Takie działania prowadzi między innymi Oddział Terenowy Agencji w Gdańsku, podobnie jak wcześniej robił to jego poprzednik prawny Oddział Terenowy Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. W sumie z tego źródła samorządy potrzymały 4 tysiące 223 hektary gruntów, wyjaśnia dyrektor gdańskiego Oddziału Adam Stasiuk. Najwięcej otrzymały gminy powiatu słupskiego ( 932 ha), bytowskiego (470 ha) oraz człuchowskiego (407 ha). O największą ilość gruntów wzbogaciły się gminy: Puck( 201 ha) i Kobylnica (187 ha).
W roku 2017 Oddział Terenowy w Gdańsku planuje przekazać: 17 lokali mieszkalnych, 65 dróg gminnych oraz nieruchomości z przeznaczeniem: na cele kultury fizycznej – 21, na budowę kanalizacji, przepompowni lub oczyszczalni ścieków -8, na budowę hydroforni lub wodociągów – 2, na założenie cmentarza lub gruntów , na których znajduje się cmentarz – 2. Ciekawym przykładem zagospodarowania gruntów przekazywanych samorządom jest zbudowanie w 2015 roku żłobka na działce, którą otrzymała gmina Przechlewo.
Przekazywanie gruntów jest nieodpłatne
Do nieodpłatnego przekazywania gruntów upoważniają Agencję Nieruchomości Rolnych przepisy ustawowe, zaznacza Witold Strobel, wiceprezes Agencji. Chodzi o Ustawę o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, która umożliwia Agencji nieodpłatne przekazywanie gruntów z zasobu na rzecz jednostek samorządu terytorialnego w drodze umowy na własność. Nieruchomości te muszą być przeznaczone w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy na cele związane z realizacją inwestycji infrastrukturalnych służących wykonywaniu zadań własnych. Dotyczą one budowy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, ochrony zdrowia, pomocy społecznej, edukacji publicznej, kultury i kultury fizycznej, zakładania i powiększania cmentarzy komunalnych.
Od początku powstania Agencja przekazała nieodpłatnie samorządom 57,6 tys. ha nieruchomości w całym kraju.
Kto jeszcze może dostać grunty?
Agencja oprócz samorządów może również nieodpłatnie przekazywać grunty na rzecz innych uprawnionych podmiotów między innymi na rzecz: Lasów Państwowych, kościelnych osób prawnym różnych wyznań, parków narodowych, Polskiej Akademii Nauk, Izb Rolniczych, państwowych szkół wyższych, państwowych jednostek badawczo-rozwojowych, fundacji i organizacji pożytku publicznego. Grunty znajdujące się pod wodami do Regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej oraz Marszałków Województw.
Nieodpłatne przekazanie gruntów może nastąpić na wniosek np. jednostki samorządowej, skierowany do właściwego oddziału terenowego lub filii ANR.
Samorządy lokalne, aby skorzystać z nieodpłatnego przekazania gruntów przez Agencję na realizację celów własnych muszą spełnić kilka warunków. Przede wszystkim posiadać aktualny plan zagospodarowania przestrzennego albo studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.
Konieczne jest też określenie zadania, z katalogu zadań własnych jednostki samorządu terytorialnego, na które Agencja może przekazać nieodpłatnie nieruchomości zgodnie z ustawą. Gmina powinna wystosować pisemny wniosek do właściwego oddziału terenowego lub filii ANR.
Musi zostać zrealizowany cel
Nieruchomość musi być zagospodarowana zgodnie z celem, na jaki została przekazana przez ANR. Jeśli nieruchomość w ciągu 10 lat od przekazania przez Agencję zostanie sprzedana lub zagospodarowana w inny sposób niż określony w umowie, Agencja żąda zwrotu aktualnej wartości pieniężnej tej nieruchomości.
W ubiegłym roku Agencja przekazała gminom 579 ha. Najwięcej gruntów samorządom przekazały oddziały terenowe w: Olsztynie – 88 ha, Gdańsku i Warszawie po 77 ha oraz Wrocławiu i Rzeszowie po 76 ha.
Nieodpłatne przekazywanie gruntów ma znaczący wpływ na poprawę życia ludzi zamieszkałych na terenach wiejskich, a szczególnie popegeerowskich. Powstają na nich m.in.: szkoły, boiska sportowe, place zabaw i tereny rekreacyjne oraz obiekty użyteczności publicznej, jak: hydrofornie, studnie głębinowe, przepompownie i oczyszczalnie ścieków, drogi dojazdowe, a od 2012 r. także nekropolie.
Dariusz Kwiatkowski