Radni sejmiku woj. warmińsko-mazurskiego już w czerwcu 2013 r. przyjęli uchwałę, która jako inteligentne specjalizacje regionu wskazała ekonomię wody, drewno i meblarstwo oraz żywność wysokiej jakości.
Uchwała ta odpowiadała na zalecenia Komisji Europejskiej, wedle której każdy region powinien określić obszary badawczo-rozwojowe i innowacyjne, w których województwo ma szansę być liderem w kraju i za granicą. Posiadanie takich inteligentnych specjalizacji jest warunkiem uruchomienia środków na badania, rozwój i innowacje.
Wieloetapowe konsultacje przed wyborem
Warmińsko-mazurskie swoje specjalizacje wybrało po wieloetapowych konsultacjach, które odbywały się w całym regionie z udziałem m.in. naukowców, samorządowców i przedstawicieli biznesu, wyłoniono też kilka zespołów roboczych, które na drodze negocjacji i badań wyłaniały inteligentne specjalizacje.
- Ten wybór był naturalny, ponieważ po pierwsze nawiązuje do walorów naturalnych regionu, po drugie zaś jesteśmy w tych dziedzinach mocni: mamy tradycje, ekspertów, specjalistów i sieć szkolnictwa, która kształci kadry we wszystkich tych gałęziach przemysłu - powiedział ekonomista olsztyńskiego uniwersytetu prof. Mirosław Gornowicz.
Gornowicz był jednym z członków Regionalnego Komitetu Sterującego ds. Regionalnej Strategii Innowacyjności i pracował nad wyborem tych specjalizacji. Razem z nim w zespole tym pracował szef Instytutu Badawczo-Szkoleniowego Mirosław Hiszpański. - Wybraliśmy ugruntowując to, co już mamy i przez to skazujemy się trochę na stagnację. Ale nie za bardzo wiem, co innego moglibyśmy wybrać - przyznał.
Ekonomia wody
O wyborze ekonomii wody na inteligentną specjalizację warmińsko-mazurskiego zdecydowało m.in. to, że 20 proc. powierzchni regionu stanowi woda, a liczący ponad 100 km Szlak wielkich Jezior Mazurskich jest ceniony i oblegany przez żeglarzy z całego świata. Nad brzegami mazurskich i warmińskich jezior od lat wyrastają luksusowe hotele, które kuszą zabiegami SPA bazującymi na czystej wodzie i lokalnych zasobach natury. Ale w ocenie władz regionu ekonomia wody poza sportami wodnymi i hotelarstwem zawiera także inne dziedziny gospodarki: transport wodny, produkcję jachtów i łodzi oraz wszelkich innych maszyn związanych z wodą (np. produkcję urządzeń służących ochronie wód).
Już teraz przemysł oparty na wodzie jest w regionie mocno ugruntowany, w Olsztynie działa w tej branży 387 podmiotów, w Elblągu - 242. W Olecku i Ostródzie stocznie jachtowe produkują łodzie, które pływają po Mazurach i po świecie.
Produkcja zdrowej żywności
Produkcja zdrowej żywności to wybór związany z tradycjami rolniczymi regionu, który w czasach Prus Wschodnich uchodził za "spichlerz", a w czasach PRL-u był usiany PGR-ami (na Warmii i Mazurach było 295 PGR-ów, w których pracowało ponad 60 tys. ludzi).
O tym, że produkowana w regionie i oparta na lokalnych produktach żywność jest mocnym atutem regionu jego władze przekonują od lat m.in. przyznając restauracjom i przetwórcom żywności certyfikaty "Produkt Warmia i Mazury" lub "Dziedzictwo Kulinarne Warmia, Mazury, Powiśle". Regularnie także organizowane są kiermasze i festiwale regionalnej żywności.
Meblarstwo i przemysł drzewny
Meblarstwo i przemysł drzewny także są w Warmińsko-mazurskim ugruntowane, ponieważ lasy stanowią 1/3 powierzchni regionu, a przemysł drzewny i meblarski zatrudnia ponad 31 tys. ludzi, z czego tylko przy produkcji mebli pracuje w 1,1 tys. firm ponad 12 tys. ludzi - to plasuje region nie tylko w polskiej, ale i europejskiej czołówce. Meble lub części do mebli produkują w regionie zarówno małe, lokalne stolarnie czy tartaki jak i większe firmy pracujące np. dla koncernu Ikea (np. w Wielbarku pod Szczytnem). W regionie jest kilka dużych firm meblarskich sprzedających swoje produkty na cały świat. Zakłady takie działają m.in. w Iławie i Lubawie (Szynaka Meble), Elblągu (Meble Wójcik), Dobrym Mieście (Dobromiejska Fabryka Mebli) i Olsztynie (Mazurskie Meble Trade i Mebelplast).
Nie wszyscy wyborem są zadowoleni
Wybór inteligentnych specjalizacji regionu nie wzbudził w lokalnych środowiskach sporów, jednak nie wszyscy są nimi zachwyceni. Hiszpański przyznał, że region postawił na branże surowcowe, które są trudno przewidywalne cenowo. - Wystarczy, że drewno podrożeje, a już regionalna produkcja będzie nieopłacalna - przyznał i dodał, że kolejnym minusem tych specjalizacji jest to, że nie zatrzymają migracji młodych ludzi z Olsztyna i regionu, nie ściągną tu też tych, którzy wyemigrowali za granicę, czy do innych miast.
PAP, awi