Dodajmy, że wprowadzenie PPK nie wpływa na dotychczasowe elementy systemu emerytalnego, a jedynie poszerza jego możliwości. PPK to kolejny dobrowolny, prywatny sposób oszczędzania. Środki zebrane na indywidualnym koncie pracownika są wyłącznie jego własnością – mogą być w każdej chwili wypłacone i są dziedziczone. Państwo pomaga jedynie je pomnożyć.
Na stronach Państwowego Funduszu Rozwoju działa kalkulator PPK
Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK), to nowy dobrowolny system długoterminowego oszczędzania dla pracowników. Jest jednym z trzech filarów reformy emerytalnej. Przyszli emeryci będą mieli do dyspozycji trzy podstawowe rozwiązania: publiczną emeryturę z ZUS, prywatne i dobrowolne Pracownicze Plany Kapitałowe oraz powszechne, prywatne i dobrowolne IKE.
Nie oznacza to jednak, że PPK będą musiały być zakładane już w lipcu. Jak podkreśla w rozmowie z IAR Łukasz Kozłowski - główny ekonomista Federacji Przedsiębiorców Polskich, pracodawcy mają na to czas do listopada. Będą musieli zawrzeć umowy o zarządzanie PPK, z którąś z instytucji finansowych.
Gromadzone w PPK środki będą inwestowane
Gromadzone w PPK składki będą inwestowane przez Powszechne Towarzystwa Emerytalne, Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych i Zakłady Ubezpieczeń.
Po wybraniu instytucji z najbardziej atrakcyjną ofertą, pracodawcy będą zapisywać pracowników, z którymi będą zawierane umowy.
PPK są dobrowolne, mogą się do nich zapisać pracownicy w wieku 18-55 lat
Do PPK zostaną automatycznie zapisani pracownicy w wieku od 18 do 55 lat zatrudnieni na umowę o pracę i umowę zlecenie. Z uczestnictwa w PPK będzie można zrezygnować. Pracodawcy będą przyjmować oświadczenia od tych pracowników, którzy nie będą chcieli dodatkowo oszczędzać na emeryturę.
Na składkę złoży się pracownik, pracodawca oraz państwo
Podstawowe wpłaty do PPK wynoszą 2 procent wynagrodzenia brutto po stronie pracownika i minimalnie 1,5 procent po stronie pracodawcy. Do oszczędzania dorzuci się również państwo. Na początek przekaże 250 złotych każdemu, kto będzie uczestniczył w PPK. Dodatkowo co roku państwo będzie wpłacać na indywidualne konto w PPK po 240 złotych.
Osoby, których dochody nie przekraczają 120 procent minimalnego wynagrodzenia, będą mogły obniżyć wpłatę do 0,5 procent.
Czym są Pracownicze Plany Kapitałowe
Pracownicze Plany Kapitałowe to powszechny system długoterminowego oszczędzania. Do programu może przystąpić każda osoba zatrudniona, która podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Oszczędności tworzone są wspólnie przez pracowników, pracodawców oraz państwo.
Jak działają PPK?
Pracodawca, w porozumieniu z zakładową organizacją związkową działająca u niego (a w razie jej braku z reprezentacją osób zatrudnionych wyłonioną w trybie u niego przyjętym), wybierze instytucję finansową, w której utworzy prywatne rachunki PPK dla pracowników.
Rachunki będą zasilane comiesięcznymi wpłatami pracownika i pracodawcy oraz wpłatą powitalną i dopłatami rocznymi od państwa. Wpłaty pracownika oraz pracodawcy będą naliczane procentowo od wysokości wynagrodzenia brutto.
Państwo z kolei będzie przekazywać ustalone kwoty – niezależne od dochodów pracownika. Gromadzone na rachunkach środki będą inwestowane w fundusze z uwzględnieniem wieku danego uczestnika PPK – tzw. fundusze zdefiniowanej daty.
Jak i od kiedy można przystąpić do PPK?
Do PPK może zapisać tylko pracodawca. Przepisy przewidują stopniowe (co 6 miesięcy) włączanie kolejnych grup podmiotów zatrudniających do PPK. Od 1 lipca 2019 r. do 1 stycznia 2021 r. do utworzenia PPK zobowiązane będą kolejne grupy przedsiębiorstw – od największych po najmniejsze. Etapy wprowadzania przepisów w życie:
od 1 lipca 2019 r. – podmioty zatrudniające co najmniej 250 osób (według stanu na 31 grudnia 2018 r.);
od 1 stycznia 2020 r. – podmioty zatrudniające co najmniej 50 osób (według stanu na 30 czerwca 2019 r.);
od 1 lipca 2020 r. – podmioty zatrudniające co najmniej 20 osób (według stanu na 31 grudnia 2019 r.);
od 1 stycznia 2021 r. – pozostałe podmioty zatrudniające i jednostki sektora finansów publicznych.
Jeśli dany podmiot zatrudniający należy do jednej grupy kapitałowej, to może on przystąpić do PPK w terminie, który obowiązuje największy podmiot z grupy (czyli z największą liczbą osób zatrudnionych).
Jak działają PPK?
Pracodawca, w porozumieniu z zakładową organizacją związkową działająca u niego (a w razie jej braku z reprezentacją osób zatrudnionych wyłonioną w trybie u niego przyjętym), wybierze instytucję finansową, w której utworzy prywatne rachunki PPK dla pracowników.
Rachunki będą zasilane comiesięcznymi wpłatami pracownika i pracodawcy oraz wpłatą powitalną i dopłatami rocznymi od państwa. Wpłaty pracownika oraz pracodawcy będą naliczane procentowo od wysokości wynagrodzenia brutto.
Państwo z kolei będzie przekazywać ustalone kwoty – niezależne od dochodów pracownika. Gromadzone na rachunkach środki będą inwestowane w fundusze z uwzględnieniem wieku danego uczestnika PPK – tzw. fundusze zdefiniowanej daty.
Instytucję finansową wybiera pracodawca
Wyboru instytucji finansowej dokonuje pracodawca w porozumieniu z zakładową organizacją związkową lub - jeżeli taka nie działa w jego firmie - wyboru dokonuje w porozumieniu z reprezentacją pracowników wybraną w trybie przyjętym u tego pracodawcy.
Ze środków zgromadzonych w PPK można skorzystać przed ukończeniem 60. roku życia
Pracownik może w dowolnym momencie dokonać zwrotu środków zgromadzonych w PPK.
Uwaga, wcześniejsza wypłata z PPK wiąże z kosztami
Jednak trzeba pamiętać, że składając wniosek o zwrot środków, uczestnik otrzyma zgromadzone przez siebie oszczędności, pomniejszone o:
- podatek od zysków kapitałowych,
- 30% wartości wpłat po stronie pracodawcy - pobrane 30% zapisywane jest pracownikowi jako jego składka na ubezpieczenie emerytalne w ZUS,
- środki pochodzące z dopłat od Państwa.
Wypłata środków z PPK w szczególnych sytuacjach zyciowych
Ustawa przewiduje szczególne sytuacje życiowe, w których zgromadzone oszczędności będzie można wypłacić przed 60. rokiem życia:
- w sytuacji poważnej choroby uczestnika, jego małżonka lub dziecka (do 25% środków, bez obowiązku zwrotu),
- w celu pokrycia wkładu własnego w związku z zaciągnięciem kredytu na budowę domu lub zakup mieszkania, ale tylko dla uczestników przed 45. rokiem życia (do 100 % środków z obowiązkiem zwrotu w ciągu maksymalnie 15 lat).
Bezpieczeństwo środków w Pracowniczych Planach Kapitałowych
Nadzór nad PPK w zakresie zgodności z prawem oraz interesem uczestników systemu sprawować będzie Komisja Nadzoru Finansowego.
Instytucje finansowe muszą spełnić szereg określonych ustawowo wymogów, by zostały dopuszczone do zarządzania środkami gromadzonymi w PPK.
Oszczędnościami w PPK będzie mogła zarządzać tylko instytucja, która posiada odpowiednie doświadczenie opisane w ustawie.
Gromadzone środki będą inwestowane w fundusze zdefiniowanej daty, których polityka inwestycyjna w miarę zbliżania się wieku pracownika do 60. roku życia będzie się automatycznie zmieniała w taki sposób, aby ograniczyć poziom ryzyka inwestycyjnego.
Należy jednak zawsze pamiętać, że inwestowanie wiąże się z ryzykiem, a środki zgromadzone w PPK nie są gwarantowane.
Pracodawca może stosować różne procenty wpłat dodatkowych dla różnych pracowników
Pracodawca będzie mógł stosować różny procent wpłat dodatkowych. Jednakże zróżnicowanie procentu wpłat dodatkowych będzie możliwe wyłącznie z uwzględnieniem długości okresu zatrudnienia w danym podmiocie albo treści obowiązującego regulaminu wynagrodzeń, czy układu zbiorowego pracy.
Jak napisano na stronach Polskiego Funduszu Rozwoju, pracodawca nie może różnicować wysokości dopłat na podstawie tylko własnego widzimisię.
