"Concierto de Aranjuez" powstało na początku 1939 roku w Paryżu. Był to pierwszy utwór Rodriga przeznaczony na gitarę i orkiestrę. Kompozytor miał wówczas 38 lat i poza sobą studia w klasie Paula Dukas i studia muzykologiczne na Sorbonie.
Druga tak bardzo popularna kompozycja Rodriga, czyli "Fantazja dla szlachcica", powstała w 1954 roku na zamówienie hiszpańskiego gitarzysty Andresa Segovii. I to on dał premierę tego dzieła: 5 marca 1958 roku. Grała San Francisco Symphony, dyrygował Hiszpan Enrique Jordá.
Utwór składa się z czterech części, w których zostały wykorzystane gitarowe tańce napisane przez XVII-wiecznego hiszpańskiego kompozytora Gaspara Sanza. Tematy pochodzą z trzytomowego kompendium, znanego jako "Instrucción de música sobre la guitarra española" – jednego z najbardziej popularnych i najczęściej wznawianych wówczas gitarowych podręczników (szkół na gitarę). Tytuły części są w większości oryginalne - pochodzą od Sanza.
Decyzją jury najlepszym nagraniem dzieła Rodrigo jest:
Miloš Karadaglić – gitara, London Philharmonic Orchestra, dyr. Yannick Nézet-Séguin (Londyn, Studio nr 1 przy Abbey Road 2013; CD Mercury Classics/DG 2014)
O palmę pierwszeństwa rywalizowały z nim następujące wykonania:
Waldemar Gromolak – gitara, Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Łódzkiej dyr. Wojciech Czepiel (Filharmonia im. Artura Rubinsteina w Łodzi, marzec 1999; CD DUX 1999)
Narciso Yepes – gitara, Orquesta National de España, dyr. Rafaël Fruhbeck de Burgos (LP London Records - Decca 1963/CD Forlane 1985)
Andrés Segovia – gitara, Symphony of the Air, dyr. Enrique Jorda (Nowy Jork 1958, LP DG 1958/CD DG „The Originals”)
Pepe Romero – gitara, Academy Of St. Martin-in-the-Fields, dyr. Neville Marriner (Londyn 1975, LP Philips 1976/CD Philips)
John Williams – gitara, Philharmonia Orchestra, dyr. Louis Frémaux (Londyn, Studio nr 1 przy Abbey Road 1983, LP CBS 1984/2 CD „John Williams – The Great Guitar Concertos” CBS Masterworks 1989)
***
Plan słuchania:
Runda I
Villano y ricercar (fragm.)
Runda II
Españoleta y fanfarria de la caballería de Nápoles (fragm.)
Runda III
Danza de las hachas
Finał
Canario
***
Tytuł audycji: Płytowy Trybunał Dwójki
Prowadzi: Jacek Hawryluk
Goście: Michał Nagy, Krzysztof Komarnicki, Adam Suprynowicz
Data emisji: 25.06.2016
Godzina emisji: 17.00
jp/tj/mc