– Warto uświadomić sobie, że fragment świata pomiędzy Chinami a Morzem Kaspijskim, nie jest monolitem. Z jakiegoś powodu ta zapomniana kraina, do dziś wyróżnia się kulturowo i społecznie. Dlaczego od ponad trzydziestu lat Kirgistan jest przykładem demokracji? – usłyszeliśmy w "Klubie Trójki".
53:26 2021_04_20 22_05_48_PR3_Klub_Trojki.mp3 Kirgistan. Co wyróżnia państwo na tle sąsiadów? (Klub Trójki)
Indie i ich pozycja w świecie
Kirgistan w regionie
– Jako państwo nie jest liderem regionalnym. Nie ma też potencjału na emanowanie i wpływanie na swoich sąsiadów. Jest jednak krajem, który wyróżnia się przez cały okres swojej niepodległości. Państwem wolności, pluralizmu i rywalizacji politycznej. Właśnie te elementy znacząco wyróżniają go na tle pozostałych państwa Azji Centralnej, w których mamy do czynienia z postaciami liderów i przywódców. To właśnie oni, od początków istnienia tych społeczności, kształtowali ich niepodległość i tożsamość narodową – wyjaśniał Arkadiusz Legieć z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych.
Społeczeństwo Kirgistanu. Zdjęcie ilustracyjne / Shutterstock
Państwo wyróżniające się
– Kirgistan od samego początku był państwem innym. Regularnie dochodzi tam do zmiany władzy, co uchodzi za podstawowy wyróżnik. Czasem zmiany wynikały z woli ustępującego przywódcy, albo były podyktowane siłą. Pomimo wspomnianego pluralizmu i rozmów o demokracji wydaje się, że Kirgistan jest państwem niestabilnym i podatnym na kryzysy wewnętrzne oraz zamachy staniu. Kirgizi, jeśli chodzi o etos narodowy, są podobni Kazachom. Wiele ich łączy. To narody nomadyczne, tureckiego pochodzenia. Kazachowie jednak od zawsze zamieszkiwali stepy. Kirgizi z kolei nigdy nie mieli problemu z tym, by wjeżdżać konno w wysokie góry, wypasać tam bydło i w końcu się osiedlać – tłumaczył gość "Klubu Trójki".
Rola kobiet
– Kirgistan stał się republiką w 1936 roku. To był moment emancypacji narodowej. Chwila, w której społeczeństwo mogło odróżnić się od Kazachów. Elementem, który wyróżnia społeczeństwo Kirgistanu na tle narodów sąsiednich, jest rola kobiet. W etosie narodowym nie brakuje historii i epopei podkreślających, jak ważną zajmują one pozycję. Nikogo nie powinno zatem dziwić, że sprawowały role przywódcze. Trudno powiedzieć, żeby Kirgistan był państwem wyemancypowanym. Jest to jednak naród, w którym kobieta sprawowała np. funkcję prezydenta. Porównując z pozostałymi państwami azjatyckimi, jest to element bardzo charakterystyczny – dodał.
Kirgistan / Shutterstock
Demokracja
– Mimo obecnego pluralizmu politycznego i współczesnej kultury demokratycznej trudno odnaleźć historyczne uzasadnienie dla wyboru demokracji przez Kirgistan. Niełatwo również o odpowiedź ws. tamtejszej rywalizacji politycznej. W momencie uzyskania niepodległości Kirgistan nie posiadał lidera, który byłby w stanie dłużej pozostać przy władzy. Wpływały na to uwarunkowania społeczne oraz silny podział na północ i południe. Gdy dochodziło do zamachów i rewolucji, to właśnie ten podział decydował o życiu społecznym i doprowadzał do zmian polityków i liderów. Mechanizm walki pomiędzy regionami kraju stał się osią napędową kirgiskiej wolności, zróżnicowania i demokracji. Gdy któryś z liderów probował zdobyć władzę absolutną, szybko był odsuwany. To rywalizacja regionalna i temperament Kirgizów sprawiły, że demokracja tak silnie zakorzeniła się w ich państwie – podsumował Arkadiusz Legieć.
***
Tytuł audycji: Klub Trójki
Prowadzi: Łukasz Jasina
Gość: Arkadiusz Legieć (Polski Instytut Spraw Międzynarodowych)
Data emisji: 20.04.2021
Godzina emisji: 22.05