Osoby będące w OFE mogą przystąpić do PPK
Osoby będące w OFE mogą przystąpić do PPK, ponieważ nie mają one ze sobą nic wspólnego. Ustawa o PPK nie jest reformą systemu emerytalnego i nie ma żadnego związku z OFE.
Jak czytamy na stronach PFR, Pracownicze Plany Kapitałowe można wpisać w całość dotychczasowego systemu jako kolejny prywatny III filarowy produkt oszczędnościowy. Oszczędności zebrane na indywidualnym koncie pracownika są jego własnością, mogą być w każdej chwili wypłacone i podlegają dziedziczeniu.
Jakie warunki trzeba spełnić, aby otrzymać dopłaty do PPK od państwa
Wpłatę powitalną (250 zł) otrzymają pracownicy, którzy przez co najmniej 3 pełne miesiące będą uczestnikami PPK i za te miesiące dokonają wpłat podstawowych.
Dopłatę roczną (240 zł) otrzymają natomiast wszyscy uczestnicy PPK, (poza pewnymi wyjątkami opisanymi w ustawie) których wpłaty podstawowe i dodatkowe w danym roku wyniosą co najmniej 3,5% 6-krotności minimalnego wynagrodzenia w roku, za który dopłata jest należna.
Uczestnicy, których wpłaty podstawowe są niższe niż 2% (osoby o niższych dochodach), muszą zgromadzić co najmniej 25% powyższej kwoty.
Pracownik może obniżyć swoją wpłatę do PPK
Pracownik może obniżyć wpłatę podstawową (która standardowo wynosi 2% wynagrodzenia brutto) tylko wówczas, gdy jego łączne wynagrodzenie osiągane z różnych źródeł w danym miesiącu nie przekracza kwoty odpowiadającej 1,2 krotności minimalnego wynagrodzenia.
W takiej sytuacji wpłata podstawowa może zostać obniżona do 0,5% wynagrodzenia brutto, tzn. może być niższa niż 2%, ale nie niższa niż 0,5% wynagrodzenia brutto.
Może on też dowolnym momencie decydować o wysokości dobrowolnej wpłaty dodatkowej, która zgodnie z ustawą o PPK może wynosić do 2% wynagrodzenia brutto pracownika. Wystarczy, że złoży pracodawcy deklarację w tej sprawie. Może też z jej wnoszenia zrezygnować w ogóle.
Pracownik od wpłaty pracodawcy zapłaci podatek
Wpłaty, które w ramach PPK finansuje pracodawca, stanowią w myśl ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychód pracownika podlegający opodatkowaniu. Pracodawca będzie zobowiązany potrącić stosowny podatek z wynagrodzenia pracownika.
Co w przypadku, jeżeli uczestnik PPK nie dożyje wieku emerytalnego?
Po śmierci uczestnika PPK (bez względu na jego wiek) zgromadzone w PPK środki podlegają wypłacie transferowej do PPK, IKE lub PPE osoby uprawnionej lub podlegają wypłacie w formie pieniężnej. Uczestnik może wskazać osobę uprawnioną do jego środków, a jeśli tego nie zrobi, środki otrzyma jego spadkobierca (dziedziczenie na zasadach ogólnych).
Jeżeli w chwili śmierci uczestnik PPK pozostawał w związku małżeńskim, instytucja finansowa dokona wypłaty transferowej połowy środków zgromadzonych na rachunku PPK zmarłego uczestnika PPK na rachunek PPK, IKE lub PPE jego małżonka (w zakresie, w jakim środki te stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej) albo na jego wniosek wypłaci mu te środki w formie pieniężnej.
Osiągnięcie wieku emerytalnego nie ma związku z możliwością wypłaty środków z PPK czy to przez uczestnika czy osobę uprawnioną. Uczestnik PPK może dokonać wypłaty środków z PPK już po ukończeniu 60 r.ż. bez względu na status aktywności zawodowej i płeć.
Pracodawca nie będzie informował pracownika o stanie jego rachunku
Informację o stanie rachunku pracownik powinien otrzymać od instytucji finansowej zarządzającej jego rachunkiem.
Zgodnie z ustawą musi ona bowiem w terminie do ostatniego dnia lutego każdego roku przekazywać każdemu uczestnikowi PPK, w postaci elektronicznej (albo na wniosek uczestnika w postaci papierowej), roczną informację o wysokości środków zgromadzonych na jego rachunku PPK, o wysokości wpłat dokonanych na ten rachunek w poprzednim roku kalendarzowym oraz o innych zrealizowanych na nim w tym czasie transakcjach.
NRG, PFR, IAR, jk