy wedle zasady – im mniej, tym lepiej. Przykład? Pasta do zębów lub krem do rąk – wystarczą tubki, nie musimy przecież wybierać dodatkowo zapakowanych w kartonikowe pudełka. To samo dotyczy segmentu spożywczego. Poprośmy o ukrojenie kawałka sera czy kilku plastrów wędliny zamiast wybierać te produkty w plastikowych opakowaniach. Podobnie róbmy z warzywami i owocami – pomidory, pieczarki, jabłka czy brzoskwinie kupujmy "luzem", a nie w plastikowych pudełkach lub na tackach, dodatkowo owiniętych folią.
Na zakupy zabierzmy kilka płóciennych toreb, niezastąpione będą również koszyki. Nie pakujmy również rzeczy, których pakować nie trzeba. Worek papieru toaletowego albo duże opakowanie proszku mają specjalne perforacje, dzięki którym łatwo i poręcznie przeniesiemy je ze sklepu do domu.
Właśnie – duże opakowania. Zastanówmy się, czy nie lepiej wybrać np. kilkukilogramowe opakowanie proszku, zamiast co chwilę kupować małe. Zaoszczędzimy pieniądze, czas i, co najważniejsze dla środowiska, ograniczymy liczbę odpadów. Z tego samego powodu stawiajmy na – szczególnie jeśli chodzi o ciuchy – rzeczy trwałe, solidnie zrobione. Im lepiej są wykonane, tym dłużej będą nam służyć!
Reuse, czyli użyj ponownie
Zastanówmy się, jak wiele przedmiotów traktowanych jednorazowo możemy wykorzystać ponownie. Zacznijmy od rzeczy codziennego użytku. Na przykład foliowych torebek, które dostępne są niemal wszędzie tam, gdzie płacimy za zakupy. Nawet jeśli niewystarczająco przemawia do nas argument ekonomiczny ("przecież są za darmo"), pomyślmy, ilu lat potrzeba, by uległy degradacji.
Wybierając konkretne produkty, zwracajmy uwagę na opakowanie. Słoiczek, w którym był dżem, możemy przeznaczyć na domową konfiturę, a w dużym plastikowym pudełku po lodach możemy przechowywać żywność w zamrażarce. Nie musimy przecież kupować specjalnych pojemników.
Zobacz serwis: JAK SEGREGOWAĆ ŚMIECI?>>>
Jeśli chodzi o napoje, wybierajmy te w butelkach zwrotnych. Dotyczy to szczególnie amatorów piwa, na przeciw którym wychodzą nowe przepisy – od przyszłego roku kaucja za butelkę zwrotną będzie dwukrotnie wyższa w stosunku do obecnej (teraz 35 groszy). Warto wiedzieć, że jedna butelka może być przez koncern produkujący piwo napełniana nawet kilkanaście razy.
Jeśli nasz ulubiony napój dostępny jest tylko w butelce bezzwrotnej, zastanówmy się, czy nie wykorzystamy jej w inny sposób. Może przyda się na przykład do podlewania kwiatów?
Zanim zechcemy wyrzucić rzecz, na zagospodarowanie której nie mamy pomysłu, zajrzyjmy do sieci. Z pomocą przyjdą proekologiczne blogi internetowe, dzięki którym dowiemy się na przykład, jak pomysłowo wykorzystać stare płyty CD, korki z butelek wina, przepalone żarówki lub wytłaczanki po jajkach. Albo w jaki sposób przerobić stare ubrania i tym samym uzyskać coś oryginalnego niewielkim kosztem. Jeżeli niepotrzebne ciuchy są w dobrym stanie, oddajmy je rodzinie, przyjaciołom lub po prostu osobom potrzebującym. To samo zróbmy ze sprzętami domowymi, zabawkami, filmami, książkami i czasopismami.
Recycle, czyli utylizuj
Kiedy już jednak musimy "ostatecznie" rozstać się z konkretnymi przedmiotami, odpowiednio je utylizujmy – dzięki temu uchronimy środowisko przed nadmierną eksploatacją, pozwalając równocześnie na odzyskiwanie surowców, z których powstały te rzeczy.
Dlatego, jeśli zamierzamy pozbyć się niesprawnego radia, telewizora albo sprzętu AGD, poszukajmy w internecie adresów specjalnych punktów, które gromadzą tzw. elektroodpady. Nie wyrzucajmy ich do zsypów czy przydomowych śmietników; grozi za to kara grzywny do 5 tys. złotych.
Do specjalnie przeznaczonych koszy wkładajmy papier, plastik i szkło. To ostatnie segregujmy również pod kątem koloru. "Specjalnego traktowania" wymagają również inne odpady niebezpieczne, takie jak akumulatory, baterie czy świetlówki. Nie wyrzucajmy ich do kosza z odpadami biodegradowalnymi – ze względu na możliwość zanieczyszczenia metalami ciężkimi gleby i wód gruntowych takie przedmioty muszą być utylizowane osobno.
Podobnie postępujmy z przeterminowanymi lekami – w aptekach znajdziemy pojemniki, w których można umieścić tabletki, syropy czy inne medykamenty, których data ważności już się skończyła.
I jeszcze jedna rzecz. Jeżeli mamy taką możliwość, oddzielajmy odpady organiczne i przerabiajmy je na kompost we własnym zakresie bądź wyrzucajmy do pojemników na bioodpady.
(mk